Nieuws Klimaatverandering
Leden van de non-profitorganisatie Oxfam, vermomd als Sarkozy, Zapatero, Merkel, Berlusconi en Brown, stichten een "staatskas voor klimaatfinanciering" tijdens de klimaattop in Kopenhagen, in december 2009. Foto: Oxfam.org

De Europese Unie heeft de oplossing

Tijdens de top in Kopenhagen was de soevereiniteit van de verschillende landen het belangrijkste obstakel om tot een klimaatakkoord te komen. De oplossing, verzekert politicoloog José Ignacio Torreblance, is om de EU op twee gebieden te volgen : technologieën en instellingen.

Gepubliceerd op 22 december 2009 om 15:23
Leden van de non-profitorganisatie Oxfam, vermomd als Sarkozy, Zapatero, Merkel, Berlusconi en Brown, stichten een "staatskas voor klimaatfinanciering" tijdens de klimaattop in Kopenhagen, in december 2009. Foto: Oxfam.org

De top in Kopenhagen betekende voor de ongeveer tweehonderd staten die de internationale gemeenschap uitmaken, de laatste kans om te laten zien dat ze de oplossing voor de klimaatopwarming gestalte kunnen geven. Jammergenoeg hebben de gebeurtenissen in Denemarken laten zien dat zij eigenlijk meer onderdeel waren van het probleem. Het moment is dus gekomen om een kwalitatieve sprong voorwaarts te maken en te beginnen met nadenken over de manier waarop we ze hun beslissingsbevoegdheden over de toekomst van de planeet kunnen ontnemen.

Dit voorstel lijkt revolutionair, maar in werkelijkheid hoeft het niet te verontrusten: eigenlijk bestaat de politiek uit niets anders dan te bepalen hoeveel autoriteit moet worden toegekend aan welk machtsniveau om welk probleem op te lossen. Voor politici is de politiek de kunst van het mogelijke, maar voor politicologen heeft politiek niets met flair te maken : het is een wetenschap. Als er iets is dat we weten, dan is het wel dat de institutionele mechanismen belangrijk zijn. Anders gezegd, dat de mogelijkheid om een probleem op te lossen nauw is verbonden met de instrumenten die we voor dit doeleinde gebruiken.

De planeet wordt bestuurd volgens een verouderd concept: soevereiniteit

We hebben maar één planeet, en we beheren deze volgens een belachelijk bestuur dat is gebaseerd op een verouderd concept, namelijk dat van soevereiniteit. Toen soevereiniteit werd uitgevonden was het een nuttig instrument om godsdienstoorlogen tot een einde te brengen en om een centrale en unieke autoriteit op te leggen aan feodale heren. Maar vandaag de dag, nu we het vraagstuk over de klimaatverandering bij de horens moeten vatten, onderscheiden de Obama’s, de Jiabao’s, de Medvedevs, de Singhs en de Lula’s zich nauwelijks meer van die krijgsheren die erop uit waren om tot elke prijs hun autonomie te bewaren, ook al zou dat uitdraaien op een collectieve ramp.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Er zijn genoeg voorbeelden te noemen waarin een reeks rationele, individuele beslissingen uitlopen op een collectieve ramp, van de wapenwedloop tot de ontbossing van de Amazone, via omvallende banken en de verdwijning van de ansjovis uit de Cantabrische Zee : het uitblijven van een dwingende afspraak voor de aanwezige partijen en de afwezigheid van een supra-autoriteit om deze te controleren hebben meestal een mislukking tot gevolg. Het geval van de klimaatverandering is exemplarisch voor een systeem dat is belast met het nemen van beslissingen die steeds het resultaat zijn van een onhandig schipperen en dat onbevredigende resultaten tot gevolg hebben.

De EU heeft de belangrijkste troeven in handen voor het klimaat

Het is verbazingwekkend dat de Europese Unie (EU), hoewel deze aan de zijlijn van het conflict bleef kijken naar de Verenigde Staten en de landen met opkomende economieën, twee belangrijke technologische troeven in handen heeft om het probleem van de klimaatverandering op te lossen. Een eerste verzameling technologieën bevat de beurssystemen voor vervuilende uitstoot (die, hoewel ze nog verbeterd kunnen worden, een belangrijke weg inslaan), het innovatievermogen van Europa zowel wat betreft de verbeteringen op het gebied van energiebesparing als in het opvangen van CO2, en haar ervaring met milieubelastingen. Deze systemen zijn ongetwijfeld te exporteren en hebben Europa al tot nummer één van de wereld gemaakt op het gebied van doelmatig energiegebruik, beperking van de uitstoot, recyclebare energiebronnen, milieubelastingen, etc.

Maar de belangrijkste technologie waarover Europa beschikt is van institutionele aard. Hoe discutabel haar onbeduidende rol op het internationale podium ook is, de EU is het tastbare bewijs dat het mogelijk is om doeltreffende, grensoverschrijdende oplossingen te bieden voor problemen waarbij onverenigbare, nationale belangen op het spel staan. Europa heeft de Frans-Duitse rivaliteit opgelost, die miljoenen slachtoffers heeft gemaakt, dankzij een inventieve en eerlijke formule voor de toegang tot steenkool, staal en kernenergie en de herverdeling van deze productiesectoren. Vandaag de dag lijkt het logisch dat alleen een supranationale autoriteit, die in staat is om milieubelastingen op internationale schaal vast te stellen en te innen om ze vervolgens op een eerlijke manier te verdelen en dankzij deze inkomsten in staat is om noodzakelijke aanpassingen en technologische vernieuwingen te financieren, tegen de klimaatopwarming zou kunnen strijden. De EU beschikt dus, voor deze ene keer, over iets dat lijkt op een ideale oplossing. De Unie hoeft deze alleen nog maar te weten hoe je deze moet verkopen. Wilt u mijn mening ?De planeet zal voorlopig nog niet afkoelen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp