Kies een taal
Uit alle enquêtes blijkt dat de opkomst zeer laag zal zijn bij de volgende Europese verkiezingen. De desinteresse voor de politiek neemt de laatste jaren hand over hand toe, en dat is al lang voor de huidige economische en financiële crisis begonnen. De oorzaken van de stemonthouding zijn duidelijk. Maar daarvoor moeten we wel begrijpen wat er in de EU speelt.
-
De werkloosheid in de eerste 15 landen van de Europese Unie neemt sinds de jaren 80 gestaag toe; en de arbeidsomstandigheden van de actieve bevolking worden steeds slechter (het deel van de actieve bevolking dat zegt onder stressvolle omstandigheden te werken is van 32% in 1991 gestegen tot 44% in 2005);
-
Het jaarlijkse groeipercentage van de overheidsuitgaven van de verzorgingsstaat (pensioenen, gezondheid, huisvesting) neemt voortdurend af (van 6,2% in 1990 tot 4,8% in 2004);
-
Het sociale vangnet (bij ziekte, arbeidsongeschiktheid of werkeloosheid) is afgekalfd, en de de loonsom is afgenomen van 68% in 1975 tot 58% in 2005 (deze wordt bepaald door de hoogte van de salarissen en het aantal salaristrekkenden, in percentages van het nationaal inkomen).
Nieuwsbrief in het Nederlands
Deze gegevens zijn indicatoren voor de verslechtering van de sociale situatie van de arbeiders in de 15 EU-landen, terwijl het inkomen uit vermogen een buitengewone stijging laat zien. Van 1999 tot 2006 stegen de winsten van de bedrijven met 33%, terwijl de arbeidskosten maar met 18% stegen. Resultaat: de sociale ongelijkheid is sterk toegenomen. En de Europeanen zijn zich daar maar al te goed van bewust, zoals blijkt uit de opiniepeilingen. Maar liefst 78% van de inwoners van de 15 EU-landen vindt dat de ongelijkheid in hun land buitensporig is.
Deze maatschappelijke polarisatie van inkomens vloeit voort uit de beleidslijnen van de 'consensus van Brussel' (Europese equivalent van de liberale consensus van Washington) en die uitgevoerd worden door de Europese instellingen, met name de Europese Commissie (belast met toezicht op de toepassing van het Stabiliteitspact, en verantwoordelijk voor de budgettaire versobering) en de Europese Centrale Bank (waarvan het monetair beleid gunstig is geweest voor de financiële wereld, maar ten koste is gegaan van economische groei en het creëren van arbeidsplaatsen). En de bevolking is zich daarvan bewust. Zowel de Europese Commissie als de Europese Centrale Bank behoren tot de minst gewaardeerde instellingen. Vandaar de teleurstelling van de arbeidersklasse ten aanzien van Europa.
Deze negatieve gevoelens zijn vooral gericht naar de centrum-linkse partijen, want hun achterban bestaat voornamelijk uit maatschappelijke groepen die het meest te lijden hebben onder dit liberale beleid: de arbeiders. Maar de crisis die de centrum-linkse partijen doormaken, komt ook doordat ze zich achter het liberalisme hebben geschaard toen ze aan de macht waren. Hier is heel wat zelfkritiek noodzakelijk. De rechtse partijen daarentegen danken hun succes aan de loyaliteit van hun achterban: hogere inkomensklassen die wel varen bij een liberaal beleid. Maar ook danken deze partijen hun succes aan een klein deel van de arbeidersklasse, die zich aangetrokken voelt door hun nationalistische, anti-immigranten boodschap gezien de economische onzekerheid in de EU. Want de meest racistische mensen zijn niet degenen die het meest onwetend zijn, maar degenen die in de meest onzekere situatie verkeren.
Verkiezingen
Extremistische partijen zouden voordeel kunnen halen uit stemonthouding
"Volgens opiniepeilingen zal maar liefst 70% niet gaan stemmen op 7 juni, en Brussel ziet dit met angst en beven tegemoet", zo schrijft Il Foglio. "Sommige analisten als Thomas Klau vrezen dat de lage omkomst voordelig zal uitpakken voor kleine extremistische partijen". Deze apathische houding kan niet alleen worden uitgelegd door het cliché dat het Europees Parlement de grootte van de bananen wettelijk wil vastleggen. "85% van alle nationale wetgeving komt immers uit Brussel", zo herinnert ons dit eurosceptische Italiaanse dagblad.
"Volgens de Italiaanse oud-premier Guiliano Amato zouden de nationale regeringen de campagne wel eens kunnen laten voor wat het is, om te voorkomen dat er veel tegenstemmers zullen zijn die door de crisis naar de stembus gaan", zo zegt deze krant. "Maar veel mensen wijzen op de lage mate van politisering in Europa, zoals ook blijkt uit het lage aantal kanidaat-opvolgers van José Manuel Barroso". Robin Sheperd van de Henry Jackson society, zegt dat een democratie niet kan functioneren zonder dat er concrete voorbeelden van gegeven worden. Het politieke draagvlak onder de bevolking hangt af van nationaliteitsgevoelens, maar Europa is geen natie. De president van het Europes Parlement, Hans Gert Pöttering, geeft liever de schuld aan de media die volgens hem Europa links laten liggen. « Dit soort politiek conformisme biedt eurosceptici de kans om zich als enige keus te profileren".
