Kies een taal
Met de weerstand van Duitsland en de polemiek tussen Italië en Frankrijk vormt de interventie in Libië het zoveelste alarmerende bewijs dat “als het om veiligheidszaken gaat, de Europese landen er niet in slagen om tot een eensluidend standpunt te komen”, berichtte de Daily Telegraph. Wederom hebben de lidstaten zich meer laten leiden door hun eigen binnenlandse politieke agenda dan door de noodzaak van gezamenlijke actie. De crisis in Libië heeft echter nog een terrein blootgelegd waarop Europa een gevaarlijk gebrek aan coördinatie vertoont, namelijk het energiebeleid.
Om de interventie in Libië te rechtvaardigen is aangevoerd dat het uit humanitair oogpunt noodzakelijk is de burgerbevolking te beschermen tegen de slachtpartij waar kolonel Khadaffi op aanstuurt. De geloofwaardigheid van dit argument wordt echter ondermijnd door de onverschillige houding van Europa jegens Arabische landen waar de volksopstanden met geweld worden onderdrukt, zoals in Jemen en Bahrein, waar de afgezant van de EU zelfs zover ging dat hij het te billijken vond dat de politie met scherp schoot op de demonstranten, want “in dit soort situaties gebeuren nu eenmaal ongelukken”.
De reden van dit meten met twee maten ligt voor de hand: door het samenvallen van de crisis in Libië met de explosies in de kerncentrales van Fukushima – waarop Duitsland heeft gereageerd zonder overleg met de Europese partners, die daardoor ernstig in verlegenheid werden gebracht – is de olieprijs sterk gestegen. De overblijvende olieleverancier Saoedi-Arabië vormt momenteel de enige buffer tegen een oliecrisis. Dus dient de stabiliteit van het repressieve regime in Riyad en zijn vazalstaten veiliggesteld te worden, zelfs als dat gezichtsverlies oplevert.
Rusland maakt handig gebruik van deze dubbele crisis, aldus de Financial Times. Dat land heeft het rendement op olie sterk zien stijgen en heeft voorgesteld de export van gas naar Japan en Europa te verhogen om het sluiten van de kerncentrales op te vangen. Terwijl de Europese gasleiding Nabucco tegen allerlei problemen oploopt, wint Russische concurrent South Stream steeds meer terrein. In de onophoudelijke krachtmeting om Oost-Europa betekent winst voor Moskou, verlies voor Brussel.
De EU heeft astronomische bedragen uitgegeven aan een Europese dienst voor extern optreden [de diplomatieke dienst van de EU, red.] en aan de financiering van partnerschappen in Oost- en Zuid-Europa, maar haar afhankelijkheid op energiegebied staat een wilskrachtig, coherent buitenlands beleid in de weg. Om uit de impasse te geraken is een brede visie nodig. Helaas zijn in Brussel de lobbyisten van de olie-industrie de enigen die daarover beschikken en voor hen moet alles vooral blijven zoals het is.
