Kies een taal
David Cameron is “boos” over de obstructiepolitiek van sommige sleutellidstaten betreffende de toetreding van Turkije tot de EU, en heeft plechtig beloofd aan de zijde van Ankara te “vechten”. Degenen die zich afvragen waarom de aankomende Britse premier een dergelijk ongebruikelijk hard standpunt inneemt (een standpunt waarmee hij Duitsland en Frankrijk tegen zich in zou kunnen nemen), krijgen een antwoord een paar regels eerder in zijn toespraak voor het Turkse Parlement: Europa heeft de steun van zijn Midden-Oosten buurland nodig voor een aantal dringende zaken, met voorop de nieuwe reeks sancties tegen het nucleaire programma van Iran.
“Candid” Cameron’s woorden zijn wellicht een erkenning van het succes van de nieuwe Turkse strategie om zijn rol van eeuwige verloofde te laten varen in ruil voor de rendabeler rol van onafhankelijke manipulator in macht; Turkije is echter niet het enige land dat recentelijk heeft willen toetreden tot de EU. Nadat het Internationale Gerechtshof de onafhankelijkheid van Kosovo wettig verklaarde en daarmee het appel van Belgrado afwees, benadrukten de ministers van buitenlandse zaken van Italië, Slowakije en Oostenrijk de noodzaak de gekwetste pro-Europese gevoelens van Servië te verzachten door de toetreding van dat land te versnellen als een soort compensatie.
In afwachting van het lidmaatschap van de EU zijn voordringen en ruzies gebruikelijke praktijken. Veel oude kandidaten hebben zich geërgerd aan de verkorte route die IJsland ten deel viel toen het land in de financiële storm de beschutting van de euro zocht (nu de zon weer schijnt, trekt Reykjavik echter weer aan de rem). Een van deze oude kandidaten is Kroatië, dat betere papieren had dan veel toetreders in 2004 maar is geblokkeerd wegens een futiel geschil over de zeegrenzen met Slovenië.
Om haar internationaal profiel en politieke invloed op te vijzelen heeft de EU zojuist de Dienst voor Extern Optreden (EDEO) gelanceerd. De torenhoge kosten en operationele complexiteit wekken heel wat verbazing in deze crisistijd. Er is toch een veel gemakkelijker manier zijn om hetzelfde doel op korte termijn te bereiken: voor eens en altijd heldere criteria voor toetreding stellen en het proces loskoppelen van de wisselende belangen van lidstaten. De aantrekkelijkheid van het toekomstig lidmaatschap is de grootste soft power tool die Brussel kan gebruiken om invloed uit te oefenen op het beleid van haar buren. Een onrechtvaardige, wispelturige houding daarentegen is de beste manier om sleutelpartners van zich te vervreemden, zoals Oekraïne heeft laten zien en Turkije binnenkort wel eens zou kunnen bevestigen.
Gabriele Crescente
