Kies een taal
Drie elementen die de relatie tussen Frankrijk en Italië negatief beïnvloeden, geven stof tot nadenken over de moeilijkheden waarmee de Europese Unie kampt.
Economische onenigheid: Italië bereidt, overigens via de normale weg, een verordening voor om te voorkomen dat Franse belangen de overhand zullen krijgen in wat het land beschouwt als de parel van de Italiaanse levensmiddelensector: de melkgigant Parmalat.
Een afwijkend beleid in de Libië-crisis: de Fransen willen samen met de Britten Khadaffi laten vertrekken terwijl Italië, vanwege de uitstekende relatie die de dictator met Berlusconi onderhoudt, alles in het werk stelt de Libische leider een eervolle en goedonderhandelde oplossing te bieden.
En tot slot het immigratiegeschil: Italië vormt via het eiland Lampedusa de toegangspoort voor degenen die, vooral na de Tunesische revolutie, Europa willen binnenkomen. De Italianen zijn boos op de Fransen die de Tunesiërs die hun reis willen voortzetten en werk willen zoeken in Frankrijk, bij de Frans-Italiaanse grens tegenhouden.
"Het lijkt wel alsof we 2003 van achterstevoren beleven"
Het eerste probleem is volledig in strijd met de regels voor een goede werking van de eenheidsmarkt. Het Italiaanse standpunt valt dus moeilijk te accepteren. Maar er moet worden toegeven dat de Italiaanse regering een beroep doet op een middel dat door steeds meer overheden wordt ingezet: het economische patriottisme, dat bescherming moet bieden tegen de krachten van de marktwerking.
De Duitsers deden het destijds tijdens de Opel-affaire, maar ook de Fransen gebruiken graag dit argument dat Italië nu tegen Frankrijk inzet. Het zijn vruchteloze gevechten waarvan de Europese consument steeds vaker het slachtoffer wordt terwijl de concentratie van bedrijfsactiviteiten onweerlegbaar zorgt voor sociale problemen. Het zou echter aan Europa moeten zijn deze maatregel toe te passen.
Het tweede probleem heeft te maken met de kwestie over de Europese defensie. De houding van Rome, die dichter bij Moskou staat dan Parijs en Londen, kan eigenlijk nauwelijks worden goedgekeurd. Het zijn de persoonlijke banden tussen Khadaffi en Berlusconi en tussen Khadaffi en Poetin die de welwillendheid van de twee leiders ten opzichte van de kolonel verklaart. Maar door de Italiaanse houding, en nog meer door die van Duitsland, worden we herinnerd aan 2003. Het lijkt wel alsof we 2003 achterstevoren beleven.
Een Europese defensie lijkt steeds noodzakelijker te worden
In dat jaar raakte Europa door de oorlog in Irak verdeeld. Aan de ene kant stonden Rome, Londen en Madrid met George Bush. Aan de andere kant vormden Berlijn en Parijs samen met Moskou de as die zich tegen de oorlog verzette. Er mag niet vergeten worden hoeveel moeite de Europese Unie ermee had om dat litteken te laten verdwijnen. En nu bevinden we ons opnieuw in een paradoxale situatie.
De toenadering via een militaire operatie onder het mom dat we verplicht zijn in te grijpen en dus de waarden die wij voorstaan, te laten gelden, en die door Londen en Parijs wordt aangestuurd, is misschien een teken dat Groot-Brittannië aan de vorming van de Europese defensie wil deelnemen.
Een Europese defensie die steeds noodzakelijker wordt omdat het Amerikaanse leiderschap niet meer is wat het was. Hierdoor ontstaat er een verwijdering tussen de Europese landen die blijven vasthouden aan de Amerikaanse suprematie en de landen die, net als Frankrijk en Groot-Brittannië, van mening zijn dat er nu, dankzij de relatieve afname van de Amerikaanse invloed, een andere rolverdeling mogelijk wordt waarbij er meer initiatief aan Europa wordt overgelaten.
Europese leiders in de huid van Pontius Pilatus
Hoe discutabel de Italiaanse houding ook mag zijn in het licht van de Europese doelstellingen, of het nu over Libië of de immigratieproblemen gaat, het is schokkend om te zien op hoe weinig solidariteit het land mag rekenen. De situatie in Lampedusa illustreert nog maar weer eens hoe ernstig Europa tekortschiet.
Iedereen weet dat de migratiestromen alleen beheerst kunnen worden als de betrokken landen op een meer gecoördineerde en samenhangende wijze te werk gaan. Maar wat zien we? Een ondraaglijk spektakel van een Italiaanse regering die de situatie ter plaatse uit de hand laat lopen om zijn radicale maatregelen in de ogen van de publieke opinie te kunnen rechtvaardigen terwijl tegelijkertijd de Europese leiders in de huid van Pontius Pilatus lijken te zijn gekropen. Deze situatie is werkelijk onacceptabel.
Gelukkig staan Frankrijk en Italië nog niet blijvend tegenover elkaar, maar al deze gebeurtenissen tonen eens te meer aan dat iedere dag dat deze situatie langer duurt er ons van moet overtuigen dat wij hoe dan ook de weg van de Europese integratie, die we kwijtgeraakt lijken te zijn, weer moeten inslaan.
