Wybierz język
Czy więc zarysowuje się już wyjście z tunelu? Oczywiście rynki z drżeniem serca oczekują publikacji, tego wieczoru, „stress-testów”, czyli „testów odporności”, które pozwolą ocenić rzeczywisty stan zdrowia banków Unii Europejskiej. Ale jeśli z szafy nie wypadnie zbyt wiele kościotrupów i zawartość testów okaże się zadowalająca, to powinno ostatecznie uspokoić inwestorów.
Powołanie wreszcie do życia Funduszu Stabilizacji Finansowej – dzięki zielonemu światłu ze strony Słowacji, która kazała na siebie czekać do 15 lipca – znacznie przyczyniło się do złagodzenia napięć na rynkach. Jak powiedział w rozmowie z Liberation premier luksemburski i szef Eurogrupy Jean-Claude Juncker, mamy odtąd w szafie narzędzie tortur niezbędne, by interweniować, jeśli rynki zaatakują jeszcze któryś z krajów strefy euro.
Chodzi o fundusze umożliwiające udzielanie kredytów w wysokości do 440 mld euro, do których trzeba dodać jeszcze 60 miliardów do pozyskania na rynkach. To działa odstraszająco. Ponieważ od kilku dni rynki zdają się już nie ulegać panice, która przez 6 ostatnich miesięcy kazała im atakować długi zaciągnięte przez państwa południa eurolandu. Oznaką tego jest szybka rekonwalescencja wspólnego pieniądza, który nadrobił dwa miesiące spadku swojego kursu w stosunku do zielonej waluty.
W ostatni piątek był przez krótki czas wart aż 1,30 dolara (od tego czasu kurs euro kształtuje się na poziomie 1,28 – 1,29 dol. – daleko od poziomu 1,19, na którym znalazł się w początkach czerwca). Nie zakłóciło tej tendencji nawet poniedziałkowe obniżenie przez analityków z korporacji Moody’s oceny stanu finansów Irlandii, a niedługo przedtem, 14 lipca – Portugalii.
Psychologiczny przełom
W poniedziałek New York Timeswyraził w długim artykule zdziwienie tą „nagłą zmianą psychiki inwestorów”. I faktycznie – nie uciekają już ze strefy euro. Wręcz przeciwnie. Tak więc Grecji powiódł się powrót na rynki, gdyż 13 lipca zaciągnęła pożyczkę 1,65 mld euro, co prawda na wysoki procent (4,55 w ciągu 6 miesięcy), ale nie wyższy, niż przed 2 miesiącami, kiedy nie ogłosiła jeszcze swego planu oszczędnościowego.
Hiszpania, przez pewien czas zagrożona kryzysową infekcją, zdołała w lipcu bez trudności trzykrotnie wyemitować swoje obligacje państwowe. Taki sam sukces odniosły Portugalia i Włochy. A skoro tak się stało, Europejski Bank Centralny (EBC) znacznie spowolnił swoje zakupy długów państwowych i umorzył ponad 60 miliardów w obligacjach państw członkowskich. Oto znak, że sytuacja się normalizuje.
Inwestorów uspokoiły także programy oszczędnościowe przyjęte przez państwa dla uzdrowienia ich zdegradowanych finansów. Najostrzejszy z tych programów, grecki, zaczyna już przynosić efekty: niedawno Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Komisja Europejska pochwaliły znaczące postępy dokonane przez rząd w Atenach, który w pierwszym półroczu 2010 r. zdołał zredukować deficyt finansów publicznych o 50 proc. w porównaniu z tym samym okresem 2009 r.
Zgoda Francji na niemiecki postulat drastycznego wzmocnienia paktu stabilności budżetowej, ogłoszona w tę środę, może tylko pogłębić wrażenie, że niemiecka kultura stabilności powraca w wielkim stylu. Ostatnim elementem, który pozwolił powrócić do łask strefie euro, jest silny niepokój inwestorów wywołany zwolnieniem tempa wzrostu gospodarki amerykańskiej, co każe się obawiać powrotu recesji.
Euroland wraca do zdrowia
Cała grupa stanów amerykańskich, takich jak Illinois, Kalifornia, Ohio, Michigan, Floryda czy New Jersey, znajduje się na krawędzi bankructwa... Inwestorzy dostrzegają, że sytuacja budżetowa Stanów (ale także Wielkiej Brytanii) jest wyraźnie gorsza niż Grecji czy Hiszpanii, a dług publiczny może według Banku Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) osiągnąć, nawet przez najbliższe 30 lat, rozmiary nie do opanowania (od 300 do 500% PKB w W. Brytanii a w Stanach od 200 do 430%…).
Świadome tego wszystkiego rynki pozostają „z bronią u nogi”. Wskazuje na to poziom oprocentowanie mechanizmu ochronnego CDS (credit default swap), którym zabezpieczają się kredytobiorcy, aby uniknąć ewentualnych niedoborów ze strony państwa. Rynki wciąż stawiają na niewydolność płatniczą ze strony Grecji, ale także Irlandii, Hiszpanii czy Portugalii...
Kryzys związany z zadłużeniem państw nie zostanie zażegnany przed upływem 3 lat, twierdzi Laurence Boone. W oczekiwaniu na to rynki finansowe będą się dokładnie przyglądały projektom budżetów państw członkowskich UE na 2011 r., ogłaszanym jesienią. „Potrzebne są rygory, ale trzeba też unikać posunięć sprzyjających recesji, dodaje ta ekspertka.
Widziane z Aten i Madrytu
Przyszłość banków zależna od wyników
Na wyniki testów odporności banków oczekiwano szczególnie niecierpliwie w dwóch krajach – w Grecji, która próbuje oddalić od siebie widmo bankructwa, i w Hiszpanii, której sektor bankowy wydawał się szczególnie narażony na skutki kryzysu. Jeszcze przed opublikowaniem wyników El País przewidywał wpadkękilku hiszpańskich banków, która pociągnie za sobą potrzebę ich dokapitalizowania, ale zaznaczał, że „najbardziej sztandarowe instytucje [zwłaszcza Banco Santander i BBVA] dostaną dobrą ocenę”.
Aby uspokoić rynki, „hiszpański sektor bankowy odkrył się bardziej” niż cała europejska branża, zauważa Público. 95 proc. jego instytucji poddało się testom, w innych krajach uczyniła tak średnio tylko połowa. Gazeta wyjaśnia, że hiszpański system bankowy został w ostatnich miesiącach „wychłostany” przez rynki międzynarodowe. Wobec tego rząd i Bank Hiszpanii, „nakłaniane do tego przez same banki”, chciały wykazać, że instytucje finansowe są w „zdrowej” kondycji.
W Grecji dziennik Kathimerini prognozował, że sześć krajowych banków, czyli tylko 85 proc. całego tamtejszego systemu, pomyślnie przejdzie testy, co „bez wątpienia uciszy pozytywne oceny dotyczące gospodarki kraju”. Gazeta wyjaśnia, że greckie instytucje są bardziej narażone niż ich europejskie odpowiedniki, gdyż mają dużo obligacji wystawionych przez państwo, które jest w kryzysie. Taka sytuacja będzie sprzyjać powstawaniu dużych struktur, jako że bardziej solidne banki będą wykupywać te najsłabsze.
