Kies een taal
De escalatie van het geweld tussen Israël en Gaza bevestigt dat nieuwe spelers hebben plaatsgenomen aan de onderhandelingstafel. Zij hebben de opdracht gekregen om het proces los te trekken dat tot een staakt-het-vuren moet leiden. De bemiddeling is in handen van Egypte, dat met het tijdperk van Mubarak heeft afgerekend; Turkije, dat zich steeds meer doet gelden als een regionale mogendheid en Katar, een nieuwe speler op het internationale toneel, maar met voldoende middelen en belangen (op politiek, strategisch en religieus vlak) om diens aanwezigheid te rechtvaardigen. De veranderingen die de Arabische Lente heeft gebracht, kunnen niet langer ontkend worden.
Alleen, waar is Europa? Het continent is afwezig en er wordt niet op gewacht. Zijn rol in het conflict bestond er vroeger uit om de rekening te betalen die de Palestijnen niet op konden brengen en die de Israëliërs vaak in hun maag gesplitst kregen. Die rol was hem op het lijf geschreven en zorgde er in wezen voor dat het zich niet teveel het hoofd hoefde te breken. Het is niet zo dat Brussel er nu zijn neus voor ophaalt om de rekening te betalen, maar het slaagt er niet in om eensgezind een persbericht op te stellen.
Maandag 19 november, toen de ministers van Buitenlandse Zaken zich hierover bogen, wilden Groot-Brittannië en Frankrijk Israël verzoeken om geen grondoorlog te beginnen, maar buitenlandchef van de EU Catherine Ashton drukte haar eigen standpunt door en wist zich daarbij gesteund door Duitsland.
De Arabische Lente heeft Europa buiten spel gezet
In de eerste plaats veroordeelde Ashton de raketaanvallen van Gaza op Israël. Vervolgens brak zij een lans voor het recht van Israël om zijn bevolking te beschermen. Tot slot spoorde zij Tel Aviv aan om “in verhouding te handelen en [om] permanent toe te zien op de bescherming van de burgers”. Maar ze repte met geen woord over het embargo dat Israël heeft ingesteld tegen Gaza, hoewel dat toch het dichtstbevolkte gebied ter wereld is.
Officieel heeft de operatie die Israël is begonnen ten doel om een einde te maken aan de raketbeschietingen via luchtaanvallen en bombardementen vanaf oorlogsschepen. Maar in werkelijkheid hebben hierdoor al ten minste 130 Palestijnen de dood gevonden, onder wie vele vrouwen en kinderen. Meer dan 900 mensen zijn gewond geraakt en diverse civiele gebouwen zijn met de grond gelijk gemaakt. Als we kijken naar de schade en het aantal slachtoffers dat door de Palestijnse beschietingen is veroorzaakt (drie doden), dan moeten we wel constateren dat er helemaal niets in verhouding staat, zoals Europa had geëist.
De Arabische Lente heeft Europa buiten spel gezet. De EU had geen flauw idee hoe zij moest reageren op deze golf van opstanden. Zij had herhaaldelijk gewezen op de noodzaak van een democratie in deze regio, maar toch bleef zij dictaturen steunen, want deze werden vergeleken met het fundamentalisme als een minder groot kwaad beschouwd. Nu herhaalt de geschiedenis zich. Naast het ondertekenen van verklaringen die door de werkelijkheid tot holle woorden worden teruggebracht, wil de EU de facto niet meedoen aan het zoeken naar een oplossing van een conflict dat zich vlak buiten haar grenzen afspeelt.
