Mark Rutte, leider van de VVD. Foto: Sebastiaan ter Burg

Hoever reikt de vrijheid van meningsuiting?

De VVD heeft voorgesteld de vrijheid van meningsuiting op te rekken door het "aanzetten tot haat en discriminatie" uit het wetboek van strafrecht te halen. Het voorstel is het onderwerp van discussie in de Nederlandse kranten, die zich afvragen welke houding moet worden aangenomen ten opzichte van ontkenners van de Holocaust.

Gepubliceerd op 2 juni 2009 om 16:52
Mark Rutte, leider van de VVD. Foto: Sebastiaan ter Burg

De VVD-leider blijkt zich er geen rekenschap van te hebben gegeven dat ook in zijn eigen partij grenzen worden gesteld aan de vrijheid van meningsuiting. Die ligt in dit geval bij het ontkennen van de Holocaust. “Zo liberaal zijn we nou ook weer niet", luidde de reactie van onder anderen Hans van Baalen, Europees lijsttrekker voor de VVD[...].

Het siert de liberalen dat zij afstand nemen van Wilders’ interpretatie: verbied de koran, maar eis zelf het recht om te zeggen wat je wilt, het liefst zo onbeschoft mogelijk. In plaats daarvan volgen zij de klassieke lijn van Voltaire: iedereen mag zeggen wat hij wil, hoezeer wij zijn mening ook verafschuwen[...]. Ten grondslag aan deze liberale houding ligt een groot vertrouwen in het publieke debat. Als extreme opinies verboden worden, woekeren zij ondergronds voort. Als zij vrijelijk geuit mogen worden, roepen zij vanzelf tegenkrachten op [...].

Inderdaad is zo’n publiek debat doorgaans heilzamer dan een gang naar rechter [...]De liberalen verdienen steun voor hun opvatting dat de strafrechter zo min mogelijk moet worden ingeschakeld. De vervolging van Wilders is tegen deze achtergrond te betreuren, hoe verwerpelijk zijn opvattingen ook zijn. Het oordeel van de kiezer verdient hier de voorkeur boven dat van de rechter. Maar het gaat te ver het aanzetten tot discriminatie en haat helemaal uit de strafwet te schrappen. De overheid zou dan nauwelijks middelen overhouden om op te treden tegen agitatoren die stelselmatig haat prediken tegen moslims, joden, homo’s of de westerse democratie – en slim genoeg zijn het laatste stapje naar geweld over te laten aan de verbeelding van hun toehoorders. Dat is gevaarlijk. [...] Ook een vrije samenleving kan aangeven dat zeer extreme opvattingen, zoals het ontkennen van de Holocaust, niet thuis horen in een beschaafd debat.

VRIJHEID VAN MENINGSUITING

Nieuwsbrief in het Nederlands

"Laat de ontkenners van de Holocaust hun standpunt verkondigen"

In het NRC Handelsblad schrijft de hoogleraar geschiedenis Frank Ankersmit dat Mark Rutte "volkomen gelijk" heeft: "Holocaustontkenning hoort niet thuis in het strafrecht". Ankersmit herinnert ons aan de Letters of Tolerance van de Schotse filosoof John Locke ter verdediging van de vrijheid van geloofsovertuiging. Deze tekst uit 1689 die aan de basis stond van de wet op de vrijheid van meningsuiting, is nog steeds aktueel:"Overtuigingen zijn per definitie niet bij wet afdwingbaar". Het zou zelfs gevaarlijk zijn om Holocaustontkenners strafrechtelijk te vervolgen, zo meent hij: "Laat degenen die menen dat de Holocaust niet plaatsvond hun abjecte standpunt maar openlijk verkondigen, zodat wij weten wie zij zijn […]Geef die mensen niet de kans om met hun overtuigingen ondergronds te gaan zodat we niet meer zouden weten wat voor verwerpelijke opvattingen soms onder de mensen leven".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp