Kies een taal
Steeds meer Litouwers werken in het buitenland. Toch zijn ze maar kort van huis. Vier weken in Noorwegen, twee in Litouwen, dat is wat bijvoorbeeld Noorse thuiszorgbedrijven het medisch personeel aanbieden. De emigratie van artsen en verpleegkundigen bezorgt iedereen hoofdpijn. Het lijkt wel of ze allemaal, de een na de ander, Litouwen verlaten. Dit jaar is bijna 3 procent van de artsen in ons land vertrokken om hun geluk elders te beproeven. De openstelling van de Duitse arbeidsmarkt is daar deels debet aan.
Vier weken in Noorwegen, twee weken in Litouwen
Scandinavische werkgevers profiteren van deze situatie. De Scandinavische landen bieden medische diensten van hoog niveau en kampen tegelijk met een tekort aan artsen. De Finnen werven artsen in Estland en de Noren in Litouwen. Hun wordt beslist niet gevraagd te emigreren, maar alleen gedurende een beperkte tijd te komen werken.
De verpleegkundigen die een contract met een Noorse onderneming hebben getekend, werken vier weken in Noorwegen waarna ze twee weken in Litouwen kunnen uitrusten. Het salaris hangt af van het aantal dienstjaren in Noorwegen en varieert van 7.000 litas (2.000 euro) tot 14.000 litas (4.000 euro) per maand.
Jurgita Papiliauskiene werkt sinds 2009 in Noorwegen. Momenteel is ze wijkverpleegkundige in Bergen. Een jaar geleden verzorgde ze nog patiënten in een ziekenhuis niet ver van Kristiansund. Haar loopbaan in Litouwen heeft hoogte- en dieptepunten gekend. "Mijn voormalige werkgever, het ziekenhuis in Kaisiadorys, valt niets te verwijten: de leidinggevende arts was de ideale collega om in een team mee samen te werken. Ik maakte extra uren, ik had het altijd druk, maar ondanks dat ik zoveel werkte bedroeg mijn salaris nooit meer dan 2.000 litas (580 euro)", vertelt ze.
Om haar vergunning als verpleegkundige niet te verliezen, bleef ze voor een kwart van de tijd bij het ziekenhuis werken. Maar daarnaast vond ze een beter betaalde functie als directieassistent bij een bedrijf dat benzinestations exploiteerde. Maar door de financiële crisis die in 2008 uitbrak, kromp haar salaris dramatisch. Ze ging op zoek naar een nieuwe baan en stuitte daarbij op dit bedrijf dat verpleegkundigen voor Noorwegen werft. "De enorme korting op mijn salaris heeft me tot dit besluit gebracht", zegt de verpleegkundige.
Krap 290 euro per maand in Litouwen
Sandra is 39 jaar en heeft er sinds juli al heel wat arbeidsuren in Noorwegen op zitten: "Ik heb twintig jaar in Litouwen gewerkt, maar op een gegeven moment kreeg ik te maken met een herstructurering van de ziekenhuizen. Er werden banen geschrapt en de lonen daalden. Ik moest een oplossing vinden", zegt ze. "In Noorwegen hebben immigranten, zelfs die met een hogere opleiding, de minst gekwalificeerde functies. Maar mijn werkgever heeft me de werking van het Noorse zorgstelsel uitgelegd en me zelfs een paar taalcursussen aangeboden." In Litouwen verdiende Sandra krap 1.000 litas (290 euro) netto per maand. Ook nu bedraagt haar uurloon slechts 33 litas (10 euro), maar dat is evengoed veel meer dan ze in Litouwen kreeg.
Volgens Vyturys Svedas, uroloog in Urkanger, geldt: "Hoe meer Litouwse artsen graag in het buitenland werken, hoe meer er op korte termijn in Litouwen zal veranderen. Zoveel is er niet nodig: het gaat erom dat artsen een fatsoenlijk loon krijgen waarvan ze rond kunnen komen, en dat ze niet afhankelijk zijn van bonussen die zwart worden uitbetaald".
Context
Lichte economische verbetering
De ongeëvenaarde bezuinigingsmaatregelen - het snijden in de kosten, belastingverhogingen, loondalingen - waartoe de Litouwse regering eind 2008 had besloten, lijken langzamerhand hun vruchten af te werpen, schrijft IQ The Economist: "In de ogen van de doorsnee burger, ziet de situatie er heel wat minder angstaanjagend uit dan drie jaar geleden. Diegenen in de privésector die het meest hebben geleden, krijgen een salarisverhoging of hun salaris blijft in ieder geval stabiel". Toch blijft er sprake van een gespannen klimaat: 10,3% van de beroepsbevolking is werkloos en de emigratiecijfers zijn tot recordhoogtes gestegen.
