Nieuws Verdrag van Lissabon
Voorpagina's van de Europese dagbladen van 4 november 2009. © Presseurop

Geen tijd om op onze lauweren te rusten

Nu ook de Tsjechische president zijn handtekening heeft gezet, staat het vast dat het Verdrag van Lissabon op 1 december in werking treedt. De EU zal daarmee zeker over instrumenten beschikken om beter te gaan functioneren, maar het verdrag dient nergens toe als de leiders hun gedrag niet veranderen, waarschuwt de Europese pers.

Gepubliceerd op 4 november 2009 om 16:37
Voorpagina's van de Europese dagbladen van 4 november 2009. © Presseurop

Eindelijk. Op 3 november heeft de Tsjechische president Václav Klaus, na lang dwarsliggen en zonder enig ceremonieel, zonder journalisten of fotografen, het Verdrag van Lissabon getekend, een paar uur nadat het constitutionele Hof in Tsjechië het laatste beroep tegen het verdrag had verworpen. “Hij was het er niet mee eens, maar hij heeft getekend”, kopte de Tsjechische krant Mladá Fronta DNES boven een foto van de paraaf waarop de overige Europese leiders zo lang hebben moeten wachten.

Als een soort ultieme noodkreet had Klaus nog verklaard dat "de Tsjechische Republiek met dit verdrag ophoudt te bestaan als soevereine staat". “Met de pen wordt meer wijsheid beleden dan met de mond”, reageerde Martin Komárek in het Praagse dagblad. De columnist herinnert eraan dat alle lidstaten een deel van hun soevereiniteit hebben opgeven toen ze toetraden tot de EU, waar hun vertegenwoordigers de belangen van hun land kunnen verdedigen.

In Brussel mag dus wel "het glas worden geheven", meent De Volkskrant. "Maar laten de Europese politici en diplomaten [...] vooral toch ook de plechtige belofte doen dat nu voor lange tijd wordt afgezien van verder gesleutel aan het EU-bouwwerk. De institutionele hervormingen hebben enorm veel tijd en energie opgeslorpt en hebben het navelstaren tot een overmatige Brusselse bezigheid verheven", betreurt de krant. "Het is hoog tijd dat Europa [...] de burgers toont dat het waarlijk een gids van de vooruitgang is".

Een grote sprong voorwaarts

Nieuwsbrief in het Nederlands

Dankzij de regels die in Lissabon werden opgesteld, is Europa nu in staat een grote sprong voorwaarts te maken,” wil Jacek Pawlicki in de Poolse krant Gazeta Wyborcza doen geloven. Maar de commentator herinnert er ook aan dat “verdragen, hoe perfect ze ook mogen zijn, niet meer dan een stapeltje bedrukt papier blijven als niemand zich bereid toont om ze in praktijk te brengen. Het succes van Lissabon heeft veel energie en doorzettingsvermogen gekost. Dat kapitaal mag niet verloren gaan.

Maar na acht jaar van onderhandelingen en referenda staat het Verdrag van Lissabon niet in voor het beste van de Brusselse wereld. “De EU was voor Lissabon al niet sexy en dit document maakt de EU niet fraaier en strijkt de rimpels ook niet glad. Integendeel”, schrijft Martin Komárek in de krantMladá Fronta DNES.Het debat over een gewichtig, grotendeels moeilijk leesbaar verdrag, zelfs al zou dat zorgen voor meer democratie en voor een eenvoudiger functioneren van instituten, heeft maar weinig bijgedragen aan het uit de wereld helpen van het idee dat de EU een elitair project is”, zo valt te lezen in de Irish Times. “Het trauma van Lissabon hebben we dan misschien achter ons gelaten, maar de koele houding van Europeanen blijft een cruciale uitdaging voor de Europese leiders.”

Europa begaat een "beschavingszelfmoord"

Eén krant gelooft niet zo in het enthousiasme van de Europeanen. Want wat is het nut van fraaie instituten als Europa "een beschavingszelfmoord" begaat, zo vraag men zich af in het Poolse blad Rzeczpospolita. Op het moment dat president Klaus het Verdrag ondertekende, veroordeelde het Europese hof voor de rechten van de mens Italië immers om het feit dat er crucifixen in de klaslokalen hangen. Volgens het conservatieve Poolse dagblad "wijst de jurisdictie in Straatsburg de waarden en normen af die aan de basis liggen van de oprichting van de Europese gemeenschap als het Europa afsnijdt van zijn christelijke wortels". “We zijn niet langer verbonden door de Mariakerk van Krakau, de Notre-Dame en de Sixtijnse Kapel, maar door het Verdrag van Lissabon, MTV, volle magen, vakanties op Ibiza en tolerantie ten opzichte van homo's”.

De Europese politieke elite heeft zijn gebruikelijke minachting getoond voor de wil van het volk”, betreurt The Times, “maar nu het Verdrag van Lissabon is geratificeerd, wordt het tijd voor iets anders”. Hoe irritant het ook is, in de politiek moet je van strategie veranderen als de feiten veranderen, zo schrijft het Britse dagblad. En dat is precies wat David Cameron aangaf te zullen gaan doen, door het idee van een referendum over het verdrag te laten varen als hij komend voorjaar aan de macht komt.

Maar daarmee is de kous nog niet af. De Irish Times merkte op dat Britse conservatieven nog altijd hopen te profiteren van het toetredingsverdrag van Kroatië om uitzonderingsclausules voor hun eigen land te bepleiten. De krant beziet met enige bezorgdheid dat "nog voor de inkt onder het Verdrag van Lissabon is opgedroogd, de belofte dat er met het van kracht worden van het verdrag voor een generatie een einde komt aan de constitutionele en institutionele ruzies op zich al een vrome wens is geworden. Dat vooruitzicht stemt nu niet bepaald vrolijk.”

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp