Een met verf bedekte pro-communistische demonstrant bij een protestmars in Athene, 20 oktober 2011.

Het cynisme van de Griekse elites

Na twee dagen van massale stakingen en straatgevechten lijkt Griekenland steeds verder af te glijden naar de afgrond. Nu de Europese leiders deze zondag bijeenkomen voor een ultieme poging om de euro te redden, veroordeelt een Griekse auteur de nationale elites die zijn land in deze omstandigheden hebben doen terechtkomen.

Gepubliceerd op 21 oktober 2011 om 14:03
Een met verf bedekte pro-communistische demonstrant bij een protestmars in Athene, 20 oktober 2011.

De werknemers van een kleine bakkerij in het centrum van Athene maakten deze week bekend dat ze zich bij de tweedaagse algemene staking zouden aansluiten door alle producten tegen kostprijs te verkopen. Ze zouden echter niet sluiten, omdat ze veel kwetsbare mensen bedienen. Dat was voor hun klanten in deze zware tijden een onverwachte verrassing, maar voor het overige een doodgewoon verhaal uit het leven van verzet en vriendelijkheid in de Griekse hoofdstad. Tegelijkertijd kan geen minister of parlementslid in het openbaar spreken zonder te worden onderbroken of met yoghurt te worden overgoten (de Griekse manier van iemand een taart in zijn gezicht gooien).

Griekenland is in tweeën gespleten. Aan de ene kant staan de politici, bankiers, belastingontduikers en mediabaronnen, die steun verlenen aan de meest gewelddadige sociale en culturele herstructurering die West-Europa ooit heeft gezien. Het 'andere' Griekenland omvat de overweldigende meerderheid van de bevolking. Dat bleek gisteren toen meer dan 500.000 mensen de straat opgingen: de grootste demonstratie sinds mensenheugenis. De poging om een wig te drijven tussen de ambtenaren (die werden afgeschilderd als lui en corrupt) en de werknemers uit de particuliere sector (de 'belastingontduikende' loodgieters) is mislukt. Het enige succesje waar de regering-Papandreou zich op kan beroemen is het verdwijnen van de oude links-rechts-verdeling. Die is nu vervangen door een kloof tussen de elites en het volk.

Europa zal spoedig besluiten hoe het met de Griekse staatsschuld zal omgaan, terwijl de Griekse regering als droeve waarnemer aan de kant zal staan. Maar als de enige kwestie waarvoor Europa zich interesseert zal zijn geregeld, zal het politieke eindspel in Athene van start gaan. Op dat moment zal het 'andere' Griekenland de aanklacht van de geschiedenis formuleren.

Alsof de elites de staatsschuld hebben gewild om verzorgingsstaat te verwoesten

Nieuwsbrief in het Nederlands

De politieke elites zullen worden beticht van het bevorderen van de wetteloosheid – de term die vrijelijk wordt gebruikt tegen degenen die zich tegen de huidige bezuinigingsmaatregelen verzetten. Twee op dynastieën gebouwde partijen hebben het land de afgelopen veertig jaar beurtelings geregeerd, waardoor de opgeblazen, ineffectieve publieke sector is ontstaan die ze nu willen ontmantelen. Ze hebben een oogje toegeknepen bij de belastingontduiking en hebben een systeem geschapen waarin dat gedrag juist werd bevorderd. Ze hebben de staatsschuld laten oplopen, zelfs nadat de problemen duidelijk waren geworden, wat uiteindelijk tot het Europese ingrijpen heeft geleid. Maar een vertegenwoordiger van de 'trojka' van kredietverleners – het IMF, de Europese Unie en de Europese Centrale Bank – heeft tegen een Grieks dagblad gezegd dat het niet de trojka was die de afschaffing van collectieve cao-onderhandelingen voor de particuliere sector eistte, de enige maatregel die binnen de regeringspartij tot enige oppositie geeft geleid. En evenmin eistte de trojka een grootschalige verandering van de universiteitswetten. Het is alsof de Griekse elites de staatsschuld hebben gewild om de grootschalige verwoesting van de verzorgingsstaat te kunnen orkestreren, evenals de overdracht van publieke middelen in particuliere handen.

De regering-Papandreou zal worden beschuldigd van incompetentie en moreel cynisme. Ieder autoritair regime droomt ervan de samenleving radicaal te veranderen. De missie van deze regering was het vervangen van de naastenliefde door onverschilligheid en van de gastvrijheid door uitbuiting. Zij heeft gefaald, en nu scheidt slechts een dikke blauwe lijn de elite van het woedende volk.

Trojka zal worden beschuldigd van neokoloniale arrogantie

De jeugdwerkloosheid stijgt in de richting van de 50%; Griekenland zal decennialang boeten voor de verwoesting van een hele generatie. De trojka zal worden beschudigd van neokoloniale arrogantie. Het is niet nodig om de Sisyphus-mythe te kennen om te zien dat maatregelen die tot een negatieve groei van 7 procent leiden het begrotingstekort niet zullen terugdringen. Je hoeft geen Plato te kunnen lezen om te begrijpen dat een halvering van de salarissen en pensioenen betekent dat mensen niet in staat zullen zijn de exorbitante nieuwe belastingen te betalen. Je hoeft de Griekse geschiedenis niet te kennen om te begrijpen dat als je blijft zeggen dat de soevereiniteit van een land wordt ingeperkt, de mensen furieus zullen reageren.

De demonstratie van donderdag eindigde tragisch met de dood van een vakbondsman. De laatste restjes legitimiteit van deze regering zijn verdwenen, en de regering zelf zal binnenkort ook wel verdwijnen. Het democratisch tekort waaraan politieke systemen overal ter wereld lijden is in Griekenland onomkeerbaar geworden. Het is de verantwoordelijkheid van het 'andere' Griekenland om een grondwet van sociale gerechtigheid en democratie op te stellen voor de 21ste eeuw. Dat is wat Griekenland de wereld kan bieden.

Vanuit Athene bezien

Drie aktes: kakofonie, geweld, hulpgeld

"De derde akte van de Griekse tragedie", zo noemt de Griekse krant Ta Neade aanname van het nieuwe bezuinigingsplan door het Griekse parlement op 20 oktober, die de weg vrij moet maken voor de volgende tranche hulpgeld. De twee voorgaande aktes waren de “voortdurende kakofonie in Europa”, met de zogenaamd “beslissende” topbijeenkomst voor de schuldencrisis op 23 oktober die weliswaar “niet uitgesteld is, maar wel wordt uitgebreid met een tweede meeting op 26 oktober om een besluit te nemen over de [Griekse] crisis, en dat terwijl de markten “nerveus” reageren. En niet te vergeten de “gewelddadigheden waarbij een demonstrant om het leven is gekomen, die de boodschap van een volk aan de rand van de afgrond bezoedelen”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp