Kies een taal
De week die Europa heeft doorstaan zal zijn sporen achterlaten. Voor de eerste keer hebben de zevenentwintig leden besloten om een lidstaat in moeilijkheden te hulp te schieten. De garanties die Griekenland heeft gekregen, werden aangekondigd tijdens een informele top in Brussel op 11 februari, en konden alleen worden gedaan omdat Duitsland, daartoe aangespoord door Frankrijk, instemde met het idee om te betalen voor een land dat minder goed presteert. Het ging hier over het voortbestaan van de eurozone en dus, op termijn, over het voortbestaan van de EU zoals we die nu kennen. Door dit voorval (en er zullen er meer komen tijdens deze crisis) tekent zich een nieuw Europa af.
De markten, of liever gezegd enkele van de instellingen die op die markten actief zijn, zoals de speculatiefondsen, zijn de facto tegenstanders geworden van de Europese eenwording doordat ze verzwakte economieën zoals die van Griekenland, Spanje of Portugal onder vuur nemen. Deze economische machten hebben bewezen dat ze een wezenlijke dreiging kunnen zijn die kunnen toeslaan waar het ze goed dunkt.
De economieën die men gewoonlijk aanduidt als ‘randeconomieën’, krijgen nu alle aandacht. Uit deze crisis zou een nieuw evenwicht kunnen ontstaan binnen de EU op het gebied van het verwerven van rijkdom en economische praktijken. Na jaren het economische leven en de eurozone te hebben beheerd, met name door het vastleggen van rentepercentages, heeft de Europese Centrale Bank, die niet bevoegd is om in te grijpen in een situatie zoals die in Griekenland, het roer aan de lidstaten moeten overlaten. Niet alles wordt in Frankfurt beslist.
Ook de Europese Commissie, die 9 februari door het Europese Parlement is goedgekeurd, heeft geen enkele rol gespeeld bij de steunverklaring aan Griekenland. In de Brusselse geografie is het de Raad die stevig in het centrum van de macht zit. En omdat het Verenigd-Koninkrijk geen deel uitmaakt van de eurozone, staat ook Londen, als politieke hoofdstad en financieel centrum, op dubbele wijze buiten spel bij alle beslissingen die deze week zijn genomen. De as Parijs-Berlijn heeft, profiterend van de crisis, in Europa het stokje overgenomen. De vraag blijft hoe Nicolas Sarkozy en Angela Merkel, die het niet altijd eens zijn, vorm zullen geven aan dit leiderschap. Het idee van een economische regering, dat lang is verworpen, krijgt nu voet aan de grond. Op de langere termijn, zal zich achter de grenzenloze landkaart zonder grenzen van de Schengen-zone een economische federatie aftekenen.
Enkele dagen na de vernedering die is toegebracht doordat Barack Obama zijn bezoek afzegde, is de EU nu dringend aan het overleggen. Maar om haar prestige terug te krijgen zal ze rekening moeten houden met dit nieuwe gegeven en er lering uit trekken om voortaan op correcte wijze te functioneren en een waardig internationaal gewicht te herwinnen. Eric Maurice
