"Meer Europees": een van de leuzen bij de demonstratie van 3 november in Chişinău.

Toetreding tot de EU is onze enige hoop

In de aanloop naar het associatie-akkoord tussen de EU en Moldavië, kruisen voor- en tegenstanders van de Russische invloedssfeer de degens. De roep van de Moldavische bevolking om toetreding tot de EU moet voorrang krijgen op de roep om hereniging met Roemenië, schrijft een Roemeense commentator.

Gepubliceerd op 6 november 2013 om 17:22
"Meer Europees": een van de leuzen bij de demonstratie van 3 november in Chişinău.

De demonstratie op 3 november in Chişinău was een succes, iets wat de Roemeens sprekende Moldaviërs al heel lang niet meer hadden meegemaakt. En dan ook nog tegen de achtergrond van een Russisch tegenoffensief in de voormalige Oostbloklanden, waarin traditionele oorlogsverklaringen hebben plaatsgemaakt voor waarschuwingen in de trant van ”het wordt een hele koude winter” [Dimitri Rogozine, vice-premier van de Russische Federatie tijdens zijn bezoek aan de Moldavische hoofdstad, maakte hiermee een toespeling op de mogelijkheid dat Rusland de gastoevoer naar Moldavië zou kunnen stopzetten].

Hoewel de demonstratie in de eerste plaats was bedoeld om de publieke opinie en de Europese leiders te doordringen van het belang van ondertekening van de Associatieovereenkomst van de Republiek Moldavië met de EU, tijdens de topconferentie in Vilnius op 28 en 29 november aanstaande, denk ik dat de regering in Chişinău hierdoor vooral inziet dat ze de de steun van het volk wereldkundig moet maken. Sterker nog, de regering heeft begrepen dat ze het volk nodig heeft.

Gevoelens van nostalgie

Zelfs toen de voorstanders van Europa na de zogenaamde ‘Twitter-opstand’ in april 2009 de teugels hadden overgenomen, stond het land nog altijd onder invloed van de communisten [die hun vetorecht in het parlement uitoefenden, de straat op gingen om te demonstreren, enz.]. Het is de pro-Europeanen niet gelukt om de kiezers op het platteland te bereiken, die voor hun nieuwsvergaring afhankelijk zijn van de publieke radio- en televisiezenders, ze worden slechts gesteund door jonge kiezers in de steden en een groot deel trekt bovendien weg [ruim een miljoen Moldaviërs op een totale bevolking van vier miljoen mensen woont in het buitenland].

Op economisch gebied hebben ze het al niet veel beter gedaan, waardoor de communisten de kans kregen om in te spelen op gevoelens van nostalgie en het verlangen om Moldavië binnen de Russische invloedssfeer te houden. Voor de Moldaviërs die het land niet hebben verlaten is de Europese Unie een abstract begrip, terwijl de ”weerswaarschuwingen” van Rusland een realiteit is die hen koude rillingen bezorgt.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Roep om eenwording

Paradoxaal genoeg kan de pro-Europese actie van de Roemeens sprekende Moldaviërs echter ook verkeerd worden geïnterpreteerd, omdat er slogans werden gescandeerd waarmee werd opgeroepen tot vereniging met Roemenië. Het is begrijpelijk dat de meeste Moldaviërs een einde willen maken aan de leugen van de staat dat er zoiets bestaat als de Moldavische identiteit en geen Roemeense, zoals de [pro-Russische] communisten beweren. Uitroeien van die leugen houdt echter niet automatisch eenwording met Roemenië in. Het Roemeens sprekende deel van de Moldavische bevolking moet niet de eenwording maar de Europese integratie steunen, want de roep om eenwording brengt zowel de Europese Unie als Roemenië in een lastig parket.

Moldavische wijn

In Europese en NAVO-verdragen wordt de rivier de Proet als grens erkend. De EU noch de NAVO zullen gecharmeerd zijn van het idee van een unie van Roemeens sprekende staten [in het oorspronkelijke artikel wordt gesproken over “Roemeense staten”, nvdv] aan weerszijden van de Proet, want daarmee zouden de verdragen worden geschonden en zou een precedent worden geschapen dat de stabiliteit van Europa bedreigt.

[[Ophitsen tot eenwording zou ingrijpende gevolgen hebben voor het pragmatische beleid dat de EU en Roemenië sinds kort voeren ten gunste van de Republiek Moldavië]] (openstelling van de Europese markt voor Moldavische wijn, ingebruikneming van de gaspijpleiding tussen Roemenië en Moldavië, toekenning van het Roemeense staatsburgerschap aan Moldaviërs aan wie dat door het communistische regime ten onrechte is ontnomen, enz.

De beide Roemeens sprekende landen kunnen alleen deel gaan uitmaken van dezelfde politieke entiteit als de republiek Moldavië wordt geïntegreerd in de politieke entiteit die de EU vormt. We moeten de zaken echter niet op de spits drijven. Geen mens weet hoe de situatie er over 15 of 20 jaar uit zal zien. Wat vandaag riskant lijkt, is dan misschien heel gewoon. Wie geloofde in de jaren 60 dat Duitsland ooit herenigd zou worden? En toch is dat gebeurd, toen de politieke context er rijp voor was.

Inspanningen tot integratie

Moldavië heeft nog een lange weg te gaan voor het kan toetreden tot de Europese Unie, maar we zien vooruitgang. Wat de regering in Chişinău nu te doen staat, naast het nemen van economische maatregelen, is de bevolking informeren en betrekken bij haar inspanningen tot integratie. Zoals ik hiervoor al betoogde, moet ze laten zien dat ze het volk achter zich heeft. Rusland heeft in het post-Sovjettijdperk geleerd dat je wel een leger kunt verslaan maar niet een heel volk. En de Europese Unie zal eerder geneigd zijn dit volk waar nodig te helpen als een groot deel ervan uit burgers van de EU bestaat.

Vanuit Chişinău bezien

“Haal de demonstranten niet door het slijk”

“Wat er gezegd wordt, het belangrijkste doel van de demonstratie [van 3 november] was om de Communistische Partij van Moldavië te ontmoedigen (oppositie), en Rusland”, schrijft Ziarul Naţional, vanuit de Moldavische hoofdstad Chişinău. Hij merkt op dat de pro-communistische of pro-Russische politici, opiniemakers en journalisten in Moldavië een ”terughoudende en zelfs vijandige” houding hebben en zich onterecht afvragen of de demonstranten niet gemanipuleerd waren:

[Ze hebben] de demonstranten en de organisatoren, de pro-Europese coalitie, door het slijk gehaald. In een democratie is het haast onmogelijk om 100.000 mensen uit alle hoeken van het land verplicht op de been te krijgen…

Alleen in “totalitaire staten zoals de Sovjet-Unie of Cuba” zou zo’n georchestreerde mobilisering mogelijk zijn. *“Is ons volk echt zo’n gedweeë massa die buitenlandse belangen toejuicht, zoals een deel van de media ons willen doen geloven?

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp