Kies een taal
Zijn ze soms niet goed snik, die Oberammergauers? Aan de voet van de Kofel met het kruis op 1.342 meter hoogte is er geen ruimte voor het moderne leven, allemaal nieuwlichterij! Het dorp ondergaat zo weinig mondiale invloeden dat zelfs een internetcafé uit de toon valt. En dan de waanzinnige bevlogenheid die er momenteel heerst: van mei tot oktober worden de Passiespelen opgevoerd, waarin de vijf laatste dagen van het leven van Christus worden verbeeld.
Dit evenement lokt belangstellenden vanuit de hele wereld naar het dorp dat gelegen is op een prachtige toeristische route door de Duitse Alpen. In Oberammergau zijn de Passiespelen bijna een staatsaangelegenheid. Vijf maanden lang staat de helft van het dorp op de planken en daarom wordt elke verandering in de regie van het toneelstuk, hoe klein ook, hartstochtelijk besproken en geanalyseerd. Soms moet er zelfs een referendum aan te pas komen, zoals onlangs toen het ging over de vraag of het stuk ‘s avonds in plaats van overdag kon worden gespeeld.
Achthonderd à duizend acteurs op de bühne
Het dorp telt 5.000 inwoners, van wie er 2.400 aan het stuk meewerken. Het Passietheater is zowel passie voor het theater als het theater van de passie. Oberammergau is misschien wel de meest van lotje getikte plek in Beieren, of zelfs van de wereld. Want wat hier gebeurt, kom je nergens anders tegen. In Oberammergau spreekt men zelfs niet in termen van jaren, maar van theaterseizoenen. Als bijvoorbeeld wordt verwezen naar een gebeurtenis uit 2001, zegt men: “*Dat was rond de 2000ste passie*.”
Alleen mensen die in Oberammergau zijn geboren, er minstens twintig jaar wonen of met een meisje uit het dorp zijn getrouwd, mogen de rol van Jezus spelen of überhaupt aan het spektakel meedoen. Achthonderd of zelfs duizend mensen staan op de bühne, met soms daarbij een paard en een kameel. Het stuk vormt een rode draad in het dorp en houdt door de eeuwen heen de oorsprongsmythe ervan in stand.
Een omzet van 100 miljoen euro
In 1632 stak de pest de bergen over en maakte in Oberammergau 84 slachtoffers. De gemeenschap voelde zich door God verlaten. In 1633 besloten de dorpsbestuurders dat als de Almachtige de epidemie in het dorp zou doen stoppen, de inwoners om de tien jaar “het mysterie van het lijden, de dood en de opstanding van onze Heer Jezus Christus” zouden opvoeren. Hun gebed werd verhoord, de pest ging verder aan hun deur voorbij en in 1634 deden de overlevenden tijdens het pinksterfeest voor het eerst hun gelofte gestand op de gemeentelijke begraafplaats. Tweehonderd jaar later werd de uitvoering verplaatst naar de “passieweide” en het toneel werd geleidelijk uitgebouwd tot in 1929 het theater in zijn huidige imposante vorm ontstond.
De Passionsspiele vormen tegenwoordig een groots evenement dat van wezenlijk belang is voor het overleven van een gemeenschap die vrijwel verstoken is van economische activiteit. In 2010 bedroeg de begroting voor de Passiespelen 32 miljoen euro, terwijl de omzet geraamd wordt op 100 miljoen euro. Dit project wordt volledig door de gemeenschap gefinancierd, maar ook hier is de crisis voelbaar. De Amerikaanse markt stagneert en het evenement is dit jaar niet uitverkocht, zoals anders.
Het is een eer de verplichte baard te dragen
Net als Jeruzalem ligt het dorp op 850 m hoogte. Geografisch bevindt Oberammergau zich op de zuidgrens van het gebied in Beieren dat Pfaffenwinkel [letterlijk “papenhoek”] wordt genoemd. Spiritueel gezien vormt het dorp echter het middelpunt van dit gebied. Deze streek doet denken aan het Beieren dat je in plaatjesboeken tegenkomt, met zijn bloemrijke houten balkons en hoogbarokke kerken met bolvormige klokkentorens. Het is een kleine, tot de verbeelding sprekende streek die charme uitstraalt en het hele jaar de sfeer van een kerstmarkt ademt.
Vanaf half mei ontvangt het dorp elke dag 5.000 bezoekers, dat is precies het aantal inwoners. Bij vijf wekelijkse voorstellingen betekent dat 25.000 mensen per week en in de periode mei-oktober een half miljoen bezoekers.
Rond tien uur ’s avonds keren de bebaarde mannen huiswaarts. Allemaal zien ze er ouder uit dan ze in werkelijkheid zijn. De repetitie is net afgelopen. Ten minste vijftien maanden hebben ze hun baard laten groeien en allemaal lijken ze nu op discipelen, apostelen of hippies. Hoe dat zo gekomen is? Op Aswoensdag vorig jaar werd het volgende besluit uitgevaardigd: “*De gemeente verzoekt alle acteurs hun haar te laten groeien en de mannen tevens hun baard te laten staan. Getekend door de burgemeester*.” Voor de inwoners van Oberammergau is het een eer een baard te dragen, net als het een eer is om pro Deo te spelen. Na tweeënhalf jaar hoogspanning is de verlossing nabij.
