Kies een taal
Na Afghanistan is het nu de beurt aan Irak. Op 23 oktober heeft de website WikiLeaks, op de voet gevolgd door The New York Times, Der Spiegel, Le Monde en The Guardian, meer dan 400.000 geheime documenten van het Amerikaanse leger online gezet over diens aanwezigheid in Irak sinds de inval in 2003.
“Dit is de oorlog van dag tot dag, gezien vanaf de straat en de checkpoints, kort en bondig en zonder emoties gerapporteerd door de dienstdoende militair” merktLe Monde op. “Het is het verslag van banaal geweld in een tijd van oorlog en bezetting”. Het Franse dagblad geeft toe dat “de rapporten slechts een tipje van de sluier oplichten”. Want er wordt “met geen woord gerept over de arrestatie van de gevallen dictator, Saddam Hoessein. Noch over de dood van de leider van Al Qaida in Irak, de Jordaniër Abu Musab al-Zarqawi.”
Openbaarmaking van gevoelige informatie lijkt doel op zich geworden
Der Spiegel brengtop de voorpagina in herinnering dat er na 100.000 doden “nog steeds geen vrede is” en stelt zich de vraag “Was het dat allemaal waard?”De Volkskrant is van mening dat de documenten weliswaar "een aanvulling vormen op de historiografie van de Irak-oorlog" maar dat “de geschiedenis niet hoeft te worden herschreven. In die zin is het belang van de scoop van WikiLeaks betrekkelijk". Net als een groot deel van de Europese pers laat het Nederlandse dagblad zich ook kritisch uit ten aanzien van de werkwijze van de website: "Voor de ensigszins obscure onthullingensite WikiLeaks lijkt de openbaarmaking van gevoelige informatie tot doel op zichzelf te zijn verheven", schrijft de krant. WikiLeaks zegt « "de anonimiteit van de tipgevers te waarborgen" maar "noemt [Irakese] functionarissen [die wangedrag hebben vertoond] met naam en toenaam” en “stelt ze bloot aan represailles. In die zin speelt WikiLeaks voor eigen rechter”.
The Times beschuldigt WikiLeaks ervan “de onthullingen slechts van één kant te belichten en zich vooral bezig te houden met de troepenmachten die de tirannie in Irak willen uitroeien dan met diegenen die deze willen herstellen”. De Londense krant betreurt het dat “nergens in de egoïstische borstklopperij van Wikileaks een toelichting van de organisatie is te vinden over wat zij voor de Irakese natie doet en wat zij hoopt te bereiken. Deze organisatie neemt geen neutrale positie in die het algemene belang dient. Haar leden zijn aanhangers die zich bezighouden met veiligheidsvraagstukken van westerse democratieën en hun bondgenoten en geven blijk van een afkeurenswaardige achteloosheid ten aanzien van mensenlevens”.
Horrordaden kunnen niet meer onder het tapijt worden geveegd
DeFrankfurter Allgemeine Zeitung vraagt zich overigens af of deze massapublicatie “nou werkelijk de zo lang aangekondigde ‘waarheid over de oorlog’ is of slechts een absurd record?”. “400.000 documenten, nieuwe bondgenoten en een enorme media-aandacht leiden tot de vraag hoe Wikileaks nu verder zal gaan”, aldus het conservatieve dagblad dat erop wijst dat de organisatie ook een veeg uit de pan heeft gekregen voor haar werkwijze die “eruit bestaat zich prioritair op Amerikaanse bronnen te baseren en de bijdragen van anonieme klokkenluiders te blokkeren door de website maandenlang uit de lucht te halen.”
Ondanks allesvindt de Berliner Zeitung dat “Wikileaks de democratie een dienst bewijst”, want deze organisatie neemt de zwartste bladzijden uit onze geschiedenis kritisch onder de loep. “Overigens slaat de regering in China alarm vanwege de aangekondigde oprichting van een plaatselijke WikiLeaks.”Voor The Financial Times“zouden de regeringen zich moeten realiseren dat de informatierevolutie die Wikileaks teweeg heeft gebracht, niet meer kan worden stopgezet. De technologie maakt het steeds moeilijker om de bevolking te beschermen tegen gevolgen van gewapende conflicten. De tijd waarin we horrordaden onder het tapijt konden vegen, ligt achter ons.”
“Door een grotere transparantie zou het uiteindelijk moeilijker kunnen worden om oorlogen aan te gaan. Maar dat betekent dat de opinie bereid moet zijn de gevolgen te dragen van de eisen van oorlogen waarmee zij heeft ingestemd”, waarschuwt het economische dagblad. Deze mening wordt in Denemarkengedeeld door het dagblad Politikendat vindt dat "de beslissing om een oorlog te beginnen – en we hebben het dan niet over een defensieve oorlog – dermate zwaarwichtig is en zulke verschrikkelijke gevolgen kan hebben dat het mogelijk moet zijn deze op alle niveaus aan een lakmoesproef te onderwerpen."
