Kies een taal
Aan de voet van deze badplaats, die boven op een berg aan de westkust van Italië ligt, houden we halt in een klein kruidenierszaakje. We zijn nog maar een paar kilometer van ons reisdoel verwijderd. Met een temperatuur van boven de dertig graden is het erg warm, maar vanuit zee waait een heerlijk verfrissend briesje.
“Welke taal spreken jullie?” vraagt de verkoper, die zich voorstelt als Angelo. Als hij hoort dat wij Tsjechen zijn, verschijnt er een brede glimlach op zijn gezicht. “Weten jullie wel dat jullie politici en zakenlieden hier zo'n beetje overal villa´s hebben? Zelf lever ik bijvoorbeeld wel eens bestellingen af bij jullie vroegere premier”, vertelt hij. “Bij Mirek Topolánek?" vraag ik. “Ja, ja, bij Mirek", zegt Angelo, terwijl hij bevestigend knikt. “En een van mijn vrienden bestuurt de Aries", voegt hij eraan toe. "Dat jacht is toch van een Tsjechische politicus?”
Hij heeft volkomen gelijk. De Aries, een Azimut 68 Evolution ter waarde van bijna 50 miljoen kroon [een kleine 2 miljoen euro, red.], is eigendom van de voormalige minister van Verkeer, Aleš Řebíček, die lid is van de ODS [de rechtse Democratische Burgerpartij, red.]. "Ales, Ales!" herhaalt Angelo met een grappig accent.
Welkom op Monte Argentario in Toscane: een druk bezocht schiereiland dat van het vasteland gescheiden wordt door twee lagunes, de Laguna di Ponente en de Laguna di Levante.
De ´Toscaanse bende´
De eerste keer dat ik naar Monte Argentario reisde was in 2009. Die zomer was uitgelekt dat Tsjechische politieke leiders hier hun vakantie doorbrachten, in gezelschap van bijvoorbeeld Martin Roman, voormalig topman van ČEZ [het grootste Tsjechische energiebedrijf, red.], en zijn vriend, de lobbyist Vladimír Johanes. Voor Topolánek, die destijds voorzitter was van de ODS, toenmalig verkeersminister Řebíček en Milan Urban, vicevoorzitter van de ČSSD [Tsjechische sociaaldemocratische partij, red.] was deze onthulling uiterst pijnlijk. Een paar dagen daarvoor hadden de Tsjechische wetgevers er namelijk voor gezorgd dat ČEZ voor tientallen miljarden kronen aan voordelen kreeg toegespeeld.
Ook dit jaar is de Tsjechische elite weer naar deze zelfde villa´s gekomen om van de zon te genieten. Opnieuw stuit ik op de ´Toscaanse bende´, hoewel deze nu kleiner van omvang is. Na het vakantieschandaal van 2009 zijn de hoofdrolspelers een voor een van hun voetstuk gevallen: Topolánek is niet langer voorzitter van de ODS, Řebíček is geen afgevaardigde meer en Roman is niet langer directeur van energiereus ČEZ.
Het witte huis
Mijn eerste doel is de wijk Pozzarello. Daar bevindt zich - verscholen achter een hoge, ronde muur - het witte huis van Vladimír Johanes. Hij is de man die de rijke Tsjechen naar Monte Argentario haalde. Bij ČEZ was hij verantwoordelijk voor de banden met politici. Hij heeft ook als adviseur gewerkt voor Urban, toen deze nog minister van Industrie was. “Vladimír is hier helemaal thuis. We kennen hem goed. Ik golf wel eens met hem; het is een vrijgevig man. Hij bestelt alleen maar water op de club, maar laat altijd duizend euro achter”, vertelt makelaar Agnella met enige overdrijving.
Slechts een paar honderd meter daarvandaan, nog steeds in Pozzarello, ligt een andere luxe villa. Dat is het huis waar Topolánek en zijn familie en vrienden drie jaar geleden hun vakantie hebben doorgebracht.
Dit jaar verblijft hij er opnieuw met zijn gezin. Op het terras ontdekken we zijn vrouw, evenals de voormalige viceparlementsvoorzitter, Lucie Talmanová, met haar zoon Nicolas. Voor de villa staat de witte BMW waarin de oudste zoon van Topolánek, Tomáš, gewoonlijk rijdt. “Ik weet niet waar u op uit bent door privépersonen te achtervolgen die met hun gezin op vakantie zijn. Ik geef geen antwoord op uw vragen en ik denk er serieus over om een proces tegen u aan te spannen als u ons blijft lastigvallen!” Met deze woorden reageerde de voormalige premier op ons verzoek of wij een interview met hem mochten houden.
Anders dan de Franse Rivièra en de Costa Smeralda
´Zijn´ oranje villa van 1.800 vierkante meter, die zo´n 50 miljoen kroon [circa 2 miljoen euro, red.] waard is, valt vanuit de verte direct op. Het huis ligt in de Via dell’Olmo en heeft maar liefst vier verdiepingen, met een zwembad op de tweede. Twee zware deuren geven toegang tot de tuin, die omzoomd is met grote bomen. De villa staat boven op een rots, die een onbelemmerd uitzicht biedt op de baai van Pozzarello. Her en der in de tuin staan beelden van vooraanstaande Tsjechische kunstenaars.
Het zijn vooral de rust en het besloten karakter van Monte Argentario die deze invloedrijke persoonlijkheden uit Tsjechië aantrekken. Hoewel deze badplaats erg in trek is, maakt hij absoluut niet de indruk een oase van luxe te zijn voor miljardairs en beroemdheden, zoals Monaco dat is aan de Franse Rivièra en de Costa Smeralda op Sardinië.
Er is nog een andere categorie Tsjechen die villa´s op Monte Argentario bezit, namelijk zakenlieden. Hun aantal blijft maar groeien. De bewoners van het schiereiland hopen dat de Tsjechen massaal zullen toestromen om de zomer op Monte Argentario door te brengen. Na hun ervaringen met Dalík, Topolánek, Řebíček en Johanes denken zij nu dat met name politieke prominenten en zakenlieden heel rijk zijn. En ze laten zich zeer lovend uit over de Tsjechen, ook over de voormalige politieke machthebbers. In dat opzicht lijdt het geen enkele twijfel: onze politieke elite heeft het land echt uitstekend vertegenwoordigd.
