Nieuws Europees Parlement
De franse Europese volksvertegenwoordiger Rachida Dati bij de opening van het Europees Parlement, 14 juli 2009 (AFP)

De tergende traagheid van Straatsburg

Ondanks de uitgebreide bevoegdheden schijnt het werk van Europarlementariërs vaak weinig enerverend te zijn. Een ongelukkige uitspraak van Rachida Dati, de voormalige Franse minister van Justitie, roept een prangende vraag op: wat doen de Europese volksvertegenwoordigers eigenlijk en hoeveel werk verzetten ze ?

Gepubliceerd op 18 december 2009 om 15:08
De franse Europese volksvertegenwoordiger Rachida Dati bij de opening van het Europees Parlement, 14 juli 2009 (AFP)

Ik zit in de vergaderruimte van het parlement van Straatsburg. Ik kan er niet meer tegen ! Volgens mij stort ik in voordat mijn mandaat afloopt”, beklaagde ze zich een paar weken geleden tegen een vriendin aan de telefoon. De ongelukkige uitspraak is van Rachida Dati, die voor ze in ongenade viel en werd weggepromoveerd naar het Europees Parlement, de prima donna was van het kabinet Sarkozy als minister van Justitie. Helaas had ze de microfoon van de televisiezender M6 nog op het revers van haar jasje gespeld, waarna haar hele telefoongesprek werd uitgezonden en heel Frankrijk kon meegenieten.

Gedurende de plenaire vergaderingen, rond het middaguur, vult de zaal zich als bij toverslag. En gedurende enkele uren achter elkaar stemmen de parlementariërs over tientallen, of zelfs honderden amendementen waarvan ze meestal niets afweten. Met hun hand bij de knop voor het elektronisch stemmen, houden ze hun blik strak gericht op de fractieleiders die enkele rijen lager zitten en die de orders geven : duim omhoog is ja, duim naar beneden is nee. Je moet goed opletten dat je je niet vergist of – nog erger – dat je een stemming mist. En dat is om een eenvoudige reden, die Rachida Dati aan haar vriendin uitlegde: de verslagen van de vergaderingen zijn openbaar. Op deze lijsten worden de aanwezigheidsrapporten van het parlement gebaseerd, die worden gebruikt om aan het einde van elke termijn een hitlijst samen te stellen van de ijverigste en meest luie vertegenwoordigers.

Ik begrijp wel dat mijn collega er genoeg van heeft”, verklaart Mario Mauro, die al tien jaar in het Europees parlement zitting neemt in de rijen van de partij van Silvio Berlusconi : ”Het politieke leven bestaat voor 50% uit actie en voor 50% uit communicatie. Het werk dat hier wordt gedaan is tamelijk ondoorzichtig en dan heb ik het nog niet eens over de plek. Die kan frustrerend zijn, vooral als je een zwak hebt voor een grootstedelijk leven: noch in Straatsburg, noch in Brussel zul je de feestelijkheden vinden die het politieke leven in Rome of in Parijs zijn kleur geven”. En toch heeft het Europees Parlement vandaag de dag op papier een macht die veel uitgestrekter is dan die van om het even welk nationaal parlement, dankzij, onder meer, het Verdrag van Lissabon waardoor zijn wetgevende bevoegdheden zijn uitgebreid.

Als we stemmen over een wet over elektriciteit, of over vervoer, en we weten dat die het leven zal veranderen van honderden miljoenen mensen in de hele Unie dan kun je niet bepaald zeggen dat we ons hier zitten te vervelen”, aldus Monica Frassoni. Ze is afgevaardigde is voor de Italiaanse Groenen. “Maar het is waar dat sommige eindeloze stemmingen over technische amendementen waar je soms niets van afweet doodsaai zijn, net zoals sommige urenlange vergaderingen waarbij tientallen collega’s spreken in tientallen verschillende talen zonder iets interessants te zeggen”, voegt ze eraan toe.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Ontmoetingen waar geen einde aan lijken te komen

De dag van een Europese afgevaardigde begint vroeg. Zowel in Brussel als in Straatsburg worden de eerste vergaderingen bijeen geroepen tussen 8 uur en half 9 ‘s ochtends. Er zijn een twintigtal commissievergaderingen, en iedere vertegenwoordiger is normaal gesproken ambtsbekleder in één commissie en waarnemer in een andere. Daarna vinden de fractievergaderingen plaats, die worden gevolgd door ‘vertegenwoordigings’-ontmoetingen met diplomaten (de saaiste, volgens Monica Frassoni), voor hen die zich bezig houden met buitenlandse politiek of ontwikkelingshulp, of met de vele lobbyisten die de dossiers bijhouden waarmee de parlementariër zich bezighoudt. En dan zijn er nog de vergaderingen tussen de fracties onderling, met collega’s van andere partijen die belangstelling hebben voor dezelfde thema’s.

En dan laten we het bestuderen van stukken, de voorbereiding van de amendementen, de gesprekken met de ambtenaren nog buiten beschouwing. De onophoudelijke opeenvolging van het geven van adviezen aan andere afgevaardigden om zeker te zijn van hun steun bij een of andere wijziging in een tekst. Er blijft nauwelijks tijd over om te lunchen : een broodje of de dagschotel in de kantine van het Parlement, tenzij er een lunch met diplomaten of lobbyisten is in het restaurant voor de afgevaardigden. Het diner, toebereid volgens de Elzasser keuken, is daarentegen het huzarenstukje van de sessies in Straatsburg. Daar worden vaak de beste politieke deals gesloten en ontstaan soms lang- of kortdurende betrekkingen.

Europarlementariërs zijn minder enthousiast in hun drang om te vernieuwen

Geen enkele vertegenwoordiger blijft in Straatsburg gedurende het weekend, dat onverbiddelijk wordt gewijd aan de betrekkingen met hun district, vaak op duizenden kilometers afstand. Elke parlementariër moet tijd en energie in zijn eigen district steken als hij herkozen wil worden. ”Behalve de stemmingen, zijn de saaiste momenten die het meeste tijd kosten die retourtjes”, legt Gianni Pittella uit, fractieleider van de delegatie van de democratische Italiaanse partij. ”Ik heb soms het gevoel dat dat reizen het grootste deel van mijn tijd opslokt.

Maar de verveling, merken de meeste parlementariërs op, is ook en vooral een gevolg van de sterk toenemende lethargie van de Europese politici. Ten tijde van het debat over de Grondwet, bijvoorbeeld, verveelde niemand zich. Nu de Commissie Barroso en een reeks regeringen vooral de status quo willen handhaven, zijn de politici van de Europese gemeenschap ook veel minder enthousiast in hun drang om te vernieuwen.

Het verwerpen van de Europese Grondwet, en de verwikkelingen rond het Verdrag van Lissabon waren gunstig voor degenen die vinden dat Europa geen storende factor moet zijn, dat Brussel, Straatsburg en de instellingen van de Unie zich zo min mogelijk op de voorgrond moeten stellen houden om niet de kiezer tegen zich in het harnas te jagen”, legt een diplomaat uit die de Europese kringen goed kent. "Het Europa van vernieuwing, van verandering, van hoop, is het Europa van de routine geworden, van de berusting, van de voorzichtigheid of zelfs de angst. De macht ligt hier natuurlijk nog stevig verankerd. Maar het is een macht zonder visie. Een verveelde macht.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp