Kies een taal
Anders dan de rest van het land is de stad Sandanski in het zuiden van Bulgarije al aangesloten bij de Eurozone. De stad ernaast, Petric, staat op het punt om hetzelfde te doen. Waarom? De economische crisis die buurland Griekenland in zijn greep houdt en de recente prijsverhogingen van alledaagse producten in dat land. De afgelopen dagen zijn deze twee grenssteden letterlijk overspoeld door hun zuiderburen die er boodschappen komen doen, naar het café en restaurants gaan en voor medische zorg... Net zoals in het gezegde ‘de één zijn dood is de ander zijn brood’, wrijven de Bulgaren zich nu in de handen. ”Nee, het is niet zo dat blij zijn dat onze buren in economische problemen zitten, maar zonder hen zouden we verkommeren. Door de laatste prijsverhogingen in Griekenland veranderen onze twee steden nu in een soort Klondike [Canadees gebied waar eind 19de eeuw een goldrush plaats vond] van de armen”.
Brandstof is in Bulgarije 50% goedkoper
Er zijn genoeg mensen die kunnen vertellen over de ”indringers” met hun boodschappenwagentjes. De lokale middenstanders zeggen dat de Grieken contant betalen met euro’s en grote hoeveelheden inslaan. ”Ze nemen niet, zoals onze landgenoten, een plak feta, maar kopen meteen een paar kilo. Ze slaan nu zelfs fruit bij ons in, door de prijsverhogingen”, vertelt een kruidenier uit Sandanski. Anderen vinden dat de zuiderburen niet per se makkelijke klanten zijn. ”Ze willen altijd afdingen, ook al was het maar om de prijs met 1 euro per kilo te laten zakken. Maar het is beter om zulke klanten te hebben, dan helemaal geen klanten”, verklaart een andere winkelier. De Grieken kopen vooral voedsel, kleding en schoenen want op deze artikelen is het prijsverschil het grootst. Meubels en huishoudelijke apparaten zijn ook erg gewild. Bij Technomarket, het gloednieuwe winkelcentrum aan de E79 richting de grens is het altijd druk en er wordt vooral de taal van Aristoteles gesproken.
We zien ook een toestroom van Grieken naar lokale benzinestations. Ze komen uit buurgemeenten als Nea Vrasna, Neo Petritsi en Sidirokastro. Niet alleen om even vol te tanken maar ook om jerrycans te vullen, want de brandstof is er 50% goedkoper. ”Nu het crisis is, zoeken we samen naar oplossingen. Soms sturen we er iemand op uit om te tanken en om zoveel jerrycans te vullen als hij kan, daarna verdelen we de brandstof onder vrienden en buren”, vertrouwt George Ephtimios ons toe, een boer uit het Griekse dorpje Vironia.
Tandartsen werken in het weekend voor Griekse klanten
Hij komt zelf een paar keer per week in Sandanski om op koopjes te jagen: kaas, stookhout, meubels... Hij draagt sportschoenen die hij in Bulgarije heeft gekocht : ”Vijf euro per paar!” De landbouwer heeft er drie paar gekocht. Enkele van zijn landgenoten, vooral gepensioneerden, hebben zelfs een radicaal besluit genomen: ze wonen door het jaar heen in Petric, waar ze een klein appartement of huis huren. Hierdoor kunnen ze hun stadgenoten van allerlei goede raad voorzien, en zelfs voor gids spelen. ”Ze vangen hele groepen op en laten ze de regio zien”, vertelt Nikola Chopov, een inwoner van Petric. ”Ze wijzen ze op de beste koopjes, de winkels en restaurants die kortingen hebben voor Grieken. In ruil daarvoor krijgen ze een klein percentage commissie”.
Na het winkelen, naar de tandarts: veel Grieken profiteren van hun uitstapje aan de andere kant van de grens voor een tandartscontrole of om een brug of prothese te laten plaatsen. Het gevolg hiervan is dat lokale tandartsen nu in het weekend werken, wanneer de meeste Grieken erop uitgaan. De mondheelkundige Nikola Stoilov in Petric heeft zelfs een nieuwe naamplaat bij de ingang van zijn praktijk laten aanbrengen: in het Grieks. Ook zijn openingstijden zijn vertaald in de taal van de buren. ”Ja, ik heb veel Griekse patiënten”, verklaart hij. ”Maar het zijn geen rijke mensen, ze weten heel goed wat de lokale prijzen zijn en betalen hetzelfde tarief als de mensen van hier. Maar er komen meer Grieken in mijn stoel dan Bulgaren”. Sandanski en Petric zijn er klaar voor, de Grieken kunnen komen. Καλός ήλθατε !
