Twee leden van de vereniging 'Hier en Daar' in Sofia.

De terugkeer van de verloren kinderen

De ‘braindrain’ baart de Bulgaren veel zorgen. Maar niet alle jongeren verlaten hun land definitief. Sommigen keren na hun studie terug en hebben zelfs een vereniging opgericht om hun band met de rest van de maatschappij te versterken.

Gepubliceerd op 3 maart 2011 om 16:04
Tuk-Tam  | Twee leden van de vereniging 'Hier en Daar' in Sofia.

"Het is een goede film, maar dat is dan ook alles". Zo denken de jongeren van vereniging ‘Hier en Daar’ [Tuk-Tam in het Bulgaars, red.] over de Bulgaarse kaskraker ‘Emigranten’ (2002). De film vertelt het verhaal van drie vrienden die maar van één ding dromen: Bulgarije tegen elke prijs verlaten. De doelstellingen en dromen komen in geen enkel opzicht overeen met die van de jongeren van de vereniging.

Tegenwoordig wordt iedere aankondiging dat hun land zich verplicht ziet specialisten uit het buitenland te laten overkomen om een bepaald economisch probleem op te lossen, gezien als een belediging. ‘Hier en Daar’ is een vereniging van jonge Bulgaren die hun studie in het buitenland hebben gevolgd of nog volgen. Het zijn jonge mensen die twijfelen of ze zullen vertrekken, terugkeren of altijd ver van huis zullen blijven. Op 3 maart, de Bulgaarse nationale feestdag, viert de vereniging zijn driejarig bestaan. "Het klinkt een beetje patriottisch, maar het is puur toeval", legt Vania Ivanova (27) uit. Zij vertelt hoe het allemaal begon met een paar informele bijeenkomsten. "Als je na lange tijd uit het buitenland terugkeert, heb je vaak geen vrienden meer over, omdat je net na je middelbare school al bent vertrokken. Toen ik in 2008 uit Londen terugkwam, kwam ik in een sociale woestijn terecht: op vrijdagavond niemand om iets mee te gaan drinken."

Manier van denken veranderen

Toen vond ze twee van haar oude vriendinnen van het Amerikaanse college terug [in Blagoevgrad, in het westen van Bulgarije, red.], Mariela en Deni, die in hetzelfde schuitje zaten. Tegenwoordig komen er een honderdtal personen naar hun bijeenkomsten; hun Facebook-groep heeft meer dan vijftienhonderd fans.

In tegenstelling tot de beweringen over de kennisvlucht uit Bulgarije, hebben deze goed opgeleide en ambitieuze jongeren besloten te blijven en vinden ze steeds meer gelijkgestemden. "Wij hebben de energie, de kennis en vooral de wens te slagen en ons nuttig te maken voor Bulgarije", vertelt Vania. Hun groep ontwikkelde al een aantal educatieve en professionele initiatieven: zoals ‘Samen’, ‘Waarom ben je terug?’ en ‘Studeren in het buitenland’.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Het forum dat ze in december organiseerden heet ‘Een carrière in Bulgarije, waarom niet?’ en is tot nu toe het drukst bezocht. De jongeren ontvingen er de Amerikaanse ambassadeur James Warlick en de Bulgaarse Eurocommissaris [belast met internationale samenwerking, red.] Kristalina Georgieva. Een ander lid van ‘Hier en Daar’, Diana, oud-leerling van het Trinity College, houdt zich bezig met het maatschappelijk werk van de groep - eenvoudige, maar vaak zeer gewaardeerde initiatieven, zoals het inzamelen van gebruikte kleding -. "Vorige zomer hebben we afval geraapt in de groenstroken tussen gebouwen", vertelt ze, "en ik weet nog hoe verbijsterd de bewoners keken. We woonden er niet eens! Sommigen bedankten ons. Een oude dame kwam ons zelfs helpen. En dat is nou precies wat we met deze acties willen bereiken: we proberen de manier waarop mensen denken, te veranderen."

Gemis aan Amerikaanse omgangsvormen

Vaak organiseren de leden van ‘Hier en Daar’ bijeenkomsten over het thema ‘de cultuurschok bij terugkomst’. Wat daar besproken wordt, biedt voldoende stof voor een goede filmscenario over emigratie. Want de meeste leden hebben de zeden en gewoonten aangenomen van het land waar ze studeerden. Zo vindt Diana het bijvoorbeeld "zeer prettig" dat de Amerikanen zo beleefd zijn, zelfs als dat op anderen oppervlakkig overkomt. "Dat mis ik enorm in Bulgarije", zegt ze. "Hier zegt niemand goedemorgen of tot ziens, laat staan dat ze glimlachen. Ik hou eraan vast om iedereen te groeten, zelfs de buschauffeurs, die me zeker voor gek verslijten." Maar in het buitenland is niet alles even rooskleurig. Jény kreeg de schok van haar leven toen ze als student in België woonde. Iemand vernielde haar auto in de straat waar ze woonde. "Mijn buurman kwam ook woedend naar buiten gestormd, en riep 'Ik heb ze gezien, het waren vast weer van die Bulgaren of Roemenen!'"

De meeste van haar vrienden bij ‘Hier en Daar’ denken dat de jonge Bulgaren die in het buitenland studeren, steeds vaker terug zullen keren naar hun land. En niet vanwege de heimwee. Ze vinden het leven gewoon veel interessanter in Bulgarije. Er heerst ondernemingszin, men is leergierig en er zijn volop professionele mogelijkheden. Daarnaast hebben ze voldoende vrije tijd die ze kunnen gebruiken om te proberen de mentaliteit om hen heen te veranderen. "De wereld wordt steeds globaler, grenzen vallen weg en wij worden steeds mobieler. Zelfs de reden om terug te keren is volledig veranderd. Vandaag kun je in Bulgarije zijn en morgen weer vertrekken om een tijdje in het buitenland te werken. Dramatische en definitieve beslissingen zijn iets van de vorige generatie", concluderen de jongeren van ‘Hier en Daar’.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp