Kies een taal
De staatsleden en regeringsleiders van de EU hadden op vrijdag 15 juli in spoedzitting bijeen moeten komen voor overleg over de vraag hoe de EU op de crisis in de eurozone moet reageren. Dat was althans de wens van de voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy, die sinds zijn benoeming al probeert zich te doen gelden als gespreksleider van deze indrukwekkende club. Helaas hebben de Europese leiders, Angela Merkel voorop, de uitnodiging afgeslagen. Daarmee tonen ze hun onvermogen tot handelen in wat steeds meer gaat lijken op een mogelijk noodlottige situatie voor de Europese Unie zoals wij die kennen.
De situatieschets is bekend. Voor Griekenland nadert het faillissement, ondanks de bezuinigingsmaatregelen en de extra leningen van EU en IMF. De Portugese en Ierse staatsobligaties hebben van de kredietbeoordelaars de “junkstatus” gekregen en Italië moet bijna met het mes op de keel instemmen met een plan om veertig miljard te bezuinigen. Met het oog daarop ruziën de 17 eurolanden, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie voort over de vraag welke strategie er moet worden gekozen. "Bij gebrek aan politieke richting zijn we aan het muggenziften geslagen over de voorwaarden waarop de banksector gaat deelnemen aan het nieuwe noodhulpplan voor Griekenland. Maar, heren ministers, dat is net zoiets als het behandelen van een verkoudheid terwijl het gevaar van kanker dreigt!" stelt de Franse krant Le Monde vast, daags na de vergadering van de Europese ministers van Financiën die overigens zonder resultaat bleef.
Toch gelden er voor onze leiders verzachtende omstandigheden, die tegelijkertijd een reden zijn om ons nog meer zorgen te maken. De eerste, zo schrijft Die Zeit, is dat onze leiders moeten kiezen tussen enerzijds politieke druk in eigen land om geen noodleningen meer te verstrekken die duidelijk niet effectief zijn, maar wel op de bevolking drukken zonder dat de banken daar last van hebben en anderzijds een financiële sector, die zijn eigen tempo oplegt en lidstaten dus verzwakt, maar ook een belangrijk argument bezit: het geld van die sector is namelijk onmisbaar voor de financiering van staatsleningen.
De tweede reden is afkomstig vanuit de Verenigde Staten. Op 14 juli heeft kredietbeoordelaar Standard & Poor's gedreigd de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten te verlagen. In Washington is Barack Obama er tot nu toe niet in geslaagd de Republikeinen over te halen hem te helpen bij het vaststellen van een begroting. De financiële crisis die Europa ondermijnt, dreigt nu dus ook Amerika te verzwakken, waardoor de situatie in Europa alleen nog maar verder zou verslechteren. Overigens lijken de Amerikaanse volksvertegenwoordigers niet beter op hun taak berekend te zijn dan de Europeanen.
Ook al zijn de Europese leiders besluiteloos, incompetent of gewoonweg verlamd geraakt door wat er op het spel staat en door het gevoel dat ze niet langer heer en meester zijn over het lot van hun eigen land, toch zullen ze onderhand blijk moeten gaan geven van hun vastberadenheid. Wie weet welke weg het beste kan worden gevolgd, mag het zeggen.
