"In Europa zijn principes niet meer wat ze geweest zijn", schreef România liberade dag voordat de Europese ministers bijeenkwamen. Op 22 september besloten zij dat de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot het Schengengebied zal worden uitgesteld. Er kon immers geen compromis worden bereikt met Nederland en Finland, die meer garanties eisen op het gebied van de bestrijding van corruptie en criminaliteit.

In Boekarest en Sofia voelen de regeringen zich verraden omdat het lijkt alsof ze tevergeefs al die moeite hebben gedaan om aan de eisen te voldoen. Maar afgezien van dit nationale perspectief lijkt alles er tegenwoordig op te wijzen dat Europa een soort van doolhof is geworden waarin niemand zijn grenzen meer herkent.

De buitengrenzen van de Schengenruimte worden aan Griekse en Italiaanse zijde gedomineerd door spanningen. Daar werd opeens prikkeldraad gespannen (tussen Griekenland en Turkije) en het aantal zeepatrouilles opgevoerd (op de Middellandse Zee) zonder dat er een EU-richtlijn aan voorafging.

De interne grenzen, die tegenwoordig in theorie slechts administratieve lijnen zijn met vooral een symbolische waarde, zijn op hun beurt het slachtoffer van manoeuvres die het hele principe van de vrije verkeersruimte aantasten. Denemarken heeft zijn grenscontroles in ere hersteld, officieel om grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden; Frankrijk deed hetzelfde om te voorkomen dat Tunesiërs vanuit Italië het land zouden binnenkomen. En tot slot verschijnen er nieuwe, politieke grenzen, daar waar je ze het minst verwacht, om binnenlandse belangen te verdedigen. Dit is het geval in Nederland, Finland en in Denemarken, onder druk van de partij van Geert Wilders, de 'Ware Finnen' of de Deense Volkspartij.

Nieuwsbrief in het Nederlands

"Ik verwijt het Europa en Italië dat ze zitten te slapen en geen rekening houden met de nationalistische centrifugaalkrachten die er in het land heersen. Blijkbaar hebben we niets geleerd van de Balkan: je hoeft maar in onrustige tijden een volksvijand aan te wijzen en de hele bevolking neemt die als zodanig over", waarschuwt Paolo Rumiz in zijn boek Aan de grenzen van Europa. Hij had daar nog aan kunnen toevoegen dat Europa de kans loopt een deel van haar ziel kwijt te raken met haar min of meer kneedbare grenzen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp