Kies een taal
Lange tijd trok het Toscaanse stadje Volterra vooral toeristen die geïnteresseerd waren in zijn Etruskische verleden en middeleeuwse monumenten. Maar sinds een jaar wordt Volterra overspoeld door duizenden jongeren die fan zijn van The Twilight Saga, een serie vampierverhalen die zich hier zouden afspelen.
Van bovenaf de toren kijkt burgemeester Marco Buselli over zijn stad uit. Hij ziet de in nevelen gehulde heuvels, de Etruskische muren rond de oude stad en, iets verderop, een schilderachtig geheel van kronkelende steegjes. Buselli verlangt er wel eens naar om Volterra te ervaren zoals het in de middeleeuwen was, toen het stadje onbereikbaar leek en verschanst lag achter de heuvels. In die tijd kwamen er zelden vreemdelingen. De burgemeester beklimt deze toren, bovenop het Palazzo dei Priori, regelmatig. Hier, bij dit uitzicht, vindt hij de rust die hij nodig heeft om erover na te denken hoe Volterra aansluiting kan vinden bij de moderne wereld zonder zijn authentieke karakter te verloochenen.
Buselli is bang dat commerciële belangen gaan overheersen, een probleem waar veel Italiaanse steden mee te maken hebben. Hij wil geen winkels met prullaria, zoals in Venetië, of gevels die een facelift krijgen, zoals in San Gimignano is gebeurd. Hij wil dat Volterra zijn oorspronkelijkheid behoudt, dat het een echte stad blijft en geen filmdecor wordt. Buselli heeft alle reden om zich zorgen te maken. Sinds ruim een jaar wordt Volterra bestormd door liefhebbers van vampierverhalen uit de hele wereld. Dat is de schuld van Stephenie Meyer, de schrijfster van The Twilight Saga, waarvan wereldwijd al 100 miljoen boeken zijn verkocht. Een deel van de serie speelt zich af in... Volterra.
Jonge meisjes
Op het lager gelegen plein staat de Nederlandse gids Dika Boelen te midden van een groepje tieners. Zij woont hier al 25 jaar. Vroeger gaf zij hier rondleidingen aan linkse Duitse docenten, die van biologische wijn hielden, Pasolini lazen en in vakantiehuisjes op het platteland verbleven. Tegenwoordig krijgt Dika vragen voorgelegd over de bleke teint van vampiers. Haar nieuwe klanten zijn hoofdzakelijk meisjes van zo'n vijftien jaar oud. Ze komen uit Europa en de Verenigde Staten, en worden begeleid door hun ouders. Ze arriveren meestal per bus uit Florence of Siena en krassen met een gelukzalige glimlach Edward forever! op de muren. Edward Cullen is namelijk de vampier die de harten van meisjes over de hele wereld sneller doet kloppen: van Indonesië tot Rusland, en van Noorwegen tot Thailand. Het succes van de film heeft tot een wereldwijde hype geleid.
Stephenie Meyer wist aanvankelijk niet van het bestaan van Volterra af, vertelt Rika Boelen. In het tweede deel van de Twilight-serie, New Moon (Nieuwe Maan), beschrijft de auteur het geboortedorp van de Volturi, een groep kwaadaardige vampiers. Pas toen zij op internet rondkeek, ontdekte zij Volterra en besloot ze dit stadje te kiezen vanwege de gelijkenis van de naam "Volterra" met "Volturi". Ze had net zo goed Viterbo of Vicenza kunnen nemen, legt Boelen uit.
In dit boek denkt Edward dat zijn geliefde Bella dood is. Hij reist naar Volterra om te sterven en op het heetst van de dag daagt hij de Volturi uit hem te doden. Natuurlijk wordt hij gered door Bella; anders was er geen derde deel gekomen. Ze weten samen aan de Volturi te ontsnappen en keren terug naar hun vochtige hol in het noordwesten van de Verenigde Staten. Ook deze plek bestaat echt en wordt druk bezocht door de fans van de serie.
Buselli geeft toe dat Volterra de eerste contacten met deze nieuwe wereld heeft verprutst. Veel inwoners klaagden op dat moment dat hun stadje in een soort Disneyworld veranderde en verzetten zich tegen de komst van nog meer pizzeria's en campings. "We hebben er maandenlang over gediscussieerd", zegt de burgemeester, terugkijkend. Een ander Toscaans stadje, Montepulciano, pakte het slimmer aan. Het trok alle registers open om de filmploeg te imponeren en uiteindelijk is de film New Moon daar opgenomen.
Rondleidingen maanden volgeboekt
Samen met een haastig opgetrommeld comité verzon Buselli toen een list om mee te kunnen liften op het succes van de Twilight-golf zonder schade toe te brengen aan hun fraaie stad. Reisgidsen gingen op zoek naar een poort waar Bella in de film door had kunnen lopen en naar een steegje waar ze Edward had kunnen redden. Voortaan kunnen bezoekers kiezen voor een speciale Twilight-rondleiding, met een bloedige ontknoping in een gevangenis. "Onze cliënten willen vampiers; wij geven hun Volterra. Wij laten hun de Etruskische graven en de Renaissance-paleizen zien, en wie weet houden ze er iets aan over", licht Rika Boelen toe. De rondleidingen zijn al maanden volgeboekt en in 2009 kon de stad 50.000 extra hotelovernachtingen optekenen. "Dankzij Twilight is de crisis aan ons voorbijgegaan", verklaart Buselli.
Na zonsondergang leidt Dika Boelen de bezoekers naar een kerker: in werkelijkheid de Ierse pub Quo Vadis. Gevangenbewaarders met een kap op serveren glazen rode wijn die zij 'bloedcocktails' noemen, Australische studentes krijsen, terwijl een Duitse moeder zit te mokken en haar dochters stralen van geluk. Twee meisjes van zeventien die uit de Italiaanse stad Triëst komen, vertellen dat ze het boek al zo'n tien keer gelezen hebben en dat het voor hen belangrijker is dan de Bijbel. De boodschap van Meyer aan alle jonge meisjes ter wereld, is in essentie: geef je zelf niet aan de eerste de beste, maar wacht op de ware. "Als wij dit boek eerder hadden gelezen, hadden wij ons een heel gedoe met jongens kunnen besparen", zeggen de meiden in alle ernst.
Dika Boelen vindt de Twilight-fans vreselijk onnozel en de serie zelf erg zoetsappig. Voor haar is het niet meer dan een slap aftreksel van Romeo en Julia, geschreven door een mormoonse die seks voor het huwelijk afwijst. "Elke generatie jongeren verzet zich tegen de idealen van hun ouders; dat is nu eenmaal zo", stelt zij. Aan het eind van de rondleiding neemt Rika Boelen de meisjes mee naar een plein bij de poorten van de stad. Ze vraagt hen de sfeer op te snuiven en de kern van het historische stadje tot zich te laten doordringen: "Vampiers hebben dan misschien geen ziel, maar Volterra wel!"
