Kies een taal
De échte winnaar van de Portugese verkiezingen is het Iberismo, een politieke en culturele stroming die pleit voor toenadering en verbetering van de betrekkingen op alle niveaus tussen Spanje en Portugal. Hierbij doelen we niet op het Iberië zoals dat geïdealiseerd werd door uiteenlopende prominenten als Fernando Pessoa, Agustí Calvet Gaziel, Henriques Moreira en Francesc Pi i Margall, Oliveira Martins en Francesc Macià [Calvet, Pi i Margall en Macià waren Catalaanse politici die het begrip "Iberismo" aan het eind van de 19e eeuw hebben bedacht]. Nee, juist op een modern, commercieel Iberismo; een krachtige belangenstructuur waaraan Spanje en Portugal sinds 1986, toen zij tegelijkertijd toetraden tot de Europese Economische Gemeenschap, hebben gebouwd.
De welgestelden hebben op José Sócrates gestemd, omdat hij garant staat voor een economische integratie van het Iberisch schiereiland die onomkeerbaar is. En de Portugezen die de marketing van de socialistische leider (die voortkomt uit de Zapatero-school) zat waren, vonden geen geloofwaardig alternatief in de centrum-rechtse kandidaat, die op afstand gemanipuleerd wordt door de president van de republiek, Anibal Cavaco Silva.
Manuela Ferreira Leite wilde de verkiezingen winnen met behulp van drie boodschappen, waarin een zweem van de voormalige Portugese leider Salazar doorklinkt: terug naar een strenge staatsboekhouding, afzien van de hogesnelheidslijn tussen Lissabon en Madrid, en het opnieuw invoeren van anti-Spaanse vooroordelen. Mevrouw Ferreira Leite, die nauwelijks make-up droeg op de verkiezingsaffiches en zich verre hield van microfoons en televisiecamera's, deed in zekere zin denken aan de legendarische figuur María Jesús Caetano, de eeuwige gouvernante van Antonio de Oliveira Salazar en de eigenaardige feitelijke macht van een autarkisch en introspectief Portugal. Te veel droefenis voor een land dat juist begint op te krabbelen uit de recessie.
Deze anti-Spaanse houding was een ernstige misrekening. De Portugezen willen Spanje niet de rug toekeren (al willen ze zich ook niet onvoorwaardelijk in de armen van Spanje werpen). Voor de jongste kiezers is het echt niet meer van deze tijd om je tegen Spanje af te zetten. Portugese jongeren willen kansen, of dat nu in Lissabon, Porto, Madrid, Barcelona, Rio de Janeiro of Luanda is.
Uitslag
Sócrates heeft windje mee
Ze hebben gewonnen, maar geen meerderheid weten te behalen. De socialisten van premier José Sócrates hebben niet meer dan 36,5 procent van de stemmen binnengehaald en verloren 25 zetels ten opzichte van de verkiezingen van 2005. De centrum-rechtse Manuele Ferreira Leita behaalde 29 procent van de stemmen. “De socialisten hebben een half miljoen stemmen verloren, maar toch gewonnen”, constateert de krant [Público](http://jornal.publico.clix.pt/noticia/28-09-2009/ps-ganha-sem-maioria-absoluta-e-cds-passa-a-terceira-forca-17897400.htm): “José Sócrates werd in het politieke leven als zeer verzwakt zelfs als dood gezien. Maar hij heeft het overleefd en heeft de wind zelfs weer een beetje in de rug.”
Diário de Nocitícias oordeelt: “Voor de Socialistische Partij en José Sócrates is dit een overwinning, maar wel een beperkte en ook geen verpletterende. Voor de Sociaal-democratische Partij en Manuele Ferreira Leite is het een verwoestende nederlaag.” Blijft de vraag met wie Sócrates zal gaan reageren, want de andere partijen, zowel van de rechter- als de linkerflank, lijken niet bereid met hem te gaan samenwerken.
