Openingsceremonie van "Pécs 2010", 10 januari (AFP)

Pécs: teveel politiek, te weinig cultuur

Als Culturele Hoofdstad van Europa naast Istanbul en Essen, heeft de Hongaarse stad Pécs veel moeite om uit de schaduw van Boedapest te komen. De Hongaarse nieuwssite Hírszerzö vraagt zich af of het land wel in staat zal zijn om een evenement te organiseren dat de belangstelling van Europa waard is, en de binnenlandse verdeeldheid te boven zal komen.

Gepubliceerd op 22 januari 2010 om 16:47
Openingsceremonie van "Pécs 2010", 10 januari (AFP)

In 2010 heeft Hongarije twee hoofdsteden”, heeft minister president Gordon Bajnai afgelopen 10 januari aangekondigd. Een aankondiging die bij de 20.000 toeschouwers die zich op het Széchenyiplein in Pécs hadden verzameld, een weinig beschaafd gejoel uitlokte. Ook al is een van de twee een ”culturele hoofdstad”, dan wil dat nog niet zeggen dat we het gevoel hebben echt Europees te zijn.

De afgelopen jaren hebben we dit project zo toegetakeld dat het zijn maagdelijkheid verloor op de dag dat de overwinning ervan werd aangekondigd. Toen de toenmalige gemeenteraad lucht kreeg van de geldstroom die deze kant op zou komen, heeft deze alle organisaties waaraan de stad zijn overwinning te danken had, uitgeschakeld. Ondanks dat kan Pécs 2010 nog altijd een mooi cultureel seizoen op poten zetten en massa’s Hongaarse en buitenlandse toeristen trekken (er zijn voor het hele jaar 350 culturele activiteiten gepland).

Vijf jaar geleden was de aanvankelijke uitdaging of we buiten de hoofdstad een cultureel leven konden creëren dat de aandacht van Europa waard was. Dat die vraag het belangrijkste thema was op het moment waarop onze steden wedijverden om deze titel laat zien hoe weinig Europees wij zijn. In welvarender streken van het continent zou niemand op het idee komen een hoofdstad voor te stellen als Europese hoofdstad : het doel van het hele evenement is immers juist regionale ontwikkeling en decentralisatie.

Weinig mediabelangstelling door onbekwaamheid organisatoren

Nieuwsbrief in het Nederlands

Zij die hoopten dat de toewijzing van Pécs in 2005 een mentaliteitsverandering op gang had moeten brengen, zullen teleurgesteld zijn geweest. Daags na de feestelijke inwijding, hadden de inwoners zich beklaagd over de lauwheid in de kritieken in de media, en om de culturele superioriteit van zijn stad te bewijzen had de hoofdredacteur van een nieuwssite van Pécs ”die intellectuelen uit Boedapest” gezegd dat ze hun koffers konden pakken.

Ook al is er in de aanloop naar het evenement weinig berichtgeving in de media geweest over Pécs 2010, dan komt dat niet door een in de hoofdstad gesmeed complot. Het komt door de betreurenswaardige onbekwaamheid van de organisatoren van het evenement. De belangrijkste reden is wel de rivaliteit tussen de hoofdstad en de provincie, want we zouden beter op de hoogte zijn geweest van alle gebeurtenissen rondom, en het succes van het evenement als de organiserende stad niet Pécs maar Boedapest zou zijn geweest.

Dit brengt natuurlijk frustratie teweeg in Pécs, dus gaat men troost zoeken: vandaar de triomfantelijke aankondiging van de burgemeester van de stad, Zsolt Páva, waarin hij zei dat 59% van de Hongaren de openingsceremonie hadden bekeken. Welnu, zo’n publiek moet van twintig jaar geleden dateren, toen er nog maar één net was en toen de Hongaarse televisie nog niet was wat het nu is. De burgemeester zat er een paar miljoen naast, want van de kijkers die die avond voor hun televisie zaten heeft slechts 9,4% het feest gezien.

Onderhandelingen over de aanwijzing van Pécs voor twintig jaar geheim verklaard

Het spektakel was georganiseerd door een evenementenbureau uit Boedapest, wat weliswaar niet bepaald de capaciteiten van Pécs uit de verf laat komen, maar waar wel iets voor valt te zeggen. Maar wat echter niet begrijpen is waarom de gerechten voor de receptie zonodig uit Boedapest moesten komen. Alsof we hier in Pécs alleen maar aardappelen en brood met boter kunnen serveren. Ander onderwerp van onenigheid : de regering heeft het protocol voor de onderhandelingen over de aanwijzing van Pécs voor twintig jaar geheim verklaard. De legende gaat dus nog minstens 15 jaar duren. Twee opmerkingen hierover. Aan de ene kant: de buitenlandse juryleden waren minder gevoelig voor het feit dat de socialistische burgemeester van Pécs er een jaar eerder alles aan heeft gedaan om de Ferenc van heel Hongarije (Ferenc Gyurcsány, regeringsleider van 2004 tot 2009) premier te laten worden. Aan de andere kant: de titel "Culturele hoofdstad van Europa" roept alleen maar de minachting van een andere stad en hoeft niet te wijzen op een hoog cultureel niveau.

Kortom, in het debat over het Hongaarse culturele seizoen ontbreekt het aan waar het eigenlijk om gaat: de cultuur. Als het ons, over een jaar, lukt om rustig te praten over de successen en mislukkingen van dit project, dan zullen al deze beproevingen niet vergeefs zijn geweest. Is het tegenovergestelde het geval, dan zou Hongarije nooit meer mee moeten doen aan dit soort evenementen, want het land brengt zichzelf in diskrediet.

Standpunt

Hoe doen Istanboel en Essen het?

Dit jaar hebben drie steden de titel van Culturele hoofdstad van Europa : Pécs, Essen en Istanbul. Twee beroemde concurrenten waarbij de Hongaarse stad met haar 160.000 inwoners zich een beetje klein voelt. Tijdens de openingsceremonies in Pécs kon ”het optreden van beroemdheden als Ferenc Demjén, Evelyne Kandech en Györgyi Lang [zangers] en de optocht die de geschiedenis van Pécs voorstelde niet wedijveren met de knallen die op dezelfde dag in Essen werden afgeschoten”, constateert het Hongaarse blad HVG. ”Ondanks de dichte mist hadden zich in de Duitse stad 100.000 mensen verzameld waaronder de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso en de Duitse president Horst Köhler”.

Het weekblad merkt op dat Essen, met 600.000 inwoners, noch beroemd is om zijn landschap, noch om zijn uitbundige culturele leven. Om die reden hebben de organisatoren 53 steden uit het Ruhrgebied bij het project betrokken, en proberen ze om dit ”industriële spook” om te dopen tot een vooraanstaande culturele stad.

Wat Istanbul en zijn 10 miljoen inwoners betreft, die zich presenteert als ”de meest inspirerende stad ter wereld”, daarvan benadrukt HVG dat de stad sowieso al 7 miljoen bezoekers per jaar trekt. Voor de Turken die geen deel uitmaken van de EU is het van essentieel belang om aan de eisen te voldoen. Vandaar dat de staat 99% van het evenement financiert.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp