Kies een taal
Na twee maanden beraadslagen heeft het Duitse Constitutionele Hof de klachten van Duitse tegenstanders van de euro afgewezen. Nu kan Duitsland dus als laatste lidstaat het permanente Europese noodfonds (ESM) ratificeren. Het ESM zou per 8 oktober in werking kunnen treden. “De markten slaken een zucht van verlichting”, schrijft Financial Times Deutschland. terwijl Spiegel-Online spreekt van een “nederlaag voor eurosceptici”. De uitspraak luidt: het ESM mag tot uitvoering worden gebracht, maar zijn aansprakelijkheidslimiet mag niet zonder Duitse goedkeuring worden overschreden.
De centrumlinkse krant Süddeutsche Zeitung vindt dat de belangrijkste vragen nog altijd niet zijn beantwoord: de rechters hebben het ESM weliswaar goedgekeurd, maar de hele ECB-problematiek van de onbeperkte aankoop van staatsobligaties buiten beschouwing gelaten.
Het vonnis uit Karlsruhe brengt Europa geen stap verder, het brengt Duitsland geen stap verder en de democratie evenmin. Dit vonnis omzeilt de voornaamste kwesties namelijk. Het wil een principieel vonnis zijn, maar vreest de principiële kwesties. Bij het Constitutionele Hof gaat het om een ‘Ja, maar’-vonnis, zoals gebruikelijk als het om Europa gaat. Alleen is het ‘ja’ van het vonnis dit keer even krachteloos als het ‘maar’. De rechters proberen de Duitse aansprakelijkheid te beperken tot een bedrag van 190 miljard euro, hoewel ze weten dat dit nauwelijks zal gaan werken. En het werkt nauwelijks omdat het deksel van het hof niet op de Europese Centrale Bank past.
Nieuwsbrief in het Nederlands
De eveneens centrumlinkse Frankfurter Rundschau ziet dat anders. Volgens deze krant is het vonnis “verstandig” en “terughoudend”, krijgt Duitsland er weer een greintje controle in de ECB bij en is het voornaamste doel bereikt: de euro een verdere toekomst bieden.
Het hof in Karlsruhe heeft […] een wijs besluit genomen. De politieke en economische gevolgen zouden volgens Andreas Voßkuhle, voorzitter van het Hof, niet te overzien zijn als het noodfonds ESM niet of met nog meer vertraging in werking zou treden. Het Constitutionele Hof heeft de hoge mate aan onzekerheid onderkend die een stempel drukt op alle besluiten over de euro. Niemand weet immers wat er gebeurt als de munteenheid uiteenvaltHet vonnis van het hof in Karlsruhe wordt gekenmerkt door verstandige terughoudendheid. Er zijn veel argumenten voor en tegen solidariteit met de zwakke lidstaten. Zelfs het constitutionele hof kan niet vaststellen wie hier gelijk heeft. Het goede nieuws uit Karlsruhe is dat het een politiek besluit moet blijven en blijft.
Hoe dan ook hadden de rechters in Karlsruhe geen andere keus dan het ESM goed te keuren, schrijft Tageszeitung. Een uiteenvallen van de euro zou alleen in Duitsland al tot een schadepost van miljarden euro’s hebben geleid.
Er is maar één verliezer: Jens Weidmann, president van de Bundesbank. Hij staat nu volledig geïsoleerd. Hij voert een felle strijd tegen het beleid van de Europese Centrale Bank om staatsobligaties op te kopen zodra de rente tot een gevaarlijk hoog niveau stijgt. In Europa heeft sowieso niemand begrepen waarom hij deze koers vaart, maar nu raakt hij zelfs zijn bondgenoten in Duitsland kwijt. Het vonnis van het Hof in Karlsruhe was belangrijk om vaart te zetten achter de redding van de euro. Toch is de crisis nog niet voorbij. Het valt te verwachten dat Griekenland nog een keer een ‘haircut’ van zijn schuldeisers nodig heeft. En de recessie zal door het bezuinigingsbeleid in heel Europa nog worden aangescherpt. Maar één ding is nu eindelijk duidelijk: dit zijn politieke problemen, die ook door de politiek moeten worden opgelost. Ze zijn niet van een grondwettelijk niveau.
