Nieuws Belastingparadijzen

Jullie zijn niet langer beschut

Op enkele kilometers van de Europese kust liggen de eilanden Man, Jersey en Guernesey. Van oudsher trekken deze belastingparadijzen veel miljardairs, maar sinds de EU hard optreedt tegen belastingontduiking lopen de inkomsten terug en ontkomen ook de eilandbewoners niet aan bezuinigingen.

Gepubliceerd op 30 augustus 2013 om 11:17
Bob Embleton  | Guernsey

Er blijven ‘vluchtelingen’ naar het eiland Man komen. Niet in boten zoals in Tarifa aan de kust van Andalusië, maar in privéjets. Ze worden niet verwelkomd door de Guardia civil, maar door chauffeurs die beleefd het portier van een Bentley, een Porsche of een Ferrari openhouden (nergens anders ter wereld zie je zoveel luxe auto’s). Ze vluchten niet voor honger en ellende, maar voor de 50 procent belasting die Groot-Brittannië heft op de hoogste inkomens en de obsessie van regeringen om hun vermogen te belasten.
De recessie is aan het eiland Man voorbijgegaan (er is al vijfentwintig jaar sprake van onafgebroken economische groei, het afgelopen jaar met 2,5 procent), maar dat geldt niet voor de bezuinigingen. Net als op de Kanaaleilanden Jersey en Guernsey zijn ook hier de gevolgen merkbaar van de internationale campagne om belastingparadijzen de duimschroeven aan te draaien, privileges af te nemen en te dwingen tot meer transparantie. Dat heeft zich vertaald in een verlies aan inkomsten en een begrotingstekort waar niet de multimiljonairs maar de werknemers voor opdraaien. [[Het omgekeerde Robin Hood-effect: aan de rijken geven wat van de armen is afgepakt]].
Als ons financiële systeem wordt vernietigd, worden we een soort Liverpool, maar dan met een nog slechter klimaat”, zegt de premier van het eiland Man, Alan Bell, die tijdens de laatste conferentie van de G8 heeft beloofd te zullen meewerken aan bestrijding van belastingfraude en “rekening te houden met de bezorgdheid van Groot-Brittannië en de Europese Unie”, zonder zich echter concreet ergens op vast te leggen. Dat is ook niet zo vreemd. De financiële sector is verantwoordelijk voor een kwart van de economie van het eiland, omdat er weinig vennootschapsbelasting wordt geheven en het maximale tarief van de inkomstenbelasting slechts 20 procent bedraagt, met een maximum van 125.000 euro per jaar, ongeacht de hoogte van de inkomsten. Successierechten of vermogensaanwasbelasting bestaan niet. Voor miljonairs is dat een koopje.

Elektronische rijkdom

Het eiland Man, een belastingparadijs in de Ierse Zee, is eigenlijk een heel merkwaardige plek, bekend om zijn motorsport, twee lopende programma’s voor maanonderzoek, een bloeiende ruimtevaartindustrie en een bedrijf (Excalibur Almaz) dat als eerste een reis naar de maan wil organiseren sinds het avontuur met de Apollo 17 meer dan veertig jaar geleden. Gepensioneerden maken furore in de talloze film- en televisieproducties die er worden opgenomen (vijftig tot nu toe), waarbij ze genieten van het vriendelijke belastingklimaat.
Het gaat hier echter om elektronische rijkdom, die technisch gesproken wel op het eiland is, maar in Londen, New York of Saint-Tropez wordt gespendeerd. Het maritieme verleden van Douglas, de hoofdstad, lijkt in niets op de Croisette van Cannes. [[Je vindt er geen schitterende herenhuizen, want de welgestelden wonen er alleen op papier]]. Huizen en winkels zijn er niet beter of slechter dan in andere steden in het noorden van Groot-Brittannië. De lonen van de 80.000 inwoners (overwegend blank) zijn gelijk aan die in Groot-Brittannië, maar de kosten van levensonderhoud liggen er veel hoger. De huren zijn hoger en voedsel moet per schip of vliegtuig worden aangevoerd.
En nu moet er, verdeeld over alle ministeries behalve Volksgezondheid en Onderwijs, 35 miljoen euro worden bezuinigd. Daardoor zullen vooral uitzendkrachten worden getroffen (recht op een uitkering ontstaat pas na een verblijf van vijf jaar). En dat allemaal omdat Londen heeft besloten te snijden in de inkomsten van bijna 500 miljoen euro per jaar (60 procent van de begroting) die het eiland haalt uit btw en gokken. Over belasten van de rijken uiteraard geen woord. “Zo’n diepe crisis heb ik nog nooit meegemaakt, en je ziet dat ik niet bepaald de jongste meer ben”, zegt de gepensioneerde Norma Cassell in een theesalon in het centrum van Douglas.

Hypocriete bende

De Kanaaleilanden Jersey en Guernsey, slechts vijftien kilometer uit de Franse kust, hebben dezelfde status als het eiland Man. Zij maken geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk noch van de Europese Unie en zijn geen koloniën of overzeese gebiedsdelen, maar territoria die rechtstreeks onder de Britse Kroon vallen. Ze hanteren de Britse vlag, zingen het Britse volkslied, zweren trouw aan de Britse koningin en betalen Londen een vergoeding voor defensie en buitenlandse zaken, maar maken hun eigen wetten, vooral op het gebied van belastingen.
Naar schatting verbergt alleen Jersey al 600.000 miljoen euro aan ontdoken belasting op rekeningen en in fondsen bij vijftig internationale banken. [[Ruim de helft van de 98.000 inwoners bestaat uit bankiers, accountants, advocaten en financieel adviseurs]]. Het is net een grote country club, waarvan je pas lid kunt worden als je minimaal 11 jaar op het eiland woont, je bezittingen 8 miljoen euro waard zijn en je een huis hebt gekocht van minstens 2 miljoen euro.
Op reclameboren op het vliegveld van Saint Helier wordt geadverteerd voor belastingadvies en vermogensbeheer, niet voor fastfoodrestaurants. Maar net als in Douglas is van glamour geen sprake. Heel gewone huizen (op wat uitzonderingen na) en dezelfde winkelketens als overal elders. Het inkomen per hoofd van de bevolking bedraagt 22.000 euro, hoger dan in Groot-Brittannië, maar het zijn de ‘boeren’ (zoals in de streektaal degenen worden genoemd die geen miljonair zijn of in de financiële wereld werken) die opdraaien voor de btw-stijging, een verhoging van 3 procent om de teruglopende inkomsten door de groeiende druk op belastingparadijzen te compenseren. “Als dit in Frankrijk zou gebeuren, zou er een revolutie uitbreken, het is ongehoord dat miljonairs worden gesubsidieerd door de armen”, klaagt apothekersassistente Edith Newman in The Admiral, een pub in James Street. Het is hetzelfde verhaal als op het eiland Man.
Er wordt veel gepraat over de schuldencrisis, maar belastingparadijzen bestaan omdat de heersende klassen en regeringen dat zo willen. Het is een hypocriete bende. Alleen al het eiland Jersey voorziet het Britse banksysteem van netto 200.000 miljoen euro, een belangrijke veiligheidsklep die het eiland tijdens de financiële crisis geen windeieren heeft gelegd”, zegt een fondsbeheerder met een kantoor op Royal Square. “Als landen geld nodig hebben, halen ze dat weg bij pensioenen en salarissen, niet bij de grote vermogens”. Een publiek geheim dat in een fles op de Schateilanden is aangespoeld.

Een aantal onjuiste gegevens uit dit artikel zijn gewijzigd na opmerkingen van een oplettende lezer van Presseurop

Nieuwsbrief in het Nederlands

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp