Op een Amsterdams terras mag je niet staand je biertje drinken. Dat leidde zelfs tot een demonstratie [in juli 2009], waarbij duizenden mensen op de Noordermarkt staand een biertje dronken. Half-november werd er op de Dam opnieuw gedemonstreerd tegen de ’vertrutting’ van de hoofdstad. Ook vond er een debat plaats. Aanleiding was het dreigende faillissement van cultuurschip Stubnitz, dat onlangs zijn vergunning kwijtraakte.
De organisatie is deze keer in handen van enkele alternatieve culturele clubs, die bang zijn dat de ruimte voor subculturen uit de stad weggereguleerd wordt. "Amsterdam wil gezien worden als een creatieve metropool”, zegt Hay Scheepmakers, een van de initiatiefnemers. "Maar daarbij gaat alle aandacht uit naar de hoofdstroom, terwijl de rafelrand het steeds moeilijker krijgt.” Ook daarvoor moet een culturele metropool ruimte scheppen, vindt hij. Als voorbeeld noemt hij kunstfestival Robodock – dat bij het zoeken naar een locatie tegenwerking ondervindt – en de NDSM-werf, de alternatieve enclave die is verkocht aan een woningcorporatie.
Maar ook de organisatoren van het horecaprotest van deze zomer steunen de demonstratie van vandaag. Is hier sprake van een nieuw monsterverbond tegen de ’vertrutting’? Scheepmakers: "Er is zeker een gemeenschappelijke noemer. Of het nu om vergunningen voor horeca of voor een cultureel evenement gaat, je merkt dat de gemeente steeds strikter wordt in de toepassing van regels. Als burgemeester Cohen maar vaak genoeg ’zero tolerance’ roept, heeft dat op een gegeven moment ook gevolgen voor hoe ambtenaren kijken naar wat er allemaal in de publieke ruimte gebeurt.”
Wethouder Carolien Gehrels van cultuur voelt zich niet aangesproken. "Die regel over staan op terrassen bestond al lang. Door het rookverbod ontstond er een nieuwe situatie.” En Amsterdam blijft wat haar betreft een ’vrolijke, vrijzinnige stad’. "Wij hebben het budget van het kunstenplan met 12 miljoen verhoogd. Daardoor zijn veel subculturen juist opgebloeid in Amsterdam. Bijvoorbeeld de broedplaats in het oude Volkskrant-gebouw.”
Hay Scheepmakers, toevallig uitbater van dat gebouw, vindt dat een goed voorbeeld. "Het café daar moest op een gegeven moment dicht, vanwege een paar kleine onregelmatigheden waar je vroeger in goed overleg een oplossing voor had gezocht. Maar tegenwoordig krijg je niet het gevoel dat de gemeente zulke initiatieven nog omarmt.”