Kies een taal
In Frankrijk heeft een communistische parlementariër de discussie over de boerka (het lange kledingstuk dat lichaam en gezicht van sommige moslims volledig bedekt) weer doen oplaaien. Op 17 juni heeft André Gerin een voorstel ingediend voor een “parlementaire enquêtecommissie over het dragen van de boerka en de niqaab (die alleen de ogen vrijlaat) op Frans grondgebied”. Enkele dagen later heeft de Franse president tijdens de nationale vergadering bijeen in Versailles zijn standpunt bekendgemaakt: “De boerka is niet welkom op het grondgebied van de Franse Republiek.”
Wat zou er gebeuren als de Engelse koningin voor het Hogerhuis en het Lagerhuis zou verklaren: “Mijn regering wil de boerka verbieden”’ zo vraagt Cassandra Jardine zich af in de Daily Telegraph. “Dat lijkt niet waarschijnlijk in een maatschappij die religieuze tekens toestaat, al zou het idee door sommigen in de moslimgemeenschap positief worden ontvangen”. Dr Taj Hargey van het Islamic Education Centre Oxford juicht het initiatief van de Franse president toe : “Geloven dat de moslimvrouw verplicht is haar gezicht te bedekken is een “ideologische hersenspoeling”.” Andere moslims zeggen daarentegen dat ze gechoqueerd zijn en vragen zich af of Nicolas Sarkozy eigenlijk wel eens met een moslim heeft gesproken. Ook vragen ze zich af waarom Sarkozy zich tegen de boerka keert terwijl deze door slechts 5% van de moslimvrouwen wordt gedragen. Ahmed Versi, journalist bij Muslim News, merkt op dat toen de Labour-minister Jack Straw geklaagd had over vrouwen van wie je het gezicht niet zag, “er nog meer vrouwen de boerka gingen dragen om hem uit te dagen”.
In Frankrijk lijkt er een consensus te ontstaan over het belang om de realiteit onder ogen te zien: het verschijnsel botst met de Franse sociale en culturele structuur. Men twijfelt echter of het goed is hierover een wet aan te nemen. “Is de wetgever in staat te controleren wie de boerka gedwongen draagt en wie uit vrije wil?” vraagt Hassan Safoui van het Comité 15 mars zich in Le Mondeaf. Het betreft een organisatie die gesluierde meisjes helpt, sinds de wet van maart 2004 die het openlijk dragen van religieuze tekens op scholen verbiedt. Om mensen te identificeren kunnen bepaalde instellingen als gemeentehuizen, stations of banken het dragen van nikab of boerka verbieden. Maar hoe dient in openbare ruimten en op de openbare weg de kleding van volwassenen te worden gereguleerd zonder zich hiermee alleen op de moslims te richten?
In België is de polemiek over religieuze tekens en de neutraliteit van de staat weer opgelaaid . In het Brusselse Parlement heeft sinds kort een hoofddoek dragende afgevaardigde zitting, Mahimur Özdemir, en de minister van Justitie heeft een voorstel gedaan om alle ambtenaren toe te staan een hoofddoek te dragen. Michel Konen, hoofdredacteur van La libre Belgique, maakt een vergelijking met Turkije. In 1999 was een Turks parlementslid haar mandaat ontnomen omdat zij met een hoofddoek in het Parlement was verschenen. “Moeten we in het Brussel van 2009 minder streng zijn dan Turkije ten opzichte van parlementsleden die in de vergaderzaal karakteristieke tekens willen dragen met betrekking tot hun godsdienstige overtuiging?” vraagt hij zich af. “De westerse staten scheiden terecht al twee eeuwen lang de geestelijke en de wereldlijke macht, waarbij ze tegelijkertijd vrijheid van meningsuiting garanderen. Juist omdat deze democratische waarden sterk zijn, hoeven we niet bang te zijn als binnen het parlement, waarin alle meningen – met inbegrip van confessionele en niet-confessionele – vrijelijk moeten en kunnen worden vertolkt, een afgevaardigde laat zien wat zijn geloof is”.
In Vlaanderen staat de hoofddoek ook in het middelpunt van de belanstelling. Het Koninklijk Atheneum van Antwerpen heeft aangekondigd hoofddoeken en alle andere religieuze symbolen te verbieden met ingang van het nieuwe schooljaar. “Het probleem is nu dat, als een van beide vrijheden wordt geschrapt, de andere eveneens verdwijnt. Immers, wanneer je niet langer het recht hebt om een hoofddoek te dragen, verlies je tegelijkertijd ook de vrijheid om er geen te dragen, want op die manier wordt wat eens een recht was uiteindelijk een plicht. En het omgekeerde geldt evenzeer”, aldus Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht aan de KU Leuven in De Standaard.
Mayrem Almaci, federaal parlementslid en fractieleider voor Groen! Meent dat de druk die uitgeoefend wordt op jonge moslimmeisjes om een hoofddoek te dragen, niet zal verdwijnen door het verbod: “de druk zal dan gaan over de lengte van de rokken, de haarstijl, make-up […] Het zou dus nuttiger zijn als scholen, gemeenschappen en de maatschappij, deze jongens aanspreken op hun gedrag in plaats van enkel in te grijpen bij de groep ‘slachtoffers”, schrijft zij in De Standaard.
