Welk vooruitzicht hebben Spaanse jongeren?

Pepe, kom terug naar Duitsland!

Aan de ene kant hebben we Duitsland, dat arbeidskrachten nodig heeft om zijn economisch herstel door te zetten. En aan de andere kant Spanje, dat in crisis verkeert en waar afgestudeerde jongeren geen toekomst hebben. Net als in de jaren zestig van de vorige eeuw zou er een nieuwe immigratiegolf op gang kunnen komen tussen deze twee landen.

Gepubliceerd op 24 januari 2011 om 13:04
Mike Lopez/Flickr/CC  | Welk vooruitzicht hebben Spaanse jongeren?

In de jaren zestig trokken enorm veel Spaanse gastarbeiders naar Duitsland, een fenomeen waarop de Spaanse film Vente a Alemania, Pepe ["Kom toch naar Duitsland, Pepe", uit 1971] inhaakt. De acteur Alfredo Landa speelt hierin de rol van Pepe, die symbool stond voor een boer uit Galicië, Extremadura of Andalusië. Wat Duitsland tegenwoordig nodig heeft, is een Pepe zonder alpinopet, maar mét een goede opleiding en een diploma. Dat blijkt in ieder geval uit een recent Duits rapport, waar de media wel eens een behoorlijke kluif aan zouden kunnen hebben tijdens de aankomende Spaans-Duitse top op 3 februari in Madrid.

Duitsland heeft een tekort aan gekwalificeerde technici. Het is echter nog maar de vraag of emigratie als noodoplossing kan dienen voor het probleem van de Spaanse werkloosheid, zoals dat in de jaren zestig het geval was. Wat meteen in het oog springt, is dat er veel verschil is tussen deze twee tijdvakken.

In 1960 had Spanje een akkoord gesloten voor de aanwerving van personeel met de machtige West-Duitse industriële sector, die aan de basis stond van het Duitse "wirtschaftswunder". In het kader van deze arbeidscontracten, die beheerd werden door het Spaanse Instituut voor emigratie, trokken zo tot 1973 ruim 500.000 Spaanse gastarbeiders naar Duitsland, van wie vervolgens 80% weer terugkeerde naar Spanje. Dit fenomeen leverde het Spanje van Franco een belangrijke deviezenbron op, en hielp mee om het tekort aan arbeidskrachten in het toenmalige Duitsland op te lossen. De huidige context is echter heel anders.

Tekort aan geschoold personeel

Tegenwoordig maakt Duitsland geen ´wonderen´ meer door. Het land vertoont weliswaar nog altijd een gunstig groeipercentage dankzij de export, maar heeft net als vijftig jaar geleden een groot tekort aan geschoold personeel. Om dit op te lossen heeft de Bundesagentur für Arbeit (BA) [Federaal arbeidsbureau] onlangs een uit tien punten bestaand plan gepubliceerd.

Nieuwsbrief in het Nederlands

De belangrijkste uitgangspunten van dit plan zijn de verbetering van het onderwijs en de bevordering van de integratie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Als er op deze twee hoofdlijnen resultaat wordt geboekt, dan zouden er binnen nu en 2025 een paar miljoen arbeidsplaatsen moeten kunnen worden opgevuld.

En als alleen de doelstelling van de arbeidsparticipatie onder vrouwen wordt gehaald, dan zou er in drie miljoen fulltime vacatures kunnen worden voorzien. Toch kan het probleem in geen geval worden opgelost zonder een beroep te doen op immigratie, stelt Raimund Becker, bestuurslid van de BA, in een interview met Frankfurter Allgemeine Zeitung: volgens hem moeten er zo´n 800.000 buitenlandse werknemers naar Duitsland worden gehaald.

Kritiek op het Duitse bezuinigingsdictaat

Dit getal vloeit voort uit twee politieke veronderstellingen. De eerste is dat de regering in Madrid het moeilijk heeft. Haar soevereiniteit wordt door de Europese autoriteiten onder druk gezet, terwijl het de Spaanse regering goed zou uitkomen om een hoopvol signaal over haar werkgelegenheidsbeleid te kunnen afgeven.

De tweede is dat de regering in Berlijn door Brussel wordt bekritiseerd vanwege haar egoïstische en arrogante economische beleid. De Duitse regering heeft er dan ook enig belang bij om een positief signaal af te geven aan de ´verkwistende´ zuidelijke landen, die zich verstikt voelen en weinig opschieten met het Duitse bezuinigingsdictaat.

Met deze veronderstellingen in het achterhoofd zullen de beide regeringen elkaar tijdens de top van Madrid ontmoeten. En als we Der Spiegel mogen geloven, dan zal dit onderwerp op 3 februari hoog op de agenda staan.

Nieuw aanzien immigratie

Het Duitse banenaanbod is niet alleen bedoeld voor Spanje, maar voor alle Europese landen die in moeilijkheden verkeren, inclusief de niet benutte talenten uit het oosten van Europa. De Spaanse regering, die het Duitse dictaat niet ter discussie stelt en nauwelijks iets heeft ingebracht tegen Berlijn, maakt zich op om het Duitse aanbod als een welkom geschenk te ontvangen. Maar wat is het nu werkelijk waard?

Spaanse jongeren die afgestudeerd zijn aan de universiteit, emigreren in de praktijk al naar Duitsland: in Berlijn gaat het om duizenden jonge Spanjaarden, die vaak onzekere parttime baantjes hebben. Wanneer Michael Fuchs, lid van de Duitse Bondsdag en woordvoerder van de CDU, dan ook verklaart dat “talloze jongeren in het zuiden en oosten van Europa werkloos zijn”, is dat niet meer dan een open deur intrappen.

Eén ding is zeker, namelijk dat Duitsland zijn immigratie een ander aanzien wil geven: minder boeren uit Anatolië (oftewel Turkse Pepe´s) en meer afgestudeerden uit Spanje, Griekenland en het oosten van Europa, die in eigen land geen toekomst hebben. Dat zijn er nogal wat, terwijl het misschien maar om een paar duizend banen gaat tot aan 2025.

In plaats van een Vente a Alemania, Pepe gaan wij misschien eerder in de richting van een remake van Bienvenido Mister Marshall [Welcome Mr Marshall, een Spaanse film uit 1953 van Luis García Berlanga over de valse hoop die in een Spaans dorpje door het Marshall-plan wordt gewekt]. “Bienvenido Mister Müller”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp