Kies een taal
*Op zijn laatst vorige week is duidelijk geworden dat het politieke Europa de grenzen van zijn draagkracht heeft overschreden. De gemeenschappelijke verklaring van Frankrijks president Hollande en bondskanselier Merkel om “alles te doen om de eurozone te beschermen*” was niet meer dan een wanhoopsdaad.
Al in de derde zin van de verklaring werd duidelijk hoe ver de ervaringen met de crisis in de individuele eurolanden, inclusief Duitsland en Frankrijk, uit elkaar liggen. Eenieder moet “zijn verplichtingen nakomen op zijn eigen terrein”, heette het. Je zou dat ook als capitulatie kunnen opvatten: iedereen moet maar zien hoe hij zich redt.**
Laatste stuiptrekkingen van eurodiplomatie
Het zijn de laatste stuiptrekkingen van de gemeenschappelijke eurodiplomatie. Er is alleen nog maar sprake van oppervlakkige overeenstemming. Daaronder zijn geweldige middelpuntvliedende krachten aan het werk, en die nemen toe. De ene dag stelt ECB-president Draghi meer hulp voor noodlijdende lidstaten in het vooruitzicht, terwijl de Duitse minister van Financiën Schäuble de toezegging weer intrekt. Griekenland eist meer tijd, terwijl er dagelijks nieuwe meldingen binnenkomen over de nalatigheid van de regering in Athene en Duitse politici openlijk een Griekse exit uit de euro eisen. Een Spaanse minister voor Europese zaken laat de problemen van zijn land achterwege, en vraagt liever om meer geld uit Duitsland. En er heerst evenmin eensgezindheid over de instrumenten – directe of indirecte aankoop van obligaties, steun aan banken en bezuinigingsprogramma’s.
Economieën zijn uit elkaar gegroeid
**De Duitse regering neemt overigens alleen in de ECB-directie een minderheidspositie in. Als we de EU-lidstaten uit Oost-Europa erbij nemen ziet de situatie er al heel anders uit. Er gaapt een diepe kloof tussen Noord- en Zuid-Europa. Het is slechts een kwestie van tijd tot het moment komt waarop we elkaar diep in de ogen kijken en moeten toegeven: het gaat gewoon niet meer.
In het elfjarige bestaan van de euro zijn de economieën van Noord- en Zuid-Europa niet naar elkaar toe gegroeid, maar juist uit elkaar. Onder dergelijke omstandigheden heeft een gemeenschappelijke munt geen enkele zin.**
Pools gezichtspunt
“Het ergste scenario wordt werkelijkheid”
“Is het eind van de eurozone nabij?” vraagt Rzeczpospolita zich af. Het Poolse dagblad verwijst naar het Spaanse idee voor een eventueel extra reddingsplan van € 300 miljard, afgewezen door de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble. De krant merkt op dat “de eurozone geen geld opzij heeft staan om Spanje te redden” en dat de kosten van een redding mogelijkerwijs nog hoger uitvallen dan € 300 miljard. Experts van de Londense think tank Open Europe schatten de kosten in op 450 à 650 miljard euro. In zijn hoofdredactioneel commentaar schrijft Rzeczpospolita dat “de EU het zich niet kan veroorloven om Spanje te redden. In tegenstelling tot Griekenland, Portugal of Ierland is Spanje simpelweg te groot”. De krant schrijft verder:
[hopelijk] is het Spaanse plan voor een redding ter waarde van € 300 miljard slechts een onderhandelmanoeuvre, en zullen de Spanjaarden tevreden zijn met € 100 miljard [reeds overeengekomen voor de Spaanse banken]. Als hun situatie inderdaad zeer ernstig blijkt te zijn, staat het voortbestaan van de eurozone werkelijk op het spel.
Rzeczpospolita vindt dat de huidige crisis laat zien hoe “utopisch het idee was om een confederatie van staten te smeden met een gezamenlijke munt, maar met verschillende politieke, sociale en economische stelsels”. De krant denkt dat “we getuige zijn van het inluiden van het einde van de huidige monetaire unie”. Wat betreft het noodlijdende Spanje, voorziet de krant:
het drukken van leeg geld door de Europese Centrale Bank. Maar dit zal geen eind maken aan de farce [...] Vroeg of laat zal er [een land] instorten en zal de pyramide van wederzijdse leningen in duigen vallen. Dus tenzij de eurozone verandert, heeft het geen zin om geld uit te geven voor uitstel van executie.
