Wybierz język
Według Mariji Pejčinović Burić, Sekretarz Generalnej Rady Europy "bardzo łatwo jest uznać nasze prawa podstawowe za oczywiste, ale ważne jest, aby pamiętać, że w bardzo krótkim czasie zmieniły one sposób, w jaki żyjemy w Europie." (Przemówienie w Szkole Europejskiej w Strasburgu, luty 2021).
Aby zrozumieć, jak głęboka była transformacja europejskich społeczeństw, wystarczy spojrzeć na to, co stało się w odniesieniu do kary śmierci. Kiedy powstała Rada Europy, tylko garstka państw europejskich ją zniosła. Dzisiaj Europa jest prawie strefą wolną od kary śmierci, z wyjątkiem Białorusi (nie będącej członkiem Rady Europy).
Dzisiaj najważniejszymi protagonistami w walce o obronę Europy jako bezpiecznej przestrzeni dla demokracji, praw człowieka i praworządności nie są rządy narodowe lub instytucje międzynarodowe, lecz sami obywatele.
Z jednej strony widzimy siłę tych, którzy kierują się strachem i gniewem lub sentymentem narodowym, nostalgią, a nawet nienawiścią w kierunku polityki wykluczenia. Z drugiej strony odwagę tych, którzy protestują przeciwko utracie swoich praw, integracji społecznej lub kurczeniu się przestrzeni obywatelskiej.
Pomiędzy tymi mobilizacjami znajduje się stosunkowo milcząca i bierna większość. Jak bezsilna jest milcząca większość, jeśli chodzi o wpływanie na realne zmiany? Tym pytaniem zajmujemy się w New Europeans, ponieważ pracujemy nad budową ruchu praw obywatelskich obywateli i nieobywateli, którzy chcą wnieść swój wkład w przyszłość Europy.
Wyzwaniem dla ogólnoeuropejskiej organizacji, takiej jak New Europeans, jest to, że wiele osób w Europie powie "po co mam się męczyć, co mają wspólnego ze mną wydarzenia w Polsce, na Węgrzech, w Danii, Francji czy Wielkiej Brytanii?". Oto nasza odpowiedź: "Zanim to będzie miało coś wspólnego z Tobą, będzie już za późno, aby cokolwiek z tym zrobić".
Dzisiaj, New Europeans uruchamia naszą nową platformę członkowską, zapraszając obywateli i nieobywateli do przyłączenia się do nas we wspólnym przedsięwzięciu, do przyłączenia się do nas w odgrywaniu naszej roli jako jednostek w ochronie demokracji, praw człowieka i praworządności w Europie.
Do praw chronionych przez Europejską Konwencję Praw Człowieka należą, oprócz prawa do życia, prawo do wolności i bezpieczeństwa oraz ochrony naszej prywatności, prawo do sprawiedliwego procesu przez niezależny sąd, prawo do swobodnego wyrażania poglądów, zrzeszania się w stowarzyszenia i doświadczania wolności przekonań religijnych.
Wiele z tych praw jest dziś w Europie zagrożonych, także w krajach członkowskich UE. Na Węgrzech Orbana wolność prasy prawie zniknęła. Polskie sądownictwo jest podważane przez polski rząd, podczas gdy w Wielkiej Brytanii w parlamencie pospiesznie wprowadza się drakońskie środki ograniczające wolność zrzeszania się. We Francji i Danii nowe prawo dot. bezpieczeństwa zagraża prawom podstawowym.
Jak widać na tych przykładach, kluczowym zagrożeniem dla praw człowieka w Europie nie są działania jednostek i podmiotów niepaństwowych, lecz działania rządów - rządów, które demontują państwo prawa, podważają demokrację, odbierają prawa obywatelskie, takie jak prawo do wolności słowa i zgromadzeń, oraz niszczą przestrzeń obywatelską.
Europejczycy zjednoczyli się po wojnie, aby zbudować nowe społeczeństwo, w którym wojna nie będzie już możliwa. Holocaust nauczył również powojennych przywódców, że Europa musi stać się bezpieczną przestrzenią dla praw człowieka. Dzisiaj, kiedy świętujemy 72 lata istnienia Rady Europy, musimy również pamiętać, że ten szlachetny i konieczny projekt jest jeszcze daleki od ukończenia.
Nie może być żadnych półśrodków, jeśli chodzi o ochronę praw człowieka, ani nie powinniśmy akceptować żadnej formy cofania się w stosunku do tego, co już zostało osiągnięte.
Kampanie na rzecz praworządności w Polsce, przyszłości demokracji na Węgrzech, prawa do protestu w Wielkiej Brytanii, czy swobód obywatelskich we Francji i Danii nie są zaściankowymi sprawami, które interesują tylko obywateli tych państw. Każda pojedyncza walka jest czymś znacznie więcej. Każda z nich jest częścią szerszej bitwy o duszę Europy, o naszą europejską tożsamość.
Jesteśmy przekonani, że przyszłość Europy jako bezpiecznej przestrzeni dla praw człowieka, demokracji i praworządności zależy przede wszystkim nie od działań państw i organów międzynarodowych (które są ważne), ale od działań obywateli. W istocie zależy to od zaangażowania obywateli i nieobywateli, wszystkich, którzy są gotowi powstać i dać się policzyć.
To właśnie obywatele, a nie rządy wyszli na ulice w ramach ruchu "Piątki dla przyszłości", aby wymusić pilniejsze działania na arenie międzynarodowej w sprawie zmian klimatycznych. I to obywatele zdecydują o przyszłości demokracji w Europie, od której zależy nasza wspólna przyszłość, pokój, dobrobyt i odporność modelu europejskiego.
Krótko po opublikowaniu sondażu po referendum dot. brexitu 23 czerwca 2016 r. ludzie zaczęli skokowo szukać w Google słów "Unia Europejska". Teraz było już za późno, aby zrobić cokolwiek, aby utrzymać Wielką Brytanię w UE. Klamka zapadła.
W większości języków jest znane wyrażenie, które mówi, że "nie doceniasz tego, co masz, dopóki tego nie stracisz". Czy jako Europejczycy możemy sobie pozwolić na to, aby przekonać się o tym w najgorszy sposób?
Jeśli ten artykuł skłonił Cię do zastanowienia się, co możesz zrobić dla Europy, dlaczego nie przyłączyć się do New Europeans? Organizacja ta uruchamia swoją nową platformę członkowską na Steady, co zbiega się z Dniem Europy.
Aby zapisać się jako nowy członek, proszę kliknąć tutaj.
