Voetgangers lopen voorbij een bouwput bij een verlaten pand in Sandyford, Dublin, maart 2013 .

Dublin leeft op, maar platteland blijft achter

Nu Ierland zich voorbereidt op een terugkeer naar de markten aan het eind van het jaar, worden er tekenen van een voorzichtig herstel zichtbaar. De groei is echter niet evenwichtig over het land verdeeld: de Ierse steden krabbelen weer op, maar plattelandsgebieden zakken steeds verder weg in de recessie.

Gepubliceerd op 10 oktober 2013 om 12:55
Voetgangers lopen voorbij een bouwput bij een verlaten pand in Sandyford, Dublin, maart 2013 .

Een koude, druilerige trainingsavond bij amateurvoetbalclub Milford’s Gaelic. Het team zou eigenlijk zijn succes in een lokale bekercompetitie moeten vieren, maar daarvoor is de stemming te somber. Twee sterspelers verhuizen namelijk binnenkort naar Canada. “Ik emigreer puur vanwege het werk”, vertelt Anthony McPaul, een 28-jarige bouwvakker. “Ik heb geprobeerd hier werk te vinden, maar kon steeds maar voor een dag of zo aan de slag.”

McPaul is een van de 41 clubleden die Milford zal hebben verlaten nadat Ierland in 2008 is geraakt door de financiële crisis. Velen van hen emigreerden naar Australië en Canada, terwijl anderen naar Dublin vertrokken. Dublin begint tekenen van economisch herstel te tonen, net op het moment dat Ierland zich voorbereidt op het afronden van zijn financiële hulpprogramma in december.

Herstel in twee snelheden

Nieuwe cijfers laten zien dat Ierland in het tweede kwartaal uit de recessie klom, dat de werkloosheid daalde en dat de onroerendgoedprijzen stegen na in de afgelopen vijf jaar gehalveerd te zijn. Maar de economie is kwetsbaar en er lijkt sprake te zijn van een herstel in twee snelheden, waarbij steden als Dublin, Cork en Galway groeien en plattelandssteden en –gebieden stagneren.

De huizenprijzen in Dublin zijn het afgelopen jaar met 10 procent gestegen en makelaarskantoor CBRE voorspelt dat de prijzen van commercieel vastgoed in 2013 met wel 20 procent kunnen toenemen. Maar buiten Dublin blijven de onroerendgoedprijzen dalen en staan er tienduizenden huizen en winkelpanden leeg.

Nieuwsbrief in het Nederlands

In Dublin bedraagt de werkloosheid 12 procent, terwijl het hoogste percentage van 18,3 procent gevonden worden in het zuidoosten van het land. Uit de laatste analyse per graafschap, die midden 2012 werd uitgevoerd, blijkt dat een op de vier mensen in Donegal, een graafschap in het noordwesten van Ierland, werkloos is.
Als je door Milfords hoofdstraat wandelt, wordt het je door de talloze dichtgetimmerde etalages, de ‘te huur’-borden en het verlaten hotel waarvan de verf afbladdert en de ramen zijn ingegooid, al snel duidelijk dat het herstel deze regio nog niet heeft bereikt.

Onroerendgoedbel

“De stad is op sterven na dood. Twee banken hebben hun deuren gesloten. Daarmee is het commerciële hart van de stad om zeep geholpen”, zegt John McAteer, journalist bij de Tirconaill Tribune, een lokale krant.
“Milford is slechts een voorbeeld van de algemeen heersende malaise op het Ierse platteland. Het enige exportproduct van Donegal zijn jongeren.”

Emigratie maakt al generaties lang deel uit van het Ierse leven, maar de boom in de bouwsector tijdens de hoogtijdagen van de Keltische Tijger zorgde voor goedbetaalde banen, waardoor jongeren konden blijven wonen in de plattelandsgebieden waar ze opgroeiden. De onroerendgoedbel maakte daar een eind aan. De werkgelegenheid in de bouw verdampte, de regering legde het aannemen van personeel voor overheidsbanen aan strenge banden, en de dienstensector kromp.

Ontvolking plattelandsgebieden

Iedere zes minuten emigreert er iemand vanuit Ierland. Dit het hoogste aantal sinds er aan het begin van de jaren tachtig werd begonnen met de registratie van deze cijfers. Plattelandsgebieden raken ontvolkt, vooral waar het de economisch actieve groep 18-65 jarigen betreft.

“De sociale netwerken waarop het gemeenschapsleven drijft, staan op het spel”, meent Pat Curley, voorzitter van voetbalclub Milford Gaelic, die ziet welke moeite lokale clubs uit de regio moeten doen om volledige elftallen bij elkaar te krijgen. “De regering moet ingrijpen.”

Dublin, dat zich bewust is van de zwakte van de binnenlandse economie, probeert de bezuinigingsmaatregelen die in de begroting van volgende maand waren voorzien, met € 3,1 miljard af te zwakken. Maar internationale geldschieters stribbelen tegen omdat ze vrezen dat terugkomen op eerdere beloften schadelijk kan zijn voor het beleggersvertrouwen.

435 sollicitaties voor 15 stageplaatsen

Dit argument vindt maar weinig weerklank in gebieden waar banen schaars zijn. Vorige week solliciteerden er 1000 mensen op 15 vacatures bij warenhuis Shaws in Longford. In Fossa, een stadje in het graafschap Kerry, ontving een fabrikant van hijskranen 435 sollicitaties voor 15 stageplaatsen.

De werkgelegenheidssituatie is positiever in Dublin en Cork waar Ierlands staatsinvesteringbedrijf recordaantallen projecten aantrekt, vooral in de technologiesector. Driekwart van de 144 nieuwe investeringen door multinationals in het afgelopen jaar, werden gedaan in de twee grootste Ierse steden, en in Donegal slechts één.

“We kozen vooral voor Dublin als vestigingsplaats omdat we weten dat er veel talent zit en we er de juiste technici kunnen vinden”, zegt Fidelma Healy, chief operating officer van Gilt Ireland. “Er heerst een geweldige, jonge sfeer hier. En er zit een flink aantal andere bedrijven zoals Google, Twitter, LinkedIn en eBay.”

Toestroom van internetbedrijven

Dublins voormalige vervallen havenkwartier onderging een ware transformatie door de toestroom van internetbedrijven. Glanzende glazen kantoorgebouwen vechten om een plekje met trendy hotels en bruisende coffeeshops in het gebied, dat bekend staat als ‘Silicon Docks’. Jonge, veelal in het buitenland geworven, professionals, verdienen er hoge salarissen, wat de lokale economie een flinke impuls geeft. “Steden zijn de aanjagers van banengroei en ze doen het veel beter dan het platteland [waar] geen grote topwerkgevers zitten”, vertelt Anne Heraty, directeur werving en selectie bij CPL Resources.

De slechte kwaliteit van de wegen, spoorwegen en digitale infrastructuur maken graafschappen als Donegal minder aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders dan steden. Het grote overschot aan winkelpanden, horecapanden en woonhuizen in de regio’s heeft een nefaste invloed op investeringen en bouwactiviteiten.

De leegstand in Letterkenny, dat Ierlands snelst groeiende stad was tijdens de boom, is enorm. Overal vind je onbewoonde huizen en halflege winkelboulevards. Winkeliers kregen te maken met een enorme terugval in klandizie sinds de crisis in 2008 uitbrak, en zien nog steeds geen tekenen van herstel.

“De economische opleving vindt plaats in Dublin, en er gaan geruchten dat het ook in de rest van het land kan gaan gebeuren. We zijn optimistisch, maar vooralsnog gebeurt er niets”, zegt Alfie Greene, oprichter van Greenes Shoes. Net als veel andere ondernemers in Letterkenny is Greene voorstander van het afzwakken van de overheidsbezuinigingen in de begroting. “Een kleine stimulans in de begroting van volgende maand zou de zaken net het zetje kunnen geven dat er nodig is”, denkt hij.

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp