Nieuws Verenigd Koninkrijk
The Whitelee, het op een na grootste windmolenpark van Europa, in het Schotse Eaglesham.

Schotland: olie, wind en whisky in overvloed

Schotland, dat in 2014 over onafhankelijkheid stemt, kan dankzij het toekomstige eigendom van de Britse olievelden in de Noordzee wel eens een van de rijkste landen ter wereld worden.

Gepubliceerd op 29 maart 2012 om 15:38
The Whitelee, het op een na grootste windmolenpark van Europa, in het Schotse Eaglesham.

'Het is Schotlands olie', is een van de meest omstreden slogans in de Schotse politiek. Het argument dat Schotland bijna negentig procent van de olievoorraden in de Noordzee 'bezit' werd in 1974 voor het eerst door de Schotse Nationale Partij (SNP) gebruikt en is sindsdien altijd een van de grootste bronnen van wrok jegens de Britten gebleven.

In de komende twee jaar, waarin Alex Salmond het land naar een referendum over onafhankelijkheid zal leiden, zal het zelfs een van de belangrijkste argumenten voor de nationalisten worden: volgens hen hangt het lot van het Verenigd Koninkrijk ervan af.

Sinds het duidelijk werd dat de olievelden in de Noordzee een enorme rijkdom konden opleveren, volhardt de SNP erin dat die weelde door de opeenvolgende regeringen in Londen werd verbrast. Ze wijzen erop dat Noorwegen, dat net als Schotland een bevolkingsgrootte heeft van net onder de 5 miljoen inwoners, veel van zijn olie-inkomsten heeft opgespaard. De winst wordt er belegd in het Noorse staatspensioenfonds, dat nu een van de grootste aandelenbezitters van Europa is, en dat een waarde heeft van ongeveer 3,3 triljoen kroon (€ 343 miljard).

Bijna alle olie- en gasvelden in Noordzee in Schotse wateren

De SNP geeft als argument dat wanneer je de lijn van de Schots-Engelse grens vanaf de kust ten noorden van Berwick naar het oosten zou doortrekken, bijna alle olie- en gasvelden in de Noordzee in Schotse wateren liggen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

De Schotse regering wil die 90%-claim onderbouwen en is bezig is met het opstellen van een gedetailleerd rapport terwijl de ambtenaren het referendum voorbereiden. De regering verzekert dat de Noordzee in de komende vijf jaar ongeveer £54 miljard [€ 64 miljard, red.] moet opleveren. De 'vermogensbasis' wordt, inclusief reserves, geschat op ruwweg £1 triljoen [€ 1,19 triljoen, red.].

In combinatie met Schotlands omvangrijke offshore mariene en windenergiebronnen, en andere producten zoals whisky, zou dit er volgens Salmond toe moeten leiden dat Schotland het zesde rijkste land van de OESO wordt. De rest van het Verenigd Koninkrijk zou er dan op een vijftiende plaats achteraan hobbelen.

Internationale spierkracht

Maar dan moet Salmond eerst een antwoord vinden op de zorgen over de vraag of Schotland de bedrijfstak wel dezelfde internationale spierkracht en de relatief stabiele belastingregels en wetgeving kan bieden als het Verenigd Koninkrijk. Experts denken dat de oliemaatschappijen en ingenieursbureaus de mogelijke negatieve kanten van onafhankelijkheid zwaar zullen laten meewegen. Ze zullen te maken krijgen met twee verschillende juridische en fiscale systemen. Bovendien beschikt het Verenigd Koninkrijk over ervaren arbo- en milieu-instanties, die grotendeels onder toezicht staan van de Britse overheid. Schotland zou dat vanuit het niets moeten opbouwen.

En is een zelfstandig Schotland, dat een van de kleinste EU-lidstaten zou zijn, wel bij machte om in Brussel of op het wereldtoneel dezelfde politieke invloed uit te oefenen als het Verenigd Koninkrijk?

Ook is er het probleem van de exploratie- en boorconcessies die de Britse regering aan de oliemaatschappijen heeft verstrekt: veel daarvan hebben een looptijd van 30 jaar. Hoe zouden deze concessies moeten worden overgedragen?

En hoe moet Schotland de boorplatforms op de Noordzee verdedigen: zou een regering in Edinburgh zich een marine kunnen veroorloven die in staat is een terroristische aanval af te slaan?

Geen subsidie meer voor ontwikkeling duurzame energie

Van de andere kant zou de olie-industrie ervoor kunnen zorgen dat het fiscale beleid van Schotse regeringen soepeler wordt: de olierijkdom uit de Noordzee heeft een veel grotere invloed op de Schotse economie dan op die van het Verenigd Koninkrijk. Hoewel de cijfers jaarlijks fluctueren, maken de olie- en gasopbrengsten gemiddeld 2 procent uit van het Britse bbp. In het jaarlijkse economische rapport van de Schotse regering wordt echter geschat dat gas en olie 12 procent van Schotlands totale inkomsten zouden uitmaken.

Salmond heeft de industrietak voor duurzame energie de opdracht gegeven om in 2020 bij gunstige omstandigheden voor honderd procent te voorzien in de elektriciteitsbehoefte van Schotland. Daarnaast zullen twee kerncentrales en bestaande kolencentrales als extra ondersteuning gehandhaafd blijven. Maar de Britse minister van Energie Hendry wijst op problemen: als Schotland in 2014 onafhankelijk is, zal het land geen Britse subsidie voor de ontwikkeling van duurzame energie meer ontvangen. Schotland zal moeten betalen voor het netwerk om elektriciteit te kunnen importeren en exporteren en tegelijkertijd moeten concurreren met Franse, Ierse en Noorse energiebedrijven.

Een woordvoerder van John Swinney, de Schotse staatssecretaris van Financiën, vertelt: "Schotland heeft met de Noordzee een vermogensbasis van £1 triljoen [€ 1,19 triljoen, red.], terwijl de Britse staatsschuld de grens van £1 triljoen [€ 1,19 triljoen, red.] voor het eerst overschrijdt, plus veertig procent aan reservevoorraden en de helft van de waarde die nog moet worden opgepompt. Met een stijging van de olieprijs in het vooruitzicht naar meer dan $ 200 [€ 150, red.] per vat, onderstrepen deze cijfers des te meer dat Schotland zijn eigen inkomstenbronnen onafhankelijk moet kunnen beheren. Zeker voor het welvaren van Schotland op de lange termijn."

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp