Angela Merkel net na de verkiezingsuitslag op 27 september in Berlin. (AFP).

Geen tijd voor verveling meer

Angela Merkel kan weer aan de slag als hoofd van de regering en wel met een gloednieuwe coalitiepartner. Toch zal de bondskanselier het volgens de Süddeutsche Zeitung niet makkelijk gaan krijgen. Eerste obstakel: de nieuwe liberale partner die Russisch roulette speelt.

Gepubliceerd op 28 september 2009 om 16:13
Angela Merkel net na de verkiezingsuitslag op 27 september in Berlin. (AFP).

Een verkiezingszondag is voor de Duitse politiek wat de Col du Tourmalet in de Pyreneeën is voor de rijders in de Tour de France. Soms brengt hij degenen die te zeker van hun overwinning lijken ten val, soms beloont hij de underdogs en laat hij diegenen winnen die een opleving hebben. Dat was dit keer echter niet het geval.

De opleving van Steinmeier was voldoende om de SPD trots, maar triest in de oppositie te brengen, daar waar hij eigenlijk al lang hoorde. De SPD heeft een bitter verlies geleden, maar de sociaal-democratie heeft er een nieuwe leider bij gewonnen. Niet Angela Merkel en haar CDU, maar Guido Westerwelle en de FDP hebben een andere grote coalitie tegengehouden. Westerwelle is een fenomeen, een wandelende tegenstelling. Hij is erin geslaagd, na het uiteenspatten van het neo-liberalisme, om toch met een neo-liberale partij de overwinning te behalen. Uitgerekend na de wereldwijde ontmaskering van het marktradicalisme, is hem gelukt wat hem nooit vóór die ontmaskering nooit zou zijn gelukt.

Westerwelle heeft de verkiezingen gewonnen met behulp van eenvoudige middelen. Tijdens de campagne heeft hij alleen maar herhaald wat hij altijd al zei : ”meer marktwerking” en ”minder belastingen”. Hij heeft zich niet in verwarring laten brengen door de crash in de bankwereld en heeft gehandeld alsof de crisis niets te maken had met de FPD en met zijn theoriën. Veel kiezers hebben deze houding duidelijk beschouwd als de liberale versie van duurzaam beleid.

Misschien is het ook het bewijs dat kiezers de liberalen minder hebben gezien als voorvechters van een ideologie dan als vertegenwoordigers van stellingnames die voor hen zelf nuttig kunnen zijn – vooral op fiscaal gebied.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Russisch roulette

De belastingen verlagen, de honderd miljard euro’s aan schulden in aanmerking genomen, om zogezegd een belangrijke groeispurt op gang te brengen, komt echter neer op het spelen van Russische roulette met de Duitse maatschappij. Volgens artikel 66 van de Duitse grondwet mogen kanselier en ministers geen commerciële activiteiten ontplooien. Het is ze dus niet toegestaan om een kansspel te spelen (met professionele doeleinden) met het Duitse volk.

Angela Merkel heeft nu de coalitie die haar partij wenste. De kleine coalitie is niet naar de smaak van de bondskanselier zelf, maar ze moet doen alsof dit wel zo is. In de toekomst zal ze zich niet langer achter de SPD kunnen verschuilen. In de toekomst zal de CDU steeds dringender vragen om een politieke koers ten gunste van de economie. Verschillende vragen blijven bestaan: zal de bondskanselier de rol van moeder der natie blijven spelen, heeft ze moeilijkheden met de FDP en met haar eigen partij, zal ze toch een IJzeren Dame worden en zal ze haar goede reputatie bij de bevolking verliezen?

Dit betekent het einde van het gouden tijdperk van Angela Merkel. De CDU heeft lang kunnen profiteren van de zwakheid van de SPD en heeft er kracht uit geput. Maar de CDU is versleten. De Unie zal opnieuw kracht moeten vinden die vanuit haarzelf moet komen. Het ziet er niet naar uit dat Angela Merkel dat voor elkaar te krijgen. Het politieke midden zal voortaan bezet zijn – door middelgrote partijen.

In de oppositie zal de SPD moeten loskomen uit de verlamming die wordt toegeschreven aan de federale alliantie. De partij zal een modus vivendi met Die Linke moeten vinden als ze haar machtspositie wil heroveren. De zwart-gele regering zal waarschijnlijk een overgangsregering zijn. Deze overbrugt de tijd in een periode waarin een coalitie van alle kanten wordt geweigerd – een tijd waarin alle partijen moeten leren dat zichzelf politiek afsluiten verwerpelijk is in een systeem met vijf partijen. De continue daling van de kiezersopkomst staat ook in verband met die verlamming van de partijen.

De kaarten, die vandaag wel aan elkaar geplakt lijken te zitten, zullen opnieuw worden geschud. De tijd van verveling, waarover zo werd geklaagd tijdens de electorale campagne, is voorbij.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp