Kies een taal
Omdat wij zo in beslag worden genomen door de - vaak vruchteloze - discussies die in ons eigen land worden gevoerd, bestaat het risico dat wij niet zien wat zich vlak bij Spanje afspeelt. En als het om economische dynamiek gaat, gebeurt er heel wat… dat wil zeggen: bij onze buurlanden. In 2009, toen Spanje steeds dieper in de crisis wegzonk, liet Marokko een groei zien van 5%, terwijl het begrotingstekort slechts 2% bedroeg en de inflatie 1%. Deze resultaten zijn voor een groot deel toe te schrijven aan het feit dat 2009 een goed jaar was voor de landbouw, maar ook aan het feit dat de overheidsinvesteringen konden toenemen doordat de bestedingen aantrokken, dankzij de opkomende middenklasse.
Bovendien is de financiële sector in Marokko een tamelijk gesloten bolwerk, dat daardoor immuun bleek voor het virus van Wall Street. Dit brengt de Marokkaanse minister van Economische Zaken en Financiën, Salaheddine Mezouar, ertoe te zeggen dat “de crisis aan onze deur voorbij is gegaan”. Marokko is niet het enige land dat een opleving kent. Het hele zuidelijke deel van het Middellandse-Zeegebied “heeft goed gereageerd op de internationale crisis”, met groeipercentages van het BBP die vergelijkbaar zijn met de groeicijfers van Marokko, en dankzij een toegenomen consumptie, concludeert de econoom Fahallah Sijilmassi.
Turkije en Marokko: geen bron van problemen, maar ongekende handelskansen
Tot voor kort was het zo dat zodra de situatie in het Noorden verbeterde, die van het Zuiden verslechterde. In het Zuiden ging het slechter omdat het te maken had met zowel een stagnerende economie als een explosieve bevolkingsgroei, waardoor de gelijk gebleven rijkdommen onder meer inwoners moesten worden verdeeld. Terwijl de verhouding tussen Marokko en Spanje wat betreft het nominale inkomen per inwoner in 1970 1 op 4 was, is deze kloof daarna alleen maar groter geworden om in 2009 op een verhouding van 1 op 14 uit te komen. (Als we het inkomen per inwoner koppelen aan de koopkracht, is dit verschil 1 op 7). Hoewel de bevolkingsgroei in de zuidelijke landen zich in de jaren 90 enigszins matigde en het BBP per hoofd van de bevolking vervolgens toenam, hebben alle EU-landen samen een veel grotere economische groei doorgemaakt.
Hierdoor heeft de kloof tussen het Noorden en het Zuiden zich verder verdiept, hetgeen emigratie in de hand werkte. Nu lijkt het er echter op dat er een einde komt aan deze steeds groter wordende asymmetrie. Het zal misschien niet lang meer duren voordat wij inzien dat niet alleen Brazilië, China en India tot de opkomende landen behoren, maar ook, zij het op bescheidener schaal, sommige van onze vergeten of onderschatte buurlanden in het Middellandse-Zeegebied, met name die van de twee geografische uitersten van het gebied, Turkije en Marokko. In plaats van alleen maar een bron van problemen te zijn, zouden deze landen juist ongekende perspectieven voor de handel bieden.
Marokko opnemen in de Europese Economische Ruimte
In dit opzicht is er dankzij twee recente gebeurtenissen, waaraan de media weinig aandacht hebben besteed, een politiek platform gecreëerd waarbij rekening wordt gehouden met dit nieuwe economische scenario. De eerste gebeurtenis was de top EU-Marokko in het Spaanse Granada. Terwijl de deelnemers Marokko opriepen om meer te democratiseren, zijn zij het eens geworden over een programma met als doel dit koninkrijk van de Alaouite-dynastie op te nemen in de Europese Economische Ruimte. Dit is in lijn met het Europees nabuurschapsbeleid, waarvan het devies luidt: “Alles delen, behalve de instellingen”. Het accent zal daarbij in eerste instantie worden gelegd op het nader tot elkaar brengen van de Marokkaanse en de communautaire wetgeving, waarna zal worden aangestuurd op een algehele vrijhandel.
Los van andere samenwerkingsprogramma's legt Brussel zich er als tegenprestatie op vast om de vervoersinfrastructuur van Marokko te verbeteren. De andere gebeurtenis was de feestelijke opening van het hoofdkantoor van de Unie voor het Middellandse Zeegebied (UPM) in Barcelona en de benoeming van de secretaris-generaal van de UPM, de Jordaniër Ahmad Masadeh. Het economische programma van deze nieuwe instelling omvat zes zeer concrete werkterreinen: bestrijding van milieuverontreiniging, autosnelwegen, alternatieve energie, universiteitsnetwerk en ontwikkeling van ondernemingen. Volkeren die ooit met getrokken messen tegenover elkaar stonden, gaan nu samenwerken. Het mag een wonder heten.
