Wybierz język
W Europie nastał czas zaciskania pasa. 8 marca portugalski premier José Socrates przedstawił „program wzrostu i stabilności”, który przekłada się nade wszystko na drastyczne cięcia wydatków publicznych. 10 marca Grecję sparaliżował strajk generalny ogłoszony w proteście przeciwko planowi oszczędnościowemu opracowanemu przez rząd Jeorjosa Papandreu pod presją rynków finansowych oraz w wyniku nacisku europejskich premierów. Takie kraje, jak Irlandia, Hiszpania czy Węgry, są również skazane na taką samą dyscyplinę, Wielka Brytania i Francja pozostają także zdane na łaskę i niełaskę kryzysu budżetowego.
Niezależnie od tego, czy chodzi o członków strefy euro, czy też nie, o krajach hołdujących tradycji socjalnej lub liberalnej można by rzec, przywołując słowa francuskiego bajkopisarza Jeana de Lafontaine’a, że „nie wszyscy umarli, ale wszyscy oberwali”. I teraz wszyscy muszą na nowo odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest europejski model społeczny zmierzający do zachowania równowagi między wymogami konkurencyjności a sprawiedliwością społeczną. Trzeba to zrobić szybko, gdyż ludzie nie zaakceptują wyrzeczeń, nie dostając nic w zamian.
Nieprzypadkowo więc Europa przypuszcza atak na spekulantów. Zasięg i skutki ich działań powinny się stać przedmiotem śledztwa. Jego podjęcia zażądali od Komisji Europejskiej we wspólnym liście Nicolas Sarkozy, Angela Merkel, Jean-Claude Juncker (jako przewodniczący Eurogrupy) i Jeorjos Papandreu. Równocześnie o sposobach ściślejszej kontroli poczynań funduszy hedgingowych (spekulacyjnych) w Europie dyskutują europarlament i państwa członkowskie.
Regulować rynki, nie narażając na niebezpieczeństwo zdolności państw do finansowania ożywienia gospodarczego – oto wyzwanie, które Süddeutsche Zeitung nazywa „wąskim przesmykiem między Dobrem a Złem”. Ale równie wąski jest przesmyk pomiędzy wymogiem doprowadzenia gospodarek do porządku a świadomością rosnących trudności, jakich doświadcza duża część mieszkańców Europy. Gdy działalność funduszy spekulacyjnych destabilizuje państwa, a ich wybryki podsycają społeczne urazy, co przynosi korzyść partiom skrajnym, jest rzeczą słuszną, aby rządy połączyły siły w obronie równowagi w swoich społeczeństwach. Eric Maurice
