Kies een taal
Polen is in de eerste plaats een land van goedkope arbeidskrachten en niet van innovatieve business modellen. Dat is de opvatting van een meerderheid van de CEO´s van multinationals die hebben meegedaan aan een recent onderzoek naar wat Polen buitenlandse investeerders te bieden heeft.
De Amerikaanse miljardair en oprichter van Amazon, Jeff Bezos, die onlangs een bezoek bracht aan Polen, is het hier ongetwijfeld mee eens. Voor internetgigant Amazon is Polen niet meer dan een reservoir van ruim twee miljoen werklozen die bereid zijn om niet voor een minimumloon te werken, maar als tijdelijke krachten tegen een uurloon en voor slechts enkele weken per jaar.
Amazon gaat drie logistieke centra openen in Polen, waarbij iedere vestiging 2.000 vaste banen en in piekperiodes nog eens 3.000 tijdelijke banen zal opleveren. "Wij zijn dolblij met de komst van Amazon naar Polen. Het feit dat er duizenden nieuwe banen worden gecreëerd, is van essentieel belang voor onze economische groei", verklaarde vicepremier en minister van Economie Janusz Piechociński.
Minimale tarieven
Veel deskundigen betwijfelen of het terecht is dat het Amerikaanse bedrijf door Polen met zo veel applaus wordt ontvangen. Volgens belastingadviseurs gaat Amazon weinig belasting betalen, omdat de distributiecentra vooral kosten zullen genereren. Het meest winstgevende bedrijfsonderdeel van Amazon, namelijk de verkoop van producten, blijft buiten Polen. En wat die kostbare banen betreft, dat is louter een verzinsel.
[[Het is algemeen bekend dat Amazon slechts een handvol mensen fulltime aanneemt en alle overige werknemers tegen minimale tarieven inhuurt.]] In het Duitse Bad Hersfeld, waar het grootste distributiecentrum van Amazon in Europa is gevestigd, werken veel Polen. Het uurtarief bedraagt daar ongeveer 9 euro bruto, terwijl het officiële minimumloon iets boven de 8 euro ligt. Zelfs ongeschoolde Duitsers weigeren om voor zo´n laag loon te werken, aldus Jerzy Fulara, directeur van Pracomania.pl. Dit uitzendbureau is al jaren actief op de Duitse markt en wordt vaak ingeschakeld om personeel te werven voor Amazon.
Wprost vroeg Amazon naar de Poolse salarissen en kreeg als antwoord dat deze “concurrerend” zullen zijn in vergelijking met de salarissen in de logistieke sector. Jerzy Fulara legt uit dat een aantrekkelijk tarief 10 à 12 zloty [minder dan 3 euro, red.] per uur betekent, oftewel een maandloon dat dicht bij het minimum ligt.
"Ik betwijfel of er in de omgeving van Poznań en Wrocław [waar de Amazon-vestigingen moeten komen, red.] duizenden mensen te vinden zijn die voor zo´n salaris willen werken. Dit tekort zal waarschijnlijk worden opgevuld door werknemers uit andere Poolse regio's die zwaarder door de werkloosheid zijn getroffen. Die mensen worden duidelijk de verliezers, want als je voor je werk moet verhuizen, dan is het veel lonender om te kiezen voor seizoenswerk in Bad Hersfeld", zegt Jerzy Fulara.
Hoogste werkloosheidspercentage
Dat wij de reputatie hebben de ´stommelingen van Europa´ te zijn, is terecht. "Onze regio heeft het hoogste werkloosheidspercentage van het land en de laagste lonen. Hierdoor kunnen wij investeerders volop goedkope arbeidskrachten bieden." Deze grootspraak valt te lezen in de officiële brochure “Investeren in Polen 2014” van de regio Warmië-Mazurië. The Hackett Group, een dienstverlenend bedrijf dat gespecialiseerd is in het terugdringen van de productiekosten, denkt er net zo over. "Net na China en India is Polen de beste locatie ter wereld voor investeringen die de productiekosten omlaag brengen. Dat komt omdat de kosten voor lokale arbeidskrachten ongeveer de helft lager liggen dan in West-Europa of de Verenigde Staten"*, schrijft het bedrijf in een recent rapport dat moeilijk als een compliment kan worden opgevat.
Meer dan 100.000 Polen werken in het kader van BPO (Business Process Outsourcing), waarbij bedrijven hun zakelijke dienstverlening uitbesteden. Het gaat dan bijvoorbeeld om callcenters, de boekhoudafdeling van buitenlandse banken en IT-bedrijven. Deze activiteit is een echte Poolse specialiteit. Dat blijkt wel uit het feit dat State Street, een Amerikaanse aanbieder van financiële diensten, in Krakau werk biedt aan zeshonderd mensen. Dat wij zo succesvol zijn, komt omdat een Pool bijvoorbeeld als junior specialist - bij een gelijkwaardige functie - zo'n 100 euro minder verdient dan een Hongaar en 75 euro minder dan een Tsjech.
Verrijking van de samenleving
"Onze concurrentiekracht berust uitsluitend op de arbeidskosten in plaats van op innovatie. Dat is een van de redenen waarom wij nog altijd tot de categorie van slechtst betaalde Europese burgers behoren", vat Ryszard Florek samen. Hij is eigenaar van Fakro, een bedrijf dat dakramen fabriceert, en een van de weinige Poolse ondernemers die op mondiale schaal opereren. "Banen tegen lage lonen zijn onontbeerlijk, maar dragen niet bij aan een verrijking van de Poolse samenleving. De belangrijkste winst wordt gemaakt door bedrijven die in staat zijn innovatieve producten te ontwikkelen en deze op de buitenlandse markten te verkopen."
