Kies een taal
En alweer werd een Wit-Russische presidentsverkiezing een probleem voor het Westen. Politie die rivalen molesteert en een anti-regeringsdemonstratie hardhandig uit elkaar slaat, oppositieleiders die gearresteerd worden: het nodigt niet uit tot toenadering met Loekasjenko's Wit-Rusland. Het lijkt eerder op een terugkeer naar de grimmige tijden waarin Alexandr Loekasjenko ‘de laatste dictator van Europa’ werd genoemd.
De resultaten van de stemming van zondag (Loekasjenko kreeg 79,67% van de stemmen) worden in Minsk in twijfel getrokken. Bronnen bij de oppositie schatten Loekasjenko's score op slechts de helft van wat de exit polls van de regering beweren. Dus hoe zou onze reactie op de officiële resultaten moeten zijn? Zouden we het Wit-Russische regime opnieuw sancties moeten opleggen, hun ambtenaren moeten verbieden het Westen te bezoeken, ervoor zorgen dat Loekasjenko niet langer in de Alpen kan gaan skiën of op visite bij Berlusconi kan gaan? Het is gemakkelijker te zeggen hoe onze reactie op het in elkaar slaan van oppositiekandidaat Vladimir Neklyayev zou moeten zijn: scherp veroordelend en verontwaardigd.
We mogen echter geen overhaaste beslissingen nemen. Ik suggereer niet dat we zouden moeten doen alsof onze neus bloedt. Daarvoor is er teveel gebeurd, en dat moet hardop gezegd worden. Er moeten verklaringen worden gevraagd over het tellen van de stemmen en de politieaanvallen op oppositieleiders.
Wit-Rusland is voor niemand een eenvoudige partner
Het Westen mag echter niet besluiteloos heen en weer schommelen tussen sancties en beloftes, het regime de ene dag dreigen met een stok en de andere dag een wortel voorhouden. Zou het aanbod van een bos wortels voor de verkiezingen ze er werkelijk toe hebben aangezet de democratische waarden te respecteren? Zou je bijvoorbeeld werkelijk kunnen verwachten dat de mentaliteit van de ambtenaren bij de stembureaus van de ene op de andere dag verandert?
Wit-Rusland is niet het enige land ten oosten van de EU waar verkiezingsresultaten, om het maar eens voorzichtig uit te drukken, vragen oproepen. En het Westen ziet niets verkeerds in het voeren van gesprekken en het doen van zaken met de andere leiders uit de regio. Er is een land ten oosten van de EU dat Rusland heet en waar de politie een 82-jarige vrouw kan aanvallen zonder dat de relatie met het Westen eronder lijdt.
Loekasjenko heeft heel wat op zijn kerfstok en op een dag zal zijn eigen volk hem daarvoor wel ter verantwoording roepen. Maar onder zijn regering heeft Wit-Rusland zijn soevereiniteit versterkt. Dit land is geen gemakkelijke partner voor wie dan ook. En dat zal ook niet veranderen.
Het Westen zou serieus moeten overwegen Loekasjenko de rug toe te keren. Maar het zou dat niet mogen doen naar het Wit-Russische volk toe. Wit-Rusland is nog niet onherroepelijk verloren voor de Westerse wereld.
Gezien vanuit Moskou
Europa en Rusland, bedankt!
“Zijn belangrijkste overwinning heeft Aleksandr Loekasjenko behaald op het gebied van het buitenlands beleid”, stelt Gazeta.ru vastmet betrekking tot de president van Wit-Rusland. “Toch kon hij hier 3 of 4 maanden geleden nog niet op hopen.” “Het Westen verzocht hem zijn binnenlands beleid te liberaliseren en Rusland stelde economische sancties in”. Maar “in plaats van een regen van dreigementen te ontvangen, werd Wit-Rusland het hof gemaakt” volgens de Russische online-krant. “Europese leiders zijn naar Minsk getogen met voorstellen om samen te werken en Rusland zette de levering van belastingvrije aardolie weer voort, in ruil voor de steun van Wit-Rusland voor de oprichting van een Economische ruimte. Van Europese zijde is gesproken over een financiële steun van 3 miljard euro, terwijl de kosten van deze maatregel aan Russische zijde op 2 miljard dollar per jaar zijn geraamd.”
“Doordat Loekasjenko heeft laten zien dat hij in staat is om zijn land aansluiting te laten vinden bij Europa, werd het Kremlin gedwongen om op zoek te gaan naar manieren om zijn ‘strategische bondgenoot’ terug te winnen”, merkt Gazeta.ru op. "De situatie van Europa ligt veel eenvoudiger, want dat heeft geen resultaat nodig, maar een proces, dat gestalte kan krijgen met Loekasjenko aan het roer en dat overigens al aan de gang is.”
