Na het Griekse referendum

“Het einde van de odyssee is nog niet in zicht”

De Grieken hebben gisteren tijdens het referendum een duidelijk 'nee' tegen de voorwaarden van een nieuw reddingsplan laten horen. De Europese pers is overwegend positief over dit democratische signaal, maar meent ook dat een akkoord over nieuwe hulp onontbeerlijk is.

Gepubliceerd op 6 juli 2015 om 16:24

In het hoofdartikel getiteld “De odysee is niet ten einde”, waarschuwt de chef economie van The Guardian Larry Elliott de leiders niet alsnog de bezuinigingsmaatregelen aan Griekenland op te leggen nu de Grieken 'nee' hebben gezegd. "Kort gezegd moeten ze iets minder met de stok slaan en iets meer een worst voorhouden", oftewel: een deel van de schulden kwijtschelden. Zelfs als de leiders een akkoord weten te bereiken, heeft de crisis verstrekkende gevolgen op de lange termijn, meent Elliot:

Cover

Griekenland heeft de structurele zwakke punten van de euro aan het licht gebracht, een uniforme aanpak is niet geschikt voor de onderling sterk verschillende landen. Een oplossing zou de oprichting van een fiscale unie naast de monetaire unie kunnen zijn. [...] Maar dat vereist nu precies het soort solidariteit dat afgelopen weken heeft geschitterd door afwezigheid. Het Europese project is tot stilstand gekomen.

De boodschap van de Grieken is duidelijk, schrijft Bart Sturtewagen, opiniërend hoofdredacteur van De Standaard. Na het (bijna volledig) sluiten van de banken en de gevolgen daarvan op het dagelijkse leven en de economie voelbaar zijn geworden, "verkoos een onverwacht grote meerderheid van de opgekomen kiezers het risico te nemen om 'nee' te zeggen tegen de schuldenaanpak van de Europese Unie en het IMF". Hoewel de Grieken daarvoor een hoge prijs moeten betalen en de gevolgen voor de eurozone en de Europese Unie in zijn geheel dramatisch zullen zijn, meent Sturtewagen dat:

Nieuwsbrief in het Nederlands

Cover

de neiging om de handen van hen af te trekken een begrijpelijke emotionele reactie [is, red.]. Maar dit is bij uitstek het moment om het hoofd koel te houden. Het is de dialectiek van schuld en boete die ons in deze miserie heeft gebracht. Die aanpak heeft ten overvloede zijn onnut bewezen. De kwestie van een schuldherschikking kan niet langer worden vermeden. Dat beseft zelfs het IMF. Als Tsipras met zijn overwinning echt iets wil doen, moet hij aantonen dat het land niet alleen de hand ophoudt, maar zichzelf en zijn bestuur op nieuwe leest wil schoeien. 'Neen' stemmen was gedurfd, maar het was helaas het makkelijkste deel van het werk.

Griekenland is niet ver verwijderd van een Grexit nu de voorwaarden van het hulpplan door de Grieken zijn afgewezen, maar er "is nog een sprankje hoop" dat de drachme niet terugkomt, schrijft in Gazeta Wyborcza. De columnist benadrukt dat het aan Parijs en Berlijn is om de volgende stap te zetten:

Cover

Nieuwe hulp aan Griekenland moet worden goedgekeurd door de 18 eurozonelanden en Duitsland is van deze groep niet de lastigste. Hoe dan ook, als bondskanselier Merkel een gebaar wil maken richting Griekenland, dan moet zij de woede temperen van de Nederlanders, Spanjaarden en Litouwers die de koppigheid van de Grieken zat zijn. Of dat zal lukken is niet zeker. De emoties lopen aan beide zijden hoog op en de situatie kan snel uit de hand lopen.

“De EU moet de schade veroorzaakt door de regering Tsipras proberen te beperken", schrijft Stefan Ulrich. De EU moet noodhulp geven en voor elk nieuw groot plan moet Griekenland hervormingen voorstellen. Zo niet, dan "kan de euro heel goed zonder de Grieken". Hij noemt de uitslag van het referendum een "nee tegen compromissen":

Cover

De Grieken zijn niet het enige volk in de eurozone. Zij kunnen over hun eigen lot beschikken. Maar zij kunnen niets aan andere volkeren en hun regeringen opleggen. En zij kunnen vooral niet verwachten miljarden euro's te ontvangen van andere eurozonelanden zonder aan bepaalde eisen te hoeven voldoen.

Nu de uitslag van het referendum bekend is, is Peter Schutz van SME sceptisch over de mogelijkheid dat er een akkoord wordt bereikt over de Griekse crisis en hij voorspelt een tragische toekomst voor het land. 5 juli zal op dezelfde manier de geschiedenis ingaan als 11 september of de Lehman Brothers, denkt hij.

Cover

De Grieken zullen een voorproefje van Armageddon of een vergelijkbare ramp krijgen wanneer het financiële systeem vandaag mogelijk instort en de import van basisgoederen zoals medicijnen morgen stopt. [...] Bovendien kan een golf van faillissementen met massaontslagen worden verwacht.

De Spaanse krant ziet de overwinning van het 'nee'-kamp gisteren in Griekenland als "een serieuze uitdaging voor het Europese project" waar een "zowel tactisch als een standvastig antwoord" op nodig is:

Cover

Dit is een beslissend moment voor Europa. Elke stap is vanaf nu risicovol en delicaat. Maar het is belangrijk de toekomst niet uit handen te geven aan een groep demagogen in Athene en aan anderen, zowel links als rechts, in de vele landen van het continent die zich de komende dagen bij deze groep willen aansluiten. De uitslag van het referendum vereist van alle partijen, zowel van Alexis Tsipras als de eurozone, zorgvuldig handelen, wijsheid en deskundigheid zodat de automatismen van de politiek opzij kunnen worden geschoven en een plotselinge ineenstorting van de Griekse economie kan worden voorkomen. [...] De democratische en economische verwarring is enorm. We moeten de wensen van het Griekse volk samenvoegen met die van andere Europese burgers die geen referendum hebben mogen houden, maar die worden vertegenwoordigd door eveneens legitieme overheden.

Jean-Christophe Ploquin legt uit dat het 'nee' van de Grieken grote problemen voor het land betekent. Nadat ze tijd hadden weten rekken met het referendum, "moeten de Grieken nu snel een andere manier vinden om een faillissement van hun banken en de staat zelf te voorkomen". Hij voegt daaraan toe:

Na eerst goedkeuring te hebben gevraagd aan de kiezers, wordt Griekenland nu met een andere democratische werkelijkheid geconfronteerd: de legitimiteit van de andere eurozoneleden waar de publieke opinie en de parlementen ongerust en ongeduldig worden [...] Alle Europese leiders wantrouwen de premier die goed kan ontwijken en van wie ze niet weten hoe groot zijn afkeer van het huidige liberale systeem is. Denkt Alexis Tsipras dat Griekenland het in zijn eentje kan redden? Is hij gehecht aan de Europese cohesie, ondanks de wisselvalligheden?

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp