Kies een taal
De gebeurtenissen van de afgelopen maanden hebben de Slowaakse politieke leiders voor een probleem gesteld dat zelfs in de slechtste prognoses voor de toetreding tot de eurozone niet werd voorzien. De regering van Iveta Radičová weigerde inderdaad deel te nemen aan de lening voor Griekenland, maar als lid van het Europees Financieel Stabiliteitsfonds (EFSF) zullen ook zij, na de hulpverzoeken van Ierland en Portugal, hun portemonnee moeten trekken.
Ivan Mikloš, de Slowaakse minister van Financiën en vader van de Slowaakse euro, gaf onlangs zelfs bijna impliciet toe dat met de kennis waarover hij nu beschikt, hij geen haast zou hebben gehad om tot de eurozone toe te treden.
"De euro was voor ons een geschenk uit de hemel"
Ondanks alles is er in Europa bijna niemand die zo in de euro gelooft als de Slowaken. Volgens een enquête van Eurobarometer uit februari denkt 70 procent van de Slowaken dat de euro de impact van economische crisis op het land verzacht heeft, terwijl maar 40 procent van de Europese burgers van mening is dat de Europese munt in deze moeilijke tijden een goede valuta is. Kunnen we dus echt zeggen dat de euro, die door de Slowaken werd ingevoerd op het moment dat de crisis uitbrak [op 1 januari 2009], het land tot nu toe gunstig gezind is geweest?
Er bestaat geen eenvoudig antwoord op die vraag. Volgens de Nationale Bank van Slowakije (NBS) die de impact van de euro op het concurrentievermogen van de Slowaakse ondernemingen heeft geanalyseerd, kan de invloed van de eenheidsmunt niet gemeten worden, zelfs niet over een langere periode, omdat we nooit zullen weten hoe de economie zich ontwikkeld zou hebben als de Slowaakse kroon gehandhaafd zou zijn.
Vladimír Vaňo, hoofd financiële analyse bij de Volksbank denkt "dat op het moment dat de ergste wereldcrisis van na de oorlog losbarstte, de euro voor ons een geschenk uit de hemel was. De euro biedt Slowakije de unieke combinatie van een land dat zich midden in een markt van meer dan 90 miljoen burgers uit het oosten van de EU bevindt en biedt de stabiliteit van een volledig lid van de eurozone met alle voordelen die daarbij horen."
Volgens Vaňo was de invoering van de euro niet meer dan het logische gevolg op de economische integratie van Slowakije: "Ongeveer 85 procent van onze export heeft de EU als eindbestemming en meer dan de helft gaat naar landen uit de eurozone."
"Pas na oprichting van het EFSF werd het voor ons nadelig"
Daarentegen was de euro voor Ján Tóth, directeur van het Slowaakse Instituut voor Financieel Beleid, verbonden aan het ministerie van Financiën, helemaal geen geschenk uit de hemel voor Slowakije en vindt hij dat er tot nu toe meer nadelen dan voordelen aan zitten: "Wij traden toe op een moment dat het nogal slecht ging met de eurozone. (...) Wij hebben nu meer te lijden van de euro dan wanneer we de kroon hadden aangehouden omdat de crisis van invloed is op onze business models - onze economie is gericht op de export en steunt voornamelijk op de auto-industrie - en de koers van de munt heeft zich daaraan niet weten aan te passen."
Juraj Karpiš, analist bij het INESS [Instituut voor economisch en sociaal onderzoek], hoort bij degenen die zich verzetten tegen de invoering van de eenheidsmunt. Als de Slowaken tijdens de crisis niet in de eurozone hadden gezeten, zou er niks aan de hand zijn geweest, denkt hij: "Kijk maar naar Tsjechië. Voor hen heeft het feit dat ze niet in de eurozone zitten, geen enkel negatief gevolg gehad."
Het belangrijkste zit hem ergens anders in: "Pas nadat de leiders van de eurozone in mei 2010 besloten een Europees Financieel Stabiliteitsfonds (EFSF) op te richten werd het voor ons nadelig om de euro te hebben. Want als wij moeten bijdragen om de Grieken hun pensioenen te kunnen laten uitkeren en de Duitse banken hun schuldeisers te laten voldoen, zullen we de belastingen moeten verhogen."
