Nieuws Kroatië-Slovenië

Onmogelijke gelijkgestemdheid?

De toetreding van Kroatië tot de EU, voorzien voor 1 juli, blijft voorlopig nog onzeker vanwege een bankaffaire en een grensgeschil met buurland Slovenië. Deze situatie laat zien in welke mate soevereiniteit een cultureel verschil blijft tussen de EU en de jongste landen van het continent.

Gepubliceerd op 6 februari 2013 om 16:38

Iets meer dan twintig jaar geleden werden Slovenië en Kroatië als onafhankelijke staten opgericht met de gedachte dat afgescheiden, soevereine en onafhankelijke staten de enige manier was om een einde te maken aan een uitzichtloos conflict.
De Europese Unie, die in de jaren vijftig van de vorige eeuw het licht zag, is op een totaal andere basis geschoeid. Gezien de geschiedenis die op zijn minst huiveringwekkend is en de vastberadenheid om de verschrikkingen van de oorlog voorgoed achter ons te laten, is de EU gefundeerd op de idee dat het afstaan van een gedeelte van de soevereiniteit van de staat en integratie, en niet desintegratie, de beste manier is om het ontstaan van nieuwe conflicten te voorkomen. Daarom moesten de Europese staten ontdaan worden van de capaciteit, de oorzaken en de macht om conflicten te veroorzaken. Daarnaast moesten mechanismen in het leven worden geroepen om hun vreedzame en op consensus berustende regeling na te kunnen komen.

Onvermogen of onwil?

Het verschil tussen het ontstaan van het conflict tussen Kroatië en Slovenië en het ontstaan van de Europese constructie, dat wil zeggen tussen twee politieke filosofieën, kan worden samengevat tot het verschil tussen de gedachte van onvoorwaardelijke soevereiniteit en de eis dat alle geschillen op rationele wijze beslecht dienen te worden en, indien nodig, tegen de prijs van een ingeperkte soevereiniteit.
Deze tegenstelling ligt ten grondslag aan het Kroatisch-Sloveense geschil en het onvermogen (of wellicht de onwil?) van Zagreb en Ljubljana om tot een oplossing te komen. Slovenië en Kroatië voeren een felle strijd over een onderwerp (het grenstracé en het bankgeschil) dat de uitbreiding van de EU in de weg staat en haar vermogen om conflicten op te lossen in gevaar brengt. Op paradoxale wijze bedienen Kroatië en Slovenië zich van hun soevereine recht ten aanzien van het conflict en demonstreren dit in een politieke gemeenschap die als uitgangspunt heeft dat conflicten worden beslecht tegen de prijs van een ingeperkte soevereiniteit van haar leden.

Een vleugje Imagine van John Lennon

De situatie is enigszins lachwekkend, want Sloveense en Kroatische politieke elites zien de EU als de incarnatie van de racistische illusie van de Europese beschaving en haar culturele superioriteit. Zij stelden zich dit voor naar het voorbeeld van het Weense nieuwjaarsconcert, overeenkomstig de geest van de kleine burgerij en haar voorliefde voor kitsch.
Beide landen hebben hun entree op het moderne politieke toneel gemaakt met waarden die diagonaal tegenovergesteld zijn. Zij zagen de soevereiniteit van hun staat als iets heiligs en waren bereid om daarvoor mensenrechten en zelfs mensenlevens op te offeren. Nu voelen zij zich plotseling enigszins van hun stuk gebracht. Want Europa is niet de Radetzkymars, maar eerder de 9e symfonie van Beethoven en een vleugje Imagine van John Lennon.
Iedere uitkomst van het conflict tussen Kroatië en Slovenië zal voor alle betrokken partijen positief zijn en gunstig uitpakken. Zeer waarschijnlijk zal Brussel Ljubljana en Zagreb dwingen tot het sluiten van een compromis dat tot gevolg zal hebben dat Slovenië het toetredingsverdrag van Kroatië zal ratificeren.
Zo laat de EU zien dat zij in staat is om haar basisfunctie te vervullen, namelijk haar leden dwingen om op een constructieve en rationele wijze te handelen en coöperatief te zijn. Mocht de EU er ongelukkigerwijze niet in slagen de bittere soevereiniteit van haar leden aan banden te leggen, dan zou zij haar ideaal verzaken en zou zij het niet meer waardig zijn om wie dan ook te laten toetreden.

Bezien vanuit Slovenië

Nieuwsbrief in het Nederlands

De Sloveense burgers zijn ontvankelijker dan hun politieke leiders

Volgens een recente peiling, gepubliceerd door het Sloveense dagblad Delo, staat 76 procent van de Slovenen positief tegenover ratificatie door hun land van het verdrag voor toetreding van Kroatie tot de EU. Slechts 14 procent zou tegen zijn.
Maar de krant uit Ljubljana schrijft dat de tijd dringt, want om te zorgen dat het land zoals gepland op 1 juli aanstaande kan toetreden, moet het Verdrag vóór 1 april door de zevenentwintig lidstaten worden geratificeerd. De politieke crisis in Slovenië en de onenigheid met Kroatië over de banken lijken snelle ratificatie echter in de weg te staan.
Het Kroatische dagblad Dnevnik meent dat de Slovenen zeer wel in staat zijn gebleken om in te stemmen met het compromis over hun grensgeschil met Kroatië in 2010. En ook de Sloveense krant Delo is positief: “Als het van de Sloveense bevolking afhing, dan zou het toetredingsverdrag zeer binnenkort worden geratificeerd”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp