Welke verkiezing van zondag 6 mei was nu de belangrijkste? De nieuwe Franse president, François Hollande, staat bij vrijwel de hele Europese pers op de eerste plaats, de dag na zijn overwinning op Nicolas Sarkozy. ‘**Noblesse oblige’, zou je kunnen zeggen, want het Franse politieke en economische gewicht zorgt ervoor dat iedere verandering in Frankrijk gevolgen heeft voor het beleid van de Europese Unie. En deze keer nog meer dan anders, omdat de gekozen socialist van groeimaatregelen als aanvulling op het bezuinigingsbeleid een speerpunt van zijn programma heeft gemaakt. De komende weken zullen dus worden bepaald door de voorbereidingen voor de Europese Raad van juni en de onderhandelingen tussen de regeringsleiders over de beste manier om voor groei te zorgen.**
Deze agenda zou wel eens kunnen worden verstoord door de uitslag van de andere grote stembusgang van 6 mei, de Griekse parlementsverkiezingen. Als de nederlaag van Nicolas Sarkozy zich deels laat verklaren door de ‘vloek’ die momenteel op de Europese leiders rust – in twee jaar tijd is alleen de Poolse premier Donald Tusk erin geslaagd bij verkiezingen opnieuw als winnaar uit de bus te komen – moet de keuze van de Grieken worden beschouwd als een opstand tegen het politieke systeem van het land. Maar dit systeem is, ondanks zijn gebreken en het feit dat het verantwoordelijk is voor de huidige crisis, de pijler waarop de Europese Unie en het Internationale Monetaire Fonds (IMF) steunen bij de tenuitvoerlegging van de economische maatregelen en de herinrichting van de staat, die zij hebben geëist in ruil voor financiële hulp.
Op het eerste gezicht zou de verkiezing van François Hollande een steun in de rug kunnen zijn voor de Pasok of Nieuwe Democratie, de twee grote Griekse partijen die aan hun kiezers moeten laten zien dat ze de harde eisen van de trojka (de Europese Centrale Bank, het IMF en de Europese Commissie) kunnen verzachten. Maar met nauwelijks een derde van de kiezers achter zich en een gezamenlijk totaal van 152 zetels in het nieuwe parlement, waar de meerderheid 151 zetels is, lijken ze niet in staat een gemeenschappelijke regering te vormen – in het hypothetische geval dat ze dat zouden willen. Het is dus moeilijk in te zien hoe het ‘Hollande-effect’, als er al zoiets bestaat, gunstig voor hun zou kunnen zijn.
Omdat de Pasok, de winnaar van de verkiezingen in 2009, vandaag naar de derde plek is verwezen door radicaal links, en het nieuwe parlement voor een groot deel zal bestaan uit kleine partijen, waaronder de neonazi's van de Gouden Dageraad, is de meest waarschijnlijke uitkomst van de stembusgang van 6 mei opnieuw verkiezingen, die de onzekerheid in Europa alleen maar zullen doen toenemen.
De zorgen over het respecteren van de voorwaarden van het reddingsplan van de trojka en over de toekomst van Griekenland in de eurozone hebben op de dag na de verkiezingen opnieuw de kop opgestoken. Dat heeft onmiddellijk weerslag gehad op de financiële markten. En in Berlijn heeft de bondskanselarij in allerijl laten weten dat het “niet onmogelijk” is opnieuw te onderhandelen over het in maart gesloten begrotingspact. Als er een discussie zal plaatsvinden over de groei, dreigt die gevoerd te moeten worden onder dwang van de omstandigheden. Na de vrolijke taferelen op de Place de la Bastille, zouden de komende tijden wel eens zwaar kunnen worden.