Kies een taal
Sinds een paar jaar is het Eurovisiesongfestival veranderd in een podium waarop landen niet alleen muzikaal maar ook politiek de strijd aangaan. We hoeven maar te denken aan de rode kaart waarmee Moskou de deelname van Georgië aan de Eurovision Song Contest van 2009 blokkeerde vanwege het liedje We don't wanna put in. Een titel die op zijn minst provocerend kon worden genoemd en waarmee in bedekte termen werd gedoeld op de almachtige Russische leider [de titel kan worden opgevat als ‘Wij willen Poetin niet’].
Ook dit jaar is de spanning voelbaar: Armenië heeft deelname aan het Eurovisiesongfestival geweigerd vanwege een politiek geschil [over de regio Nagorno-Karabach, red.] met Azerbeidzjan, dat het festival organiseert.
Begrijpelijk Engels met nu en dan wat Duits
Montenegro heeft een wel heel originele aanpak bedacht: het gebruikt zijn deelname aan het Songfestival, een evenement dat door 160 miljoen televisiekijkers wordt bekeken, als springplank om de economie te stimuleren [het festival vindt plaats van 22 tot en met 26 mei, red.]!
Nadat de Montenegrijnen vorig jaar vanwege de recessie van deelname afzagen, komen ze nu terug met het idee het toerisme, de sector waar de economie van het land om draait en die vorig jaar 670 miljoen euro opleverde, een duwtje in de rug te geven.
Euro neuro, het even trendy als provocerende liedje waarmee Montenegro op het festival is vertegenwoordigd, wordt gezongen in voor iedereen begrijpelijk Engels met nu en dan wat Duits. Het biedt Rambo Amadeus, die het liedje zing, de kans zijn kijk op de relatie tussen de Balkanlanden en de Europese Unie voor het voetlicht te brengen.
Met de ezel aan de rand van het zwembad
In dit in typische Rambo-stijl gebrachte turbofunk-nummer, opgenomen in Ljubljana onder leiding van de al even komische Sloveense zanger en componist Magnifico, somt Rambo in hortend en stotend Engels op wat de moderne, pro-Europese Balkanbewoner kan betekenen voor Europa, waartoe hij dolgraag wil toetreden - op een ezel!
In de met veel humor door de Sloveens kunstenaar Miha Knific gemaakte videoclip zien we de toeristische bezienswaardigheden van Montenegro aan ons voorbijtrekken, maar ook de stereotiepe beelden waarmee toeristen naar de Balkan komen, zoals het lekkere eten, het nachtleven of de aantrekkelijke meisjes waarmee Rambo zich aan de rand van een zwembad, in gezelschap van de onvermijdelijke ezel, vermaakt.
Aan het eind van de clip wordt zelfs even gezinspeeld op de eurocrisis. Rambo maakt in meer dan één opzicht handig gebruik van ironie. Enerzijds steekt hij de draak met clichés in de Balkanlanden, anderzijds met stereotype denkbeelden van Europa over deze regio. Het concept is gefinancierd door de staatstelevisie, het toeristenbureau en de vereniging van Montenegrijnse wijnboeren, maar het had evengoed door de Europese Unie gefinancierd kunnen worden.
De muzikal kwaliteit doet er niet meer toe
Gezien Rambo's mening over het Eurovisiesongfestival en ‘trash’ cultuur in het algemeen, zal zijn ironie niemand verbazen. Het toppunt van ironie werd echter bereikt tijdens een televisieuitzending naar aanleiding van zijn deelname aan het festival. In de tactisch politieke discussie na afloop vond Rambo een onverwachte supporter in de persoon van Leopold Maurer, hoofd van de EU-delegatie in Montenegro.
Maurer was van mening dat het liedje op een leerzame manier de sfeer van de onderhandelingen tussen de EU en Montenegro illustreerde en beloofde het aan zijn medewerkers in Brussel te laten horen, "zodat die weten hoe er in de Balkanlanden over Europa wordt gedacht".
Op zijn bekende komische manier antwoordde Rambo dat als Maurer het liedje zo leuk vond hij vast wel een goed woordje voor hem kon doen en zorgen dat hij als winnaar uit de bus komt. Ach, het liedje zal waarschijnlijk niet winnen. Belangrijker is dat de Montenegrijnse list ertoe kan leiden dat het Eurovisiesongfestival voor andere doeleinden gebruikt gaat worden.
De muzikale kwaliteit doet er misschien niet meer toe, maar het songfestival zou in elk geval kunnen dienen om reclame te maken. In dat opzicht is de inzending van Montenegro een schot in de roos.
