Kies een taal
Het had het hoogtepunt moeten worden van het Tsjechische voorzitterschap van de Europese Unie: de Europese Raad van juni, wanneer alle Europese leiders bijeenkomen. Maar de bijeenkomst van vandaag is eerder saai, onder het voorzitterschap van een man [de Tsjechische interim-premier Jan Fischer] die de meeste deelnemers nu pas voor het eerst ontmoeten. Ze zullen ongetwijfeld denken: "Laten we blij zijn dat hetKlaus niet is [de eurosceptische Tsjechische president]"
Deze top is voor hen, met uitzondering van de Tsjechische Republiek, er slechts één van de vele. Een topontmoeting zonder grote ambities op het niveau van de Europese instellingen, maar waar misschien toch wat antwoorden gevonden zullen worden op actuele Europese vraagstukken. Waar de verplichtingen van de Unie ten opzichte van Ierland met betrekking tot het Verdrag van Lissabon zullen worden vastgelegd. Waar de topconferenties over klimaatverandering en over de regulering van de financiële markten verder zullen worden voorbereid, of zelfs de nominatie van de toekomstige president van de Europese Commissie. Maar de belangrijke zaken vinden pas plaats onder het voorzitterschap van Zweden [tijdens het tweede semester].
Wat ons betreft is dit een gemiste kans. Het is jammer te moeten zien hoe weinig men verwacht van deze grote "Tsjechische" top. Wanneer er in de Europese pers over gesproken wordt, worden er allerlei kwesties aangeroerd, maar vrijwel nooit het Tsjechische voorzitterschap. En wat valt er te zeggen over de persconferentie van de Tsjechische regering, waarin zij zichzelf feliciteerde met het "buitengewone" programma van deze top, door te zeggen dat hier "kwesties van buitengewoon belang" besproken zouden worden, en dat het voor de voorbereiding ervan "gezien de buitengewone complexiteit van het programma", nodig was dat de Eerste Minister al zijn Europese collega's persoonlijk bezocht? Helaas komt de term "buitengewoon", die zo vaak benadrukt wordt, niet overeen met de werkelijkheid. En de ontmoetingen van de interim-premier met deze regering van experts hebben weinig gemeen met wat we van de rijkweidte van een voorzitter van de Europese Raad kunnen verwachten.
Toch heeft de regering van Fischer één verdienste: er is erger voorkomen. Na de val van de regering van Mirek Topolánek [in maart], vroegen veel mensen zich af wat er zou gebeuren als Václav Klaus in juni de Europese Raad zou voorzitten. Dankzij de regering van Fischer en een Klaus die uiteindelijk meegaand bleek, zijn we op zijn minst ontsnapt aan de schande en een crisissituatie. Dankzij deze formele, grijze situatie waarin we ons bevinden, heeft er tenminste niemand gezichtsverlies geleden.
Om eerlijk te zijn is dit scenario een afspiegeling van onze moeizame relatie met de Europese Unie: het lukt ons altijd om het ergste te voorkomen, maar we slagen er te weinig in onze werkelijke kracht te laten zien. Als we de campagne "We maken Europa zoeter" [een slogan met een dubbele betekenis in het Tsjechisch] of nog erger, Entropa [het controversiële werk van de Tsjechische kunstenaar David Cerny] en het kleurloze en passieve politieke beleid in Tsjechië vergeten, dan heeft de machinerie achter het voorzitterschap van Topolánek, gesteund door competente ambtenaren, toch nog goed gewerkt.
Wij beklagen ons altijd een kleine natie zonder invloed te zijn. En dus doen we niets, zodat we voldaan kunnen zeggen: "Zie je nou wel, we hebben het altijd al gezegd, de Fransen en Duitsers schrijven iedereen de wet voor". Het voorzitterschap had ons zelfvertrouwen een zetje kunnen geven. We hadden kunnen laten zien dat we een Europees land zijn dat het respect van de andere landen kan verdienen en resultaten behaalt. Ons handelen tijdens de "gascrisis" was veelbelovend. Maar vervolgens hebben we het daarbij gelaten…
Dankzij het professionele optreden van onze ambtenaren in Praag en onze diplomaten in Brussel, hebben we punten gescoord. Maar zonder de vertegenwoordiging door een politiek zwaargewicht, is hun werk praktisch onzichtbaar. Het zijn vooral onze politici die de reputatie en de invloed van de Tsjechische Republiek binnen de Europese Unie kunnen maken of breken. Ze zijn gezakt voor hun Europese examen.
