Crisis heeft ook positieve kanten

Nu de EU-landen door de recessie in zwaar weer verkeren, slagen zij erin overeenstemming te bereiken over onderwerpen die hen jarenlang verdeeld hielden, zoals overbevissing, asielrecht en grensbeheer. Europa is dus wel degelijk in staat om met één stem te spreken, stelt een Zweedse commentatrice.

Gepubliceerd op 14 juni 2013 om 15:42

De economische malaise in de Europese Unie duurt voort, maar toch is het niet alleen somberheid wat de klok slaat. De laatste tijd tonen de lidstaten zich steeds meer bereid om bepaalde oude, ingewortelde tegenstellingen te overbruggen.

Zo is het akkoord over de hervorming van het gemeenschappelijk visserijbeleid dat eind mei tot stand kwam, veel beter en daadkrachtiger dan veel mensen hadden verwacht. Als de ondertekenende landen de bepalingen waarmee zij hebben ingestemd ook daadwerkelijk ten uitvoer leggen, dan kunnen de vispopulaties weer op een niveau worden gebracht dat garanties biedt voor een stabiele visstand. In dit dossier laat Europa zien dat de Unie wel degelijk positieve energie kan genereren. Geen enkele andere internationale organisatie houdt zich met de kwestie van de overbevissing bezig. En aangezien de oceanen onder geen enkele regelgeving vallen, is het moeilijk te voorkomen dat ze elders in de wereld lukraak worden leeggevist.

Grenscontroles op eigen houtje zijn beperkt

Ook wat betreft de herinvoering van grenscontroles tussen de lidstaten - tot nu toe een heet hangijzer - is een paar weken geleden in Brussel groen licht gegeven voor nieuwe regelgeving. Een paar jaar geleden hadden Frankrijk en Italië nog geprobeerd er nieuwe regels door te drukken, zodat de lidstaten weer paspoortcontroles zouden mogen houden. En ook Denemarken eiste permanente controles op de Sontbrug [die de verbinding vormt tussen Denemarken en Zweden, red.].

De - van oorsprong Zweedse - eurocommissaris Cecilia Malmström verzette zich echter tegen deze voornemens om de mobiliteit van de burgers in te perken en heeft haar zienswijze onlangs weten door te voeren. De regelgeving is aangescherpt en stelt nu zelfs beperkingen aan de mogelijkheid dat landen op eigen houtje grenscontroles invoeren.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Toezicht op mensen gaat te ver

Ook wat het asielbeleid betreft hebben de lidstaten uiteindelijk overeenstemming bereikt. De onderhandelingen sleepten zich al jaren voort en werden gekenmerkt door diepgaande tegenstellingen. Nog maar een jaar geleden geloofde bijna niemand in een akkoord. Maar afgelopen voorjaar sloegen de meningsverschillen plotseling om in eensgezindheid.

Het akkoord omvat een pakket wetsontwerpen dat op 12 juni door het Europees Parlement is aangenomen. Met name de regels waaraan men zich dient te houden bij de opvang van vluchtelingen en het beoordelen van asielaanvragen, zullen hierdoor worden aangescherpt. Als deze nieuwe bepalingen in alle lidstaten zijn ingevoerd, zal dit volgens Cecilia Malmström tot een algehele verbetering van de asielpraktijken leiden. Natuurlijk zijn we er nog niet helemaal. Nog afgezien van het feit dat niet alle bepalingen van het akkoord lof verdienen. Zo zullen de vingerafdrukken van vluchtelingen die een aanvraag hebben ingediend, worden geregistreerd in de gemeenschappelijke database Eurodac, hetgeen een gecentraliseerd beheer en een verscherpt toezicht op mensen met zich meebrengt. Dit gaat te ver.

Commissie heeft lidstaten “murw” gekregen

Niettemin gaan de akkoorden over de visserij, de grenzen en het asielbeleid in de goede richting. Bovendien heeft het Europese Hof van Justitie een paar dagen geleden geoordeeld dat alleenstaande minderjarige vluchtelingen volgens de Verordening van Dublin niet mogen worden overgeplaatst [van het ene naar het andere land, red.]. Ook hieruit blijkt dat het asielbeleid van Europa humaner wordt.

Hoe komt het dat dit nu allemaal bereikt wordt? Een van mijn gesprekspartners zei dat de Commissie de lidstaten murw had gekregen: na jaren van onderhandelingen hebben de landen geen kracht meer om zich te verzetten en vinden ze een gemeenschappelijke grondslag. Anderen opperen een politieke verklaring: met het vertrek van [Nicolas] Sarkozy et [Silvio] Berlusconi zijn ook de belangrijkste voorvechters - in de afgelopen jaren - van herinvoering van de grenzen in Europa verdwenen.

Malaise leidt tot eensgezindheid

Er bestaat nog een andere verklaring voor deze plotselinge neiging tot compromis van de lidstaten. Hoewel de economische tegenslagen tweedracht zaaien tussen de landen, waardoor ze elkaar de rug toekeren, kan de malaise ook tot eensgezindheid leiden: nu de crisis heeft aangetoond dat de landen kwetsbaar en afhankelijk van elkaar zijn, is het belangrijk om schouder aan schouder te staan.

Categorieën
Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp