Hossein, een Afghaanse vluchteling in het stadsplantsoen 17, square Villemin, Parijs, oktober 2008 © Jérémie Souteyrat

Afghaanse odyssee in Europa

Duizenden eenzame Afghaanse jongens zoeken hun weg door Europa, een trend die de afgelopen twee jaar nog versterkt werd door de verslechterende omstandigheden voor Afghaanse vluchtelingen in Iran en Pakistan. Hoewel een aantal van hen pas 12 jaar is, zijn de meesten tieners, op zoek naar onderwijs en een toekomst die ze in eigen land nooit zullen hebben. Acht jaar nadat er een eind werd gemaakt aan de heerschappij van de Taliban, worstelt Afghanistan nog steeds met armoede en geweld.

Gepubliceerd op 2 september 2009 om 16:22
Hossein, een Afghaanse vluchteling in het stadsplantsoen 17, square Villemin, Parijs, oktober 2008 © Jérémie Souteyrat

De jongens zijn een uitdaging voor Europa. Veel landen stuurden troepen naar de strijd in Afghanistan, maar de bevolking stelt veelal vragen bij de noodzaak van deze oorlog. Hoewel ieder land door nationale en internationale wetten verplicht is voor ze te zorgen, vormen de kosten weer een steeds groter probleem. Nu al moet Europa alle zeilen bijzetten om de stroom van tienduizenden migranten waarmee het overspoeld wordt, in goede banen te leiden.

In Italië werden dit voorjaar 24 Afghaanse tieners ontdekt die lagen te slapen in een Romeins riool, en overleden er twee jongeren in Italiaanse havens: één onder een oplegger in Venetië en één die verstopt zat in een container in Ancona. Griekenland, dat naar eigen zeggen overspoeld wordt door asielzoekers uit een groot aantal landen, kent geen opvangsysteem voor buitenlandse minderjarigen. De Griekse overheid laat weten dat het land er maar 300 kan opvangen.

Afghanen willen papieren, school en werk

In Parijs deden dit jaar voor het eerst meer Afghaanse dan Afrikaanse alleenstaande minderjarigen een beroep op de dienstverlening van de Franse kinderbescherming, zegt Charlotte Aveline, senior adviseur kinderbescherming bij de gemeente Parijs.

Nieuwsbrief in het Nederlands

"Sommigen van hen komen hier verslagen en volledig uitgeput aan, maar wanneer ze hier een week hebben kunnen bijkomen, zijn ze al weer snel de pubers die ze waren", vertelt Jean-Michel Centres van Exilés 10, een particuliere organisatie die werkt met de voornamelijk Afghaanse migranten die zich rond de Place Villemin, in de buurt van het Gare de l'Est, ophouden. "Eerst vragen ze waar ze hun papieren kunnen ophalen, dan waar ze naar school kunnen en als ze die afhebben, waar ze dan werk kunnen krijgen".

De Europese Unie houdt geen statistieken bij over het aantal buitenlandse kinderen dat zonder hun families door Europa zwerft, en de gegevens van hulporganisaties en overheidsinstellingen wijken enorm van elkaar af. Maar de asielaanvragen die door de alleenstaande Afghaanse jongeren worden ingediend, suggereren dat het er in heel Europa duizenden moeten zijn. De verzoeken laten volgens deskundigen slechts het topje van de ijsberg zien, aangezien veel kinderen helemaal niet om een vluchtelingenstatus vragen.

"Afghanistan laat zijn jeugd weglopen naar Europa"

Blanche Tax, senior beleidsmedewerker bij het bureau van de Hoge Commissaris voor vluchtelingen van de Verenigde Naties in Brussel vertelt dat er vorig jaar 3.090 Afghaanse minderjarigen asiel aanvroegen in Oostenrijk, Engeland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Duitsland. In deze landen nam hun aantal scherp toe: meer dan twee keer zoveel aanvragen dan in 2007, toen er 1489 werden ingediend.

"Afghanistan laat zijn jeugd weglopen naar Europa", zegt Pierre Henry, directeur van het Franse Terre d'Asile, een organisatie die op het gebied van asielzaken samenwerkt met de Europese Unie, het Vluchtelingenbureau van de Verenigde Naties en de Franse overheid. De Afghaanse jongens die wij voor dit artikel interviewden vertelden ons hoe ze werden uitgebuit als kinderarbeiders in Griekenland en Turkije en hoe ze probeerden te ontsnappen aan afranselingen door de politie. Geen van hen wilde ons zijn naam geven, zodat ze vrijuit konden spreken.

Een 17-jarige jongen uit de Afghaanse stad Ghazni vertelt ons hoe de politie herhaaldelijk probeerde hem en een andere jongen uit de vrachtwagens in de haven van Patras, Griekenland, te verjagen. Op 12 juli vernietigden de Griekse autoriteiten hier een kampement van Afghaanse illegalen. In Frankrijk aangekomen kregen de jongens met nog meer tegenslag te maken. De Parijse politie begon met nachtelijke acties om te voorkomen dat Afghaanse migranten op en rond het Place Villemin slapen. De 15-jarige jongen werd in een goedkoop hotel geplaatst, terwijl anderen naar een tijdelijk onderkomen in een ongebruikt metrostation werden gebracht. Nog weer anderen zorgden voor eigen onderdak onder bruggen en naast kanalen.

Voor het eerst in zijn leven naar een zwembad

De huisvesting, door de staat gefinancierd, wordt beheerd door France Terre d'Asile. Deze non-profitorganisatie helpt de jongens bij het indienen van een verzoek om bijstand door de Franse kinderbescherming, registreert hun namen en leert ze Frans. "In een aantal gevallen is onze hulp zeer succesvol gebleken", vertelt Ms. Aveline, de adviseur van de gemeente Parijs. De jongens die we interviewden vertelden dat ze niet wisten waar ze aan toe waren, en dat ze ervan droomden naar school te gaan en een normaal leven te leiden.

Een tiener die al twee maanden in Parijs was, maakte zich enorme zorgen over zijn toekomst. "Wat kan ik van mijn leven maken?" vroeg hij. "Ik ben al 15. Ik sta er helemaal alleen voor. Wat kan ik doen?" Maar een paar dagen later was hij al dolenthousiast. France Terre d'Asile had hem voor het eerst in zijn leven meegenomen naar een zwembad. En ook kreeg hij nu Franse les. Uit zijn zak haalde hij potlood een potlood te voorschijn en een blad met plaatjes van fruit. "Ik lust bananen", zei hij in het Frans. "Ik lust appels".

Asielbeleid

Brussel pleit voor ruimere toelating

Op 2 september zal de Europese Commissie voorstellen doen die “het ideaal van een Europees immigratiebeleid dichterbij moeten brengen”, meldt Trouw. “Tot nu toe is immigratie een zaak van de lidstaten geweest die huiverig zijn op dit gevoelige terrein macht aan Brussel af te staan”. De Commissie wenst dat de lidstaten “de last van de Afrikaanse en andere immigratie meer met elkaar gaan delen. Spanje, Italië, Griekenland en Malta -waar de meeste immigranten aankomen- zouden nu te vaak de zwaarste lasten dragen”. Bovendien, schrijft Trouw, “constateert de Commissie dat het imago van de EU op internationale fora lijdt onder het geringe aantal mensen uit door armoede en oorlog getroffen gebied dat toegang krijgt tot de EU”. De voorstellen hebbe tot doel om “immigranten, vooral Afrikanen, te ontmoedigen Europa met behulp van mensensmokkelaars en gevaarlijke bootjes te bereiken. Dat kan alleen, denkt de Commissie, als de lidstaten bereid zijn meer immigranten toe te laten”. In het kader van deze voorstellen is een nieuwe Europese instelling in het leven geroepen: het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken, die elk jaar de beschikbare opvangplaatsen in de verschillende EU-landen zou moeten inventariseren om vluchtelingen op te nemen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp